مدلهای برآورد تابع تقاضای سوخت در بخش حمل و نقل
حوزه های تخصصی:
امروزه اهمیت انرژی بر کسی پوشیده نیست، بنابراین، اقتصادشناسان برای برآورد وپیش‌بینی تقاضای انرژی (به ویژه فراورده‌های نفتی) در بخشهای مختلف و با توجه به اوضاع‌اقتصادی و اجتماعی هر کشور، مدلهایی پیشنهاد و آزمون کرده‌اند. از آنجا که انرژی در بخشهای مختلف مصرف می‌شود و متغیرهای عمده تأثیرگذار برمصرف انرژی در هر بخش متفاوت است. معرفی یک مدل کلی برای برآورد تقاضای انرژی دربخشهای اقتصادی، تورش ایجاد خواهد کرد. بدین روی، می‌توان با انتخاب مدل مناسب ومتغیرهای مهم تأثیرگذار بر مصرف در هر بخش یا زیربخش اقتصادی، ضریبهای مربوطه رامحاسبه کرد که از این طریق کمک شایانی به برنامه‌ریزان و سیاستگذاران در جهت انتخاب‌سیاستهای خود، از جمله تغییر قیمت و سیاستهای حمایتی می‌شود. حمل و نقل، یکی از بخشهای مهم اقتصادی هر کشور به شمار می‌رود و جزو معدودبخشهایی است که در بیشتر کشورها، وابستگی تام به فراورده‌های نفتی دارد. از سوی دیگر،متغیرهای مهم این بخش، با توجه به اینکه تقاضای آن تقاضای مشتق می‌باشد، با بخشهای‌دیگر متفاوت است. در این مقاله، نمونه‌هایی از مدلهای مختلف را که برای برآورد تابع تقاضای‌سوخت در بخش حمل و نقل استفاده شده و در کشورها نیز آزمون گردیده، معرفی کرده‌ایم. به طور خلاصه، در این مقاله، 15 مدل معرفی شده که از مدلهای ساده به مدلهای پیچیده‌طبقه‌بندی شده است. از سوی دیگر، از آنجا که در بخش حمل و نقل نیز چند زیربخش(جاده‌ای، راه‌آهن، هوایی) وجود دارد، مدلهای هر زیربخش جداگانه معرفی شده‌اند که با توجه‌به اهمیت حمل و نقل جاده‌ای در کشورها، بیشتر مدلهای انتخابی، مربوط به تقاضای بنزین وگازوئیل در بخش جاده‌ای می‌باشد. به طور کلی، متغیرهای مهم برای برآورد تقاضای سوخت در زیربخشهای حمل و نقل،شامل قیمت سوخت، درآمد قابل تصرف، تعداد وسایل نقلیه موجود، عمر وسایل نقلیه، نرخ‌استفاده و کارایی آنها، مسافر و تن کیلومتر حمل شده، قیمت خدمات حمل و نقل، وضعیت‌خاص هر کشور (سیاستهای دولت، وضعیت جنگی، آب و هوا و...) می‌باشد. با توجه به اینکه‌وارد کردن تمام متغیرها در یک مدل، از کارایی آن می‌کاهد، با