امید محمودی خوشرو

شناخت کیفیت حسابرسی برای استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری به دلیل ارزیابی عملکرد، پیش بینی سود آوری و تعیین ارزش واقعی شرکت بسیار حائز اهمیت است. هدف از این پژوهش برآورد مدلی برای شناخت معیارهای کیفیت حسابرسی با استفاده مدل AHP فازی و سپس استفاده از آزمون T-Test برای تبیین مدل سیستمی کیفیت حسابرسی به گونه ای که بتواند مدل اولیه را بهینه نماید. برای این منظور از 17 متغیر تأثیر گذار بر گرفته از ادبیات و پیشینه پژوهش در قالب سه گروه (ورودی، فرایندی و خروجی) در طی سال 1395 در گستره سازمان حسابرسی و مؤسسات عضو جامعه حسابداران رسمی ایران انجام گرفت. نتایج حاصل نشان می دهد که کاربرد مدل منطق فازی معیارهای با اهمیت کیفیت حسابرسی را رتبه بندی می نماید. ارزیابی عملکرد الگوهای منطق فازی و آزمون T حاکی از تأیید این الگو است، به طوری که معیارهای میانگین سوابق، تخصص صنعت، حجم کار شرکا، جابجایی شرکا و تجدید ارائه صورت های مالی بیش ترین تأثیر اهمیت بر کیفیت حسابرسی مورد تبیین قرار گرفت. این شش معیار در مجموع بیش از 76 درصد اهمیت کیفیت حسابرسی را به ترتیب در گروه معیارهای ورودی، معیارهای خروجی و معیارهای فرایندی را ارائه نمودند.

در این پژوهش کیفیت حسابرسی با رویکرد سیستمی، مورد بررسی قرار گرفته است و علی رغم نگاه پیشین به کیفیت حسابرسی که محصول گرا بود، به صورت فرآیندگرا و سیستمی نیز به مساله توجه شود. شاخص های بالقوه مطرح شده در این پژوهش شامل عوامل ورودی حسابرسی، فرآیند حسابرسی و نتایج حسابرسی است. جامعه آماری این پژوهش خبرگان حسابرسی، مدیران و شرکای مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران و سازمان حسابرسی می باشد. استنباط آماری پژوهش به کمک منطق فازی صورت می پذیرد. مطابق با نتایج، بیش ترین تاثیر ناشی از شاخص های میانگین سوابق کاری، تخصص و تجربه صنعت، زمان بندی و ساعات کار شرکا، مدیران و بازبینی های کیفی به نسبت کل کار حسابرسی، شاخص های مرتبط با استقلال و رعایت آن شاخص ها، انتشار مجدد صورت های مالی و تاثیر آن بر بازار، حجم کار شرکا و کارکنان و جابجایی مکرر شرکا و مدیران ارشد موسسه می باشد. این 7 شاخص در مجموع نزدیک به 80 درصد از درصد تجمعی شاخص های مطالعه کنونی را به خود اختصاص می دهند.