مطالعات اسلامی ایرانی خانواده

هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه و تحلیل محتوای دیدگاه مقام معظم رهبری در امر ازدواج و خانواده انجام شده است. به این امید که بتواند در شناخت خانواده در الگوی اسلامی ایرانی و ارتقای استحکام آنها و در نیل به یک نظریه بومی یاری رسان باشد. روش: پژوهش یک مطالعه کیفی است و در آن از دو روش "تحلیل محتوا" و "نظریه داده بنیاد ( گراند تئوری)" استفاده شد. واحد پژوهش شامل مستندات موجود آرشیوی شامل نوشته ها و آثار مکتوب فرمایشات و بیانات و اوامر ارائه شده از سوی مقام معظم رهبری در زمینه خانواده می باشد. یافته ها : مطابق نتایج، دیدگاههای مقام معظم رهبری در حوزه خانواده در محورهای ازدواج و تشکیل خانواده، ساختار و عملکرد خانواده، آسیب شناسی خانواده، بهداشت و سلامت خانواده، تربیت فرزند و خانواده و نظام آمده است. نتیجه گیری: امید است دیدگاه مقام معظم رهبری به عنوان یک مدل با الگوی اسلامی ایرانی مورد مطالعه و بهره برداری توسط متخصصان مشاوره و روان درمانی و پژوهشگران خانواده قرار گیرد.

هدف: با توجه به اینکه در نظام حقوقی اسلام، مرد و زن در مقابل هم قصاص می شوند، هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که تغیر جنسیت جانی و یا مجنی علیه چه تأثیری در قصاص و میزان دیه دارد؟ روش: روش پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و واکاوی ادله فقهای امامیه می باشد. یافته ها: یافته های حاصل از این مطالعه نشان داد که در مسئله دیه، تغییر جنسیت در دیه ای که پیش از تغییر جنسیت بر عهده شخص است، تفاوتی پدید نمی آورد اما دیه پس از تغییر جنسیت با ملاک جنسیت جدید محاسبه می شود. در بحث قصاص نیز چنانچه قبل از تغییر جنسیت، زن، مرتکب جنایتی شود که به سبب آن باید قصاص گردد، تغییر جنسیت، درحکم قصاص وی تأثیری نخواهد گذاشت. اما اگر مرتکب جنایت مرد باشد، چنانچه ولی دم مقتول بخواهد وی را قصاص کند، باید تفاوت دیه را بپردازد و پس از آن، قاتل قصاص می شود، حال اگر قصاص به تأخیر بیفتد و مردِ قاتل، به زن، تغییر جنسیت دهد. نتیجه گیری : دو احتمال در نحوه قصاص وجود دارد؛ بنابر احتمال درست، پس از تغییر جنسیّت، جنسِ قاتل که موضوع حکم بوده عوض شده است، بنابراین شکل اجرای حکم نیز متناسب با آن خواهد بود .  

هدف : این پژوهش با هدف بررسی تأثیر تجربه زیسته سبک زندگی ایرانی-اسلامی بر جو عاطفی خانواده از دیدگاه زنان متأهل جوان انجام شد. روش : مطالعه ی حاضر با روش پژوهش کیفی و راهبرد پدیدارشناسی انجام گرفته است. جامعه موردمطالعه ، زنان متأهل جوان 22تا 35 ساله دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات بودند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند انتخاب و از طریق مصاحبه عمیق تا حد اشباع نظری به تعداد 15 نفر مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده ها با استفاده از روش کلایزی تحلیل شد. یافته ها : یافته های این مطالعه با روش کلایزی تحلیل شدند و مضامین اصلی جو عاطفی خانواده استخراج شد، لازم به ذکر است برای اعتبار یابی داده ها از روش سه سوسازی) مصاحبه با خانم ها، متخصصین و تحلیل متون) استفاده شد، به این ترتیب جو عاطفی خانواده در 4 مفهوم مشترک(نوع روابط، فرزندپروری، صمیمیت زناشویی، کیفیت زندگی کاری) کد گذاری شد که هرکدام دارای مضامین فرعی نیز می باشند. نتیجه گیری : سبک زندگی ایرانی-اسلامی  بر ابعاد مختلف زندگی ازجمله جو عاطفی خانواده ها تأثیرگذار است و اعضای خانواده را در مقابل مشکلات زندگی قوی تر می کند و موجب یک زندگی شاداب تر می گردد.  

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت تاب آوری اسلامی بر نگرش والدینی و احساس گناه مادران دارای فرزند نابینا بود. روش : پژوهش از نوع کار آزمایی بالینی به روش پیش آزمون_پس آزمون با گروه کنترل و جامعه آماری شامل مادران کودکان نابینا در اردیبهشت ماه سال 1401 است که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 32 مادر در فراخوان در فضای مجازی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش گمارش شدند. برای گرداوری اطلاعات از پرسشنامه نگرش والدین نسبت به فرزند دارای نیازهای ویژه شان گوندر (2002) و پرسشنامه احساس گناه ایزنک (2007) استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss نسخه 24 به روش تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که بین عملکرد گروه های کنترل و آزمایش در بهبود نگرش والدینی و کاهش احساس گناه در مرحله پس آزمون تفاوت معنی داری وجود دارد (p<0.05). همچنین نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش تاب آوری اسلامی باعث بهبود خرده مقیاسهای نگرش والدینی (پذیرش و محبت، شرم زدگی، ناکامی، ناامیدی و حمایت افراطی) در مادران دارای فرزند نابینا شده است. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش مادران بر اساس تاب آوری اسلامی بر بهبود نگرش آنها نسبت به فرزندشان و کاهش احساس گناه آنها تأثیر داشته است؛ بنابراین می تواند به عنوان یک روش مداخله ای مؤثر و مبتنی بر فرهنگ و مذهب جامعه به کار گرفته شود.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش ولع مصرف و تنظیم هیجان در زنان دارای سوء مصرف مواد مخدر شهر کرمان انجام شد. روش : پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه زنان وابسته به مواد مخدر که از دی ماه تا اسفند ماه سال 1397به کلینیکهای ترک اعتیاد سپید و مهر شهر کرمان مراجعه کرده بودند. با روش نمونه گیری در دسترس 30 نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه [آزمایش 15 نفر و کنترل 15 نفر] قرار گرفتند. گروه آزمایشی در 8 جلسه 60 دقیقه ای هفته ای یک جلسه، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد شرکت کردند ولی در مورد گروه کنترل، مداخله ای صورت نگرفت. پرسشنامه های ولع مصرف مواد مزینسکیس و همکاران (1995) و تنظیم هیجانی شات و همکاران (1998) قبل و بعد از اجرای مداخله اجرا شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس انجام شد. یافته ها: میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون متغیر ولع مصرف در گروه آزمایش به ترتیب (5/33 و 91/13) و در گروه کنترل (9/20 و 33/29)، در پس آزمون برای گروه آزمایش (6/19 و 36/73) و برای گروه کنترل (8/29 و 32/13)، میانگین و انحراف استاندارد نمرات پیش آزمون متغیر تنظیم هیجانی در گروه آزمایش به ترتیب (11/99 و 06/86) و در گروه کنترل (11/99 و 86/13)، در پس آزمون برای گروه آزمایش (12/66 و 67/20) و برای گروه کنترل (11/97 و 54/73) به دست آمد. بین ولع مصرف و تنظیم هیجانی پس از ارائه مداخله آموزشی در دو گروه آزمایش و کنترل تفاوت معنی دار بود (05/0P<). نتیجه گیری: بنا بر نتایج پژوهش حاضر، می توان درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را به عنوان روش درمانی کارآمد در کاهش ولع مصرف و تنظیم هیجان در زنان دارای سوء مصرف مواد پیشنهاد کرد.

هدف : تنظیم شناختی هیجان در مناسبات اجتماعی نقش مهمی دارد و می تواند سلامت اجتماعی جامعه را تحت تاثیر قرار دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین شیوه های مقابله ای و سلامت اجتماعی در مادران کودکان با نیازهای ویژه بود. روش: پژوهش  حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی بود و جامعه آماری این تحقیق تمام مادران دارای کودک با نیازهای ویژه شهرستان نوشهر بود. حجم نمونه 148 نفر بود که با روش نمونه گیری تصادفی ساده و بر اساس جدول مورگان انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه شیوه ای مقابله ای لازاروس و فولکمن (۱۹۸۸)، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گراس و جان (2003) و پرسشنامه سلامت اجتماعی کییز (۲۰۰۴) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی و تحلیل مسیر با نرم افزارهای SPSS نسخه 24 و Amos نسخه 23 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد تنظیم شناختی هیجان در ارتباط بین شیوه های مقابله ای و سلامت اجتماعی، نقش واسطه ای دارد (01/0 >p). نتیجه گیری: می توان نتیجه گیری کرد، تنظیم شناختی هیجان در رابطه بین شیوه های مقابله ای و سلامت اجتماعی نقش واسطه ای دارد.