زهره ملایی

هدف پژوهش حاضر تدوین مدل انگیزشی متشکل از متغیرهای خود ِالزامی، خودکارآمدی، تجربه ی یادگیری و رفتار انگیخته ی یادگیری ِزبان فارسی به عنوان زبان دوم بود. برای این منظور، یک مطالعه ی همبستگی با نمونه ی 242 نفری از زبان آموزان نیمسال تحصیلی اول 95-96 مرکز آزفای دانشگاه بین المللی امام خمینی که به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند، به اجرا درآمد. ابزار پژوهش، پرسش نامه ی محقق ساخته ی خود سامانه ی انگیزشی زبان فارسی، در چهار محور خودِ الزامی، خودکارآمدی ِزبان فارسی و تجربه ی یادگیری زبان فارسی و رفتار انگیخته ی یادگیری بود. برای بررسی روایی سازه پرسشنامه از روش تحلیل عامل تأییدی استفاده شد که نتایج نشان داد که پرسشنامه از روایی سازه مناسبی برخوردار است. همچنین مقدار پایایی به دست آمده برای کل پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرانباخ برابر 9/0 بود. یافته های حاصل از تحلیل مسیر میان چهار محور پیش گفته، نشان داد که تأثیر تجربه ی یادگیری بر خودکارآمدی، تجربه ی یادگیری بر رفتار انگیخته ی یادگیری زبان فارسی، خود الزامی بر رفتار انگیخته و خودکارآمدی بر رفتار انگیخته، مثبت و در سطح 5 درصد معنادار است. درحالی که تأثیر خود الزامی بر خودکارآمدی معنادار نیست. بیشترین تأثیر را تجربه ی یادگیری و سپس خودکارآمدی بر متغیر وابسته یعنی رفتار انگیخته ی یادگیری نشان داد. اثر غیرمستقیم خود الزامی بر رفتار انگیخته یادگیری از طریق خودکارآمدی معنادار نبود اما اثر غیرمستقیم تجربه ی یادگیری بر رفتار انگیخته یادگیری از طریق خودکارآمدی معنادار بود.

این پژوهش در پارادایم کیفی و با استفاده از مدل غالب- کم غالب (کیفی-کمی)انجام گرفت. گردآوری داده ها در بخش کیفی، به روش مصاحبه نیمه عمیق صورت گرفت که در آن افراد مورد مطالعه به شیوه هدفمند انتخاب شدند. جمع آوری داده ها در بخش کم غالب یعنی بخش کمی نیز با استفاده از مقیاس محقق ساخته در نمونه مشاوران مدارس مقطع متوسطه شهر شیراز ( با روش نمونه گیری تصادفی ساده ) انجام گرفت برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از شیوه تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمی از تحلیل واریانس اندازه گیری-های مکرر، آزمون تی تست برای گروه های مستقل و ضریب همبستگی پیرسون استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که مشاوران جذب دانش آموز، جلب اعتماد او، توجه به شرایط مراجع، برقراری ارتباط کلامی، واقع-نگری، توجه به نیاز مراجع، خلق نیکو، سرزنش نکردن، صداقت، انگیزه بخشی، عدم قضاوت ارزشی، ارائه پیامدهای مثبت و مطلوب، القای توانایی های شخصیتی به فرد، عدم سوء استفاده از مراجع و تعهد، برقراری ارتباط غیرکلامی و داشتن فضای خصوصی را از جمله نکات و مواردی می دانند که در رابطه با دانش آموزان باید رعایت شود. آنان برقراری مساوات، اولویت-بندی مراجعان بر اساس مشکل، ارائه خدمات مدبرانه (تشخیص افراد دارای مشکل در مدارس از طرف مشاور) به دانش آموز را در اولویت قرار داده اند. همچنین رازداری را یکی از مهم ترین اصول اخلاق حرفه ای عنوان کردند. .نتایج کمی پژوهش،نیز نشان داد بالاترین میانگین بعد غالب اخلاق حرفه ای مشاوران، عدم آسیب رسانی می باشد. همچنین بین برخی ویژگی های دموگرافیک و ابعاد اخلاق حرفه ای رابطه وجود داشت.