درخت حوزه‌های تخصصی

اخلاق کاربردی حوزه‌ای از تفکر است که کاربردی شدن فلسفه در آن به خوبی قابل مشاهده است. از زمان شکل‌گیری رشته‌ای علمی به نام اخلاق کاربردی بیش از چند دهه نمی‌گذرد، اما با وجود، این ریشه‌های آن را به خوبی می‌توان در سخنان فیلسوفان پیشین پی‌جویی کرد. در اخلاق کاربردی مسئله اصلی این است که آیا می‌توان اخلاق و رفتار انسان‌ها را تحت یک قاعده یا اصلِ عام و کلی نظام بخشید یا خیر. این نبشتار که ترجمه مقاله‌ای تحت عنوان «اخلاق کاربردی و چالش‌های آن» است، به بررسی چالش‌هایی که اخلاق کاربردی با آن مواجه است، می‌پردازد. مهم‌ترین این چالش‌ها عبارت است از: مسئله شکّاکیت اخلاقی که در آن مسئله نسبیت و ذهن‌گرایی اخلاقی مطرح می‌شود. مسئله تخصص اخلاقی امکان حصول چنین تخصصی؛ و تأثیر و جایگاه دلایل در اخلاق نیز از دیگر مسائل مطرح شده می‌باشند. در انتها نویسنده با اینکه می‌پذیرد بعضی معضل‌های اخلاقی با اصول و قواعد کلی قابل حل نیستند، اما به نوعی ابراز می‌دارد که این اصول و قواعد عام بر اخلاق انسان حاکم هستند.

تربیت اخلاقى بخش قابل توجهى از برنامه ها و فعالیت هاى تربیتى ما را در خصوص نسل آینده به خود اختصاص داده است. در عین حال، این ساحت از تربیت نیز همچون دیگر ساحت ها، از بروز آفت ها و آسیب هایى که در روند آن اختلال ایجاد مى کند، در امان نیست. نوشتار حاضر در پى آن است که «تربیت تحمیلى» را به عنوان مانع و آفتى در مسیر تربیت صحیح اخلاقى مورد بررسى قرار داده، با ارائه تعریفى از آن، برخى از نمودها و جلوه هاى آن را ترسیم نماید. همچنین با بازشناسى عوامل و ریشه هاى تحقق تربیت تحمیلى، آثار و پیامدهاى آن را مورد توجه قرار داده و در پایان نیز راه کارهایى براى مقابله با آن ارائه دهد.