محسن حاج حسینی

محراب به عنوان عنصری ارزشی در بناهای مذهبی، همواره کانون توجهات هنرهای تزیینی هنرمندان بوده است. هنرمندان در هر برهه از دوران اسلامی، بهترین عناصر تزئینی (گچبری، آجرکاری، حجاری، کاشیکاری) را برای ساختن و تزئین محراب ها با نهایت دقت به کار برده اند. در طبقه دوم مسجد ملک کرمان، چهار محراب مربوط به نیمه دوم سدة پنجم هجری وجود داشته که بقایایی از سه محراب گچبری آن باقی مانده است. محراب های مذکور از نظر اندازه و ابعاد، تقریباً در یک اندازه ساخته شده اند و با توجه به این که در رابطه با آن ها و اهمیت هنر گچبری شان تاکنون پژوهش مستقلی صورت نگرفته، مطالعه در این خصوص امری ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر، نخستین تلاشی است که در این زمینه، با هدف بررسی نقش های گچبری محراب ها و سبک هنری به کار رفته در آن ها صورت می گیرد. نتایج پژوهش نشان می دهد که شیوه گچبری این محراب ها به هم شباهت بسیار دارند و فقط از نظر نوع نقش با هم اختلافات جزئی دارند. تزئینات گچبری شامل گل و برگ های اسلیمی، نقش های اسلیمیِ دهن اژدری، نقش های هندسی و خطوط کوفی مُعَقد و مُشجر است. نقش های اسلیمی و کتیبه های به کار رفته در محراب ها برخلاف سبک های دوره های قبل، دارای نوآوری هایی است که آن ها را به لحاظ سبک هنری، ممتاز و برجسته می سازد.

هدف این پژوهش،اعتبارسنجی الگوی مدیریت عملکرد اعضای هیأت علمی بر اساس مؤلفه های سرمایه فکری است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش، یک روش آمیخته (کمی- کیفی) بوده و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات، توصیفی ازنوع پیمایشی<br /> است. . به منظور تلخیص ابعاد مذکور، با انجام آزمون تحلیل عاملی، 4 عامل «دانش کاری و مدیریت» ، «برنامه ریزی و ایجاد مهارتهای حرفه ای در امر آموزش و پژوهش»، «ارتباطات مؤثر، شفاف و تعهد سازمانی» و «رفتار متعادل و مدیریت زمان» بعنوان متغیرهای عمده مدیریت عملکرد اعضای هیأت علمی انتخاب شده اند. همچنین 3 عامل «انسانی»، «ساختاری» و «ارتباطی» در قالب 9 مؤلفه اصلی بعنوان ابعاد و متغیرهای عمده سرمایه فکری انتخاب گردیده اند. و بالاخره میزان تناسب الگوی مذکور از نظر متخصصان ، در 6 عامل اصلی تحت عنوان «فلسفه و اهداف الگو»، «عامل انسانی» ، «عامل ساختاری»، «عامل رابطه ای»، «عامل اصول اجرائی» و «عامل ارزشیابی و بازخورد» ارائه گردیده است. عوامل 6 گانه مذکور، در مجموع 05/90 درصد واریانس را تبیین نموده اند که درصد مورد قبول و بالائی قلمداد شده است همچنین این عوامل 70 تا 100 درصد در سطح خیلی زیاد، زیاد و تا حدودی مورد تأیید متخصصان قرار گرفته و تحلیل عاملی تأییدی نیز، حاکی از برازش عالی الگوی پژوهش بوده است.