شهناز طباطبایی یحیی آبادی

"بسیاری از مشاغل دارای موقعیت های استرس زا هستند . هنگامی که استرس ناشی از شغل شدید باشد و برای مقابله با آن اقدامی صورت نگیرد ، فرسودگی شغلی به وجود می آید. یکی از عوامل موثر در کاهش فرسودگی شغلی ، شادمانی است . شادمانی به عنوان سپری در مقابل استرس عمل می کند و افراد شاد فعال تر و کارآمدتر از دیگران عمل می کنند. ایجاد شامادنی از طریق الگوی شناختی - رفتاری شادمانی فورادیس جهت کاهش نگرانی ها و فرسودگی شغلی امکان پذیر است . در پژوهش حاضر ، سودمندی این رویکرد تحت عنوان اثر بخشی مشاوره گروهی با الگویی شناختی – رفتاری شادمانی فوردایس بر کاهش فرسودگی شغلی مددکاران اجتماعی مورد بررسی قرار گرفت. ابزار پژوهش پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش بود. برای گردآوری اطلاعات پژوهش ، 24 نفر که در آزمون فرسودگی شغلی پایین ترین نمره را به دست آورده بودند به صورت تصادفی در دو گروه گمارده شدند . سپس برگزیدگان تصادفی گروه آزمایش در 8 جلسه مشاوره ای شرکت نمودند. پس از انجام جلسات، دو پیگیری با فاصله یک هفته و یک ماه سودمندی برنامه مشاوره ای گروهی شناختی - رفتاری شادمانی فوردایس را در کاهش فرسودگی شغلی نشان داد."

از آنجا که اشتغال به کار جوانان در کشور ما از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به رشد و توسعه اقتصادی کشور کمک شایانی می کند و برعکس بیکاری جوانان به عنوان یک معضل اساسی مطرح و قابل بحث است، پژوهشی با هدف «بررسی اثر بخشی آموزش های آماده سازی شغلی و کارآفرینی بر تمایلات کارآفرینی جوانان 20 تا 29 ساله داوطلب استفاده از تسهیلات اشتغال زایی شهر تهران» انجام شد. روش نمونه گیری این پژوهش تصادفی چند مرحله ای بود که 300 نفر به عنوان گروه نمونه به طور تصادفی از لیست متقاضیان ثبت نام شده در صندوق حمایت از فرصت های شغلی انتخاب شده بودند. پس از انجام پیش آزمون، از میان آنها 150 نفری که از آمادگی های شغلی و تمایلات کارآفرینی پایین تری برخوردار بودند مشخص شدند. سپس از میان 150 نفر، تعداد 80 نفر (40 نفر پسر و 40 نفر دختر) به طور تصادفی به عنوان گروه نمونه تحقیق انتخاب شدند و تحت آموزش های آماده سازی شغلی و کارآفرینی به مدت 40 ساعت قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل دو پرسشنامه بود، اولی اطلاعات فردی و قابلیت های شغلی و حرفه ای آزمودنی ها را مورد پرسش قرار می داد و محقق ساخته بود و دیگری پرسشنامه ارزیابی کارآفرینی با سه زیر مقیاس انگیزه پیشرفت، ارزیابی عادات کاری و کارآفرینی بود. یافته های پژوهش نشان می دهد که آموزش های آماده سازی شغلی و کارآفرینی اثر معناداری بر تمایلات کارآفرینی جوانان متقاضی استفاده از تسهیلات اشتغال زایی شهر تهران دارد. ضمنا تفاوت معناداری بین متقاضیان دختر و پسر از لحاظ تمایلات کارآفرینی مشاهده شده، به بیان دیگر تمایلات کارآفرینی پسران بیشتر از تمایلات کارآفرینی دختران است. علاوه بر این، سطح تحصیلات عامل اثرگذاری بر ایجاد و افزایش تمایلات کارآفرینی متقاضیان استفاده از تسهیلات اشتغال زایی است. این بدان معناست که بیشترین تمایلات کارآفرینی ابتدا در میان افرادی که دارای مدارک کارشناسی (لیسانس) هستند، سپس در افرادی که دوره کاردانی (فوق دیپلم) را گذرانده اند و در انتها در افراد دیپلمه مشاهده شده است.

در این پژوهش به بررسی اثرات آموزش های آگاه سازی (فردی و شغلی)، کارآفرینی و مشاوره گروهی بر عزت نفس و گرایش های کارآفرینی زنان سرپرست خانواده شهر تهران پرداخته می شود. نمونه مورد پژوهش 193 نفر از زنان 58 ـ 18 ساله بودند که از مجتمع های واقع در دو منطقه شرق و غرب بهزیستی شهرستان تهران، کمیته امداد امام خمینی (ره) در منطقه شرق و یک سازمان غیردولتی زنان تحت عنوان «کانون مهر» در منطقه غرب تهران به طور تصادفی انتخاب شدند. مشاوره گروهی، هفته ای دو جلسه (هر جلسه به مدت 2 ساعت و جمعاً 32 ساعت در طی مدت 2 ماه) برای هر یک از گروه های نمونه انجام شد. چهار گروه نمونه هر یک به مدت 70 ساعت و جمعاً 280 ساعت تحت آموزش های آگاه سازی و کارآفرینی، قرار گرفتند. یک هفته بعد از آخرین جلسه آموزش آگاه سازی (فردی و شغلی) و کارآفرینی، پس آزمون برای هر چهار گروه اجرا شد. ابزار استفاده شده در پژوهش، پرسشنامه اطلاعات فردی و شغلی، پرسشنامه عزت نفس کوپراسمیت و پرسشنامه ارزیابی کارآفرینی بود. برای تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از روش های آمار توصیفی، میانگین و انحراف معیار و نیز آمار استنباطی، t استیودنت گروه های هم بسته و MANOVA استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که برنامه مشاوره گروهی بر عزت نفس زنان سرپرست خانوار (بی سرپرست و بدسرپرست) تاثیر دارد. همچنین برنامه های آموزشی آگاه سازی (فردی و شغلی) و کارآفرینی بر عزت نفس و گرایش های کارآفرینی زنان سرپرست خانواده مؤثر است.