احسان مرآتی

امروزه بخش شایان توجهی از سازمان های فعال در حوزه معماری سازمانی، به ایجاد و بومی سازی چارچوب های معماری سازمانی می پردازند. این در حالیست که این تلاش ها صرفاً بر دانش و تجربه سازمان ها متکی اند و هیچ روشی برای توسعه چارچوب های معماری سازمانی در ادبیات این حوزه وجود ندارد. از این رو، این پژوهش کیفی با هدف تدوین روشی برای توسعه چارچوب های معماری سازمانی به انجام رسید. برای این منظور، 15 نسخه از پنج چارچوب معماری که بیشترین کاربرد را در سطح دنیا دارند، به کمک روش پدیدارشناسی تفسیری، تحلیل و تفسیر شده است. بر این اساس، روش توسعه چارچوب معماری سازمانی مشتمل بر هشت فرایند و شش مرحله تدوین شد. به کارگیری این روش می تواند نتایجی همچون کاهش ریسک، هزینه و زمان در توسعه چارچوب های بومی؛ بهبود مستندسازی فرایند ایجاد و بومی سازی چارچوب های معماری و مدیریت بهتر دانش در این زمینه را به همراه داشته باشد. تجزیه وتحلیل داده های کیفی و اعتبارسنجی پژوهش نیز بر اساس رهنمودهای ون مانن در حوزه پدیدارشناسی تفسیری به انجام رسید.

"امروزه توسعه قابلیتهای فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) موجب گسترش کاربردهای آن در حوزه‌های گوناگون شده است. از طرفی این امر باعث شده است تا به ICT نه تنها به‌عنوان یک ابزار تسهیل‌کننده بلکه به‌عنوان یک توانمندساز در راستای دستیابی به اهداف، نگاه شود. حوزه روستایی از جمله حوزه‌هایی است که طی سالهای اخیر برای توسعه زیرساختهای ICT در کشور مورد توجه قرار گرفته است. برای این منظور تلاش شده است تا در قالب طرح ICT روستایی، توانمندسازهای این زیرساخت در راستای دستیابی به اهدافی همچون توانمندسازی روستایی، کاهش فقر، افزایش رفاه و کاهش مشکلات حوزه روستایی مورد استفاده قرار گیرد. با اینکه این طرح در بعد سخت‌افزاری و شبکه‌ای از پیشرفت خوبی برخوردار بوده، اما با این حال متدلوژی جامع و برنامه منسجمی برای توسعه برنامه‌های کاربردی متناسب بر روی این زیرساخت وجود ندارد. از این رو در پژوهش حاضر با تکیه بر مباحث معماری سازمانی- که دیدگاهی مناسب برای تأمین نیاز فوق را فراهم می‌آورد- چارچوب معماری خاصی بر پایه زیرساخت ICT روستایی ارائه شده است. از طرفی به دلیل اهمیت زنجیره تأمین محصولات کشاورزی در حوزه روستایی و اتکای معیشتی روستائیان به این فرایند هسته‌ای، چارچوب معماری مربوطه با تأکید بر این فرایند توسعه‌یافته است. این پژوهش براساس روش تحقیق تئوری مفهوم‌سازی بنیادی به انجام رسیده و چارچوبی سه لایه را برای معماری زنجیره تأمین محصولات ارائه کرده است. در انتها نیز چارچوب معماری به‌دست آمده با چارچوبهای معماری مطرح، مقایسه شده است."