حمیدرضا قوام ملکی

پس از جنگ دوم جهانی، تقاضای نفت رو به فزونی نهاد و در دهه 1970 به حداکثر رشد خود رسید. البته تامین این میزان تقاضا تنها با واردات هر چه بیشتر از اوپک ، خصوصا اعضای خاورمیانه ای آن امکان پذیر گردید. همزمان، در ابتدای این دهه، برخی از اعضای اوپک اعطای امتیازات جدید نفتی را متوقف ساختند و مشارکت برابر در قراردادهای موجود را مطالبه کردند و حتی تعدادی از آنها صنعت نفت خود را به طور کامل ملّی کردند. این عوامل منجر به ظهور اوپک به عنوان بازیگری جدید و پر قدرت در بازار جهانی نفت گردید. اما، همانگونه که وقایع بعدی نشان داد، تسلط اوپک بر بازار عمر کوتاهی داشت و تحت تاثیر عواملی چند که عمدتاً ناشی از رفتار این سازمان پس از شوک دوم نفتی (1979) بود، به زودی این دوره به پایان رسید.

واقعیت های آشکاری نشان می دهد که طی چهار دهه اخیر هم در تدوین سیاست ها و راهبردها و هم در اجرای برنامه های توسعه روستایی اشتباهات راهبردی زیادی مرتکب شده ایم که به مانعی برای توسعه این مناطق مبدل شده است. شناخت این اشتباهات و بررسی علل بروز آنها و درس گرفتن از آنها برای رفع خطاها و اصلاح نمودن مسیر توسعه از ضروریات قطعی است. در مقاله حاضر با ارائه رویکردهای اصلی توسعه روستایی در عرصه بین المللی، مهم ترین سیاست ها و راهبردهای توسعه روستایی با نگاهی آسیب شناسانه مورد بررسی و ارزیابی قرار می گیرد و بر مبنای نتایج حاصله پیشنهاداتی جهت تصحیح وضعیت توسعه روستایی در کشور ارائه می گردد.