محمدعلی الحسینی

بررسی‌های‌ زبان‌شناسی، از نخستین‌ روز پیدایش‌ به‌ پدیدة‌ لهجه‌ و اشتباهات‌ گفتاری‌ نزد توده‌های‌ مردم‌ و متخصصان‌ پرداخته‌ و از آن‌ها برای‌ بررسی‌ جنبه‌های‌ مثبت‌ و منفی‌ این‌ پدیده‌ها بهره‌ برده‌ است. به‌همین‌گونه، بررسی‌های‌ زبان‌شناسی‌ در عربی، به‌ روشن‌ ساختن‌ تفاوت‌ها میان‌ واژه‌های‌ مفرد و ترکیب‌ها پرداخته‌ تا از اشتباه‌ و آمیزش‌ دلالت‌های‌ آن‌ها جلوگیری‌ کند تا جایی‌ که‌ لهجه‌ها و زبان‌های‌ گوناگون‌ را مطالعه‌ می‌کند و فصیح‌ را از غیرفصیح‌ بازمی‌شناسد، و نیز لهجه‌های‌ فصیح‌ را با لهجه‌های‌ عامیانه‌ مقایسه‌ می‌کند و ابزار شناخت‌ در همة‌ این‌ها، اندازة‌ آمیزش‌ با غیرعرب‌ها بوده، و همة‌ این‌ کارها برای‌ خدمت‌ به‌ قرآن‌ کریم‌ و حدیث‌ شریف‌ انجام‌ گرفته‌ است.

فی هذه المقاله المتواضعه حاولتُُ أن أعرض باجمال إلی دلالات م ص طلح إعجاز الق رآن الکریم وتأریخ تطوّره عبر الدراس ات اللغویه و القرآنیه و ظهور الکلمات الدالّه علیه من مثل: (آیه) و(برهان) و (س لطان) ب ادئ ذی ب دء و م ن ثَمَّ تب لور کلم ات: (معجزه) و(إعجاز) کم صطل ح خ اص ف ی بدای ات الق رن الرابع مت تب عاً ع نوانات أش ه ر الکت ب وال دراسات الت ی عرضت ل ه عبر العصور. و قد سبقتها کلمات کانت قد استعملت عند الدارسین فی أواخر الق رن الثّانی الهجری أمثال ( نظم القرآن) و(معانیه) و (مجازه) و(غریبه) و(مشکله) و(تأویله) وما شاکل وشابه. وکلّها قادت إلی استقرار مصطلح الاعجاز بعد ذلک عند المتقدمین والمتأخرین.