بزرگ اشرفی

عدم اطمینان محیطی یک مفهوم کلیدی در ادبیات نظریه و طراحی سازمان است. به ویژه در نظریه هایی که ماهیت و چگونگی تعامل سازمان و محیط را تبیین می نمایند. بخش مهمی از فعالیت های تجربی و نظری با هدف مفهوم سازی سنجش و اندازه گیری عدم اطمینان محیطی انجام شده است. اکثر این تلاش ها و اقدامات ناظر بر این پیش فرض ضمنی است که عدم اطمینان برای حفظ تعادل سازمانی و عملکرد رضایت بخش غیر کارکردی و مضر است. بنابراین بر شناسایی و تجویز روش ها و راهبرهایی که مدیران بتوانند پیامدهای منفی عدم اطمینان را کاهش داده و یا از بین ببرند تمرکز شده است. به رغم این حقیقت که مفهوم عدم اطمینان محیطی موجد زمینه نظری قوی و با اهمیتی است تحقیقات تجربی انجام شده از ناسازگاری و اغلب مشکلاتی در تفسیر نتایج برخوردارند پرسش اصلی این است که سازمان های اثربخش و موفق چگونه خود را با شرایط عدم اطمینان محیطی تطبیق می دهند ؟ ساختار راهبرد فرهنگ سازمانی سامانه های اطلاعاتی و سایر عناصر و متغیرهای مهم یک سامانه ی اجتماعی یعنی سازمان ها و شرکت های موفق و اثربخش در شرایط عدم اطمینان محیطی باید چه شرایط و کیفیتی داشته باشند؟ به عبارتی ساز و کارها روشها و راهبردهای این سازمان ها برای رویارویی با این پدیده کدامند ؟ این پژوهش تلاشی است در جهت پاسخ به پرسش های بالا تا بدین وسیله الگو و مدل اثربخشی سازمان در شرایط عدم اطمینان را طراحی و تبیین نماید.

اداره سازمان ها در ایران عموما به روش های قدیمی وبا استفاده از ساختارهایی که ریشه آنها به ابتدای قرن بیستم بر میگردد شباهت دارد. ساختارهای وظیفه ای و هیدرولیک باعث گردیده که بهره وری و هماهنگی سازمان های امروزی در ایران پایین بوده و اکثرا درگیر کیفیت متغیر، قیمت و هزینه های بالا باشند. تغییرات سریع در دو دهه اخیر بخصوص در زمینه تکنولوژی اطلاعات و نظام های هوشمند نحوه "اداره، مدیریت و رهبری" سازمان ها را دگرگون ساخته است. برای رهایی از تنگناها ی مذکور، روش های بهبود توصیه گردیده است. در این پژوهش تأثیر اجرای روش های بهبود بر نگرش های شغلی و جو سازمانی کارکنان در یک شرکت تولیدی با استفاده از پرسشنامه استاندارد مورد بررسی قرار گرفت.نتایج نشان می دهد که اجرای روش های بهبود تأثیر قابل توجه ای در نگرش های شغلی کارکنان اداری و بویژه فنی داشته، لیکن شاخص های جو سازمانی آنان کاهش یافته است. همچنین اجرای روش های بهبود تأثیر بسیار اندکی بر نگرش های شغلی مدیران گذاشته است.