حمیدرضا محبوبی آرانی

فلسفه ی یونان باستان کتابی است نگاشته شده برای دانشجویان فلسفه در آمریکا در دوره ی کارشناسی. تلاش نویسنده در این کتاب نسبتاً مختصر آن است که نشان دهد فلسفه ی یونان باستان عبارت از تاریخ آرای پراکنده و متشتت فیلسوفان گوناگون نیست و می توان خط یا خط های فکری انسجام بخشی را پیدا کرد که در کل این دوران امتداد پیدا می کند. بر اساس این خط های فکری می توان روایتی یکپارچه از کل فلسفه ی این دوره را به دست داد. نویسنده به طور خاص این خط فکری را در تلاش فیلسوفان این دوران برای رسیدن به شناخت حقیقی و زندگی خوب و سعادتمند دنبال می کند که از سقراط می گذرد و در افلاطون و ارسطو ادامه پیدا می کند. مقاله ی کنونی پس از معرفی اثر و گزارشی مختصر از محتوای استدلالی آن، در نهایت به نقد و بررسی این کتاب بر اساس اهداف و رویکردهای مؤلفش می پردازد و جایگاه آن را در درس های مربوط به فلسفه ی یونان باستان روشن می سازد.

یافتن معنا در جهانی ناکامل، اثری از پروفسور ایدو لاندو، کتابی است که به زبانی صمیمی نگاشته شده و سرشار از مثال هایی برگرفته از زندگی نویسنده، تاریخ، سینما و ادبیات است. لاندو در این کتاب می کوشد استدلا ل ها و توصیه هایی عملی به دست دهد برای اینکه ما را متوجه جنبه های پیشاپیش معنادار زندگی های معمولی مان سازد و نشان دهد چگونه، در صورت لزوم، می توانیم این معناداری را افزایش دهیم. وی در این کتاب با استدلا ل های رایجی در ادبیات بحث رودرو می شود که زندگی ما را کاملاً یا نه چنان که شاید بی معنا می سازند، از جمله این استدلال ها، استدلال های مبتنی بر کمال گرایی، وجود رنج و شر، مرگ و نابودی کامل انسان و حتی کل جهان و .... است. بر وفق نظر لاندو، این استدلال ها در نهایت می توانند از معنای زندگی بکاهند، اما آن را یک سره محو نمی کنند. ما همچنان و حتی در صورت اعتبار چنین استدلال هایی می توانیم جنبه های به اندازه ی بسنده معناداری در زندگی مان بیایم، جنبه هایی که در نهایت حاکی از ارزش ذاتی زندگی تک تک ما انسان هاست. کتاب با ارائه ی راهبردهایی عملی برای یافتن و بازشناسی این جنبه ها پایان می یابد. در مقاله ی کنونی پس از بیان لب مطلب هر فصل از کتاب، دیدگاه انتقادی خودم را درباره ی راهبردهای لاندو برای به چالش کشیدن استدلال ها علیه معناداری زندگی تقریر می کنم._x000D_ “Finding Meaning in an Imperfect World” by Prof. Iddo Landau, is a warmly written book, rich with instances from the author's life, history, movies and literature. Prof. Landau attempts to offer new arguments and practical advice that make us become and stay alert to the already meaningful aspects of our ordinary lives and show how we can increase it, if necessary. He confronts most prevailing arguments in the literature that renders our life meaningless or insufficiently meaningful, including the arguments based on perfectionism, the existence of suffering and evil, death and total annihilation of our life and even the whole world and etc. According to Landau, these arguments can at most diminish the meaning in our life, not removing it. We, however, can still find many sufficiently meaningful aspects in our life which are ultimately related to the inherent value of our lives. The book, then, ends up building practical strategies to identify and recognize these aspects. In the current article, I will convey the argument of the book, then elaborate my take on the strategies prof. Landau utilizes this to persuade us that there are many sufficiently meaningful aspects in everyone’s life.

فارابی در ده اثر خود از جوهر و مشتقات آن به صورت پراکنده سخن گفته است. در این آثار، پی در پی به نقل قول هایی از ارسطو و تفسیر فارابی از آن نقل قول ها برخورد می کنیم. فارابی انتخاب لفظ جوهر برای اوسیا را فرض گرفته است؛ به این معنی که بر سر ترجمه آن به موجود، عین، ماهیت و ذات دعوایی ندارد و معنای آن را حمل بر جوهر می کند. این مقاله می کوشد شباهت ها و تفاوت های فارابی با ارسطو در بحث از مفهوم جوهر را تقریر کند و سپس از دل آن به دو نظریه ابتکاری فارابی پل بزند. آن دو نظریه یکی در بحث تقسیم موجود ظهور می کند و دیگری در نگرش فارابی به واقعیت. هرچند در این میان به چند ناسازگاری در کلام فارابی برخورد می کنیم که زبان فلسفی او را حتی بیشتر از زبان فلسفی ارسطو در متافیزیک ابهام آلود می کند. همین امر عاملی می شود که کلام فارابی قابلیت تفسیرهای متفاوتی داشته باشد. در نهایت درباره ارتباط مفهوم جوهر با مفاهیم شئ و تشخص بحث می گردد.

مطابق نظر هایدگر، اثر هنری، آشکارکننده حقیقت است. اما این آشکارگی نه در هر اثر هنری، بل در اثر هنری بزرگ! امکان پذیر است. اما کدام اثر است که امکانِ پذیرفتن عنوان اثر هنری بزرگ را دارد؟ هایدگر خود در رساله سرچشمه اثر هنری به برخی از این آثار اشاره کرده است. اما چگونه می توان معیاری را از رساله سرچشمه اثر هنری استخراج نمود و بر مبنای آن، دانست که آیا یک اثر، توان نزدیک شدن به آنچه هایدگر از اثر هنری مراد کرده است را دارد یا نه؟ آیا می توان معیار را در مورد واسطه هنری همچون سینما به کار بست؟ در این تحقیق تلاش گردید معیاری مهیا شود برای سنجش فیلم؛ شروط این معیار عبارتند از عدم بازنمایی، عدم انتزاع از هرروزگی و عدم تعلّق. در ادامه، به جهت آشکار شدن زوایای معیار، فیلم «باد ما را خواهد برد» ساخته عباس کیارستمی به بحث گذاشته شد و شرایط معیار در مورد آن فیلم مورد سنجش قرار گرفت: این فیلم شرایط معیار را از سر می گذراند. بر این اساس می توان گفت که بر اساس اندیشه هایدگر می توان معیاری در مورد واسطه هنری همچون سینما، بدست آورد. این تحقیق، توصیفی تحلیلی بوده و به شیوه مطالعه کتابخانه ای انجام گرفته است.