حسن سپاسی

مدیریت مدرسه محوری که ریشه در مبانی نظری مشارکت پذیری، عدم تمرکز، تفویض اختیار و رقابتی شدن دارد معتقد است مدرسه و ارکان آن باید در اداره مدرسه دخالت داده شوند. در این راستا مقاله حاضر با بهره گیری از چارچوب نظری مبتنی بر الگوی سازمانی بر گرفته شده از مطالعات لاولر و همکاران (1992) و دیگر محققان این مساله دنبال می شود و در آن سعی شده است تا موانع مهم کاربست مدیریت مدرسه محور در ایران و شهر اهواز بررسی شوند. با بهره گیری از رویکرد کمی (پرسشنامه) و همچنین رویکرد کیفی (مصاحبه)، داده ها در دبیرستانهای شهر اهواز از کارشناسان ستادی، مدیران و دبیران جمع آوری گردید. نتایج نشان داد که الف- میانگین کل میزان آگاهی افراد نمونه 3.09 از 5 می باشد که در حد متوسطی است. ب- میانگین کل میزان موافقت افراد نمونه نسبت به طرح عدم تمرکز آموزشی- مدرسه محوری 3.49 از 5 است که مطلوب می باشد. ج- عامل سیاسی و قدرت (مسئولین) با میانگین 3.80، عامل ساختاری و امکاناتی با میانگین 3.79، عامل اطلاعاتی و دانشی با میانگین 3.72، عامل فرهنگی- اجتماعی با میانگین 3.52 و عامل مدیریتی با میانگین 3.24 از میانگین 5 به ترتیب اولویت به عنوان موانع مهم مدرسه محوری قلمداد شده اند.

مطالعه مسائل اندازه گیری به منظور پیدا کدرن راه حلهایی برای آنها در روانشناسی و تعلیم و تربیت نظریه ای به نام نظریه آزمون سازی را به وجود آورده است. هدف هر نظریه آزمون سازی کمک به دست اندرکاران این فن است تا آنها را از مدلهای منطقی و ریاضی که زیربنای ساخت آزمونهای روانی و تربیتی را تشکیل می دهند آگاه سازد. در این مطالعه تحلیلی مفاهیم و مفروضه های دو نظریه مهم در ساخت آزمونهای روانی و تربیتی مورد بررسی قرار گرفت. نظریه کلاسیک آزمون که می توان پیدایش آن را به چارلزاسپیرمن روانشناس انگلیسی نسبت داد و امروز از آن به عنوان یک نظریه قدیمی در آزمون سازی یاد می شود، عمدتا بر سه مفروضه اساسی نمره مشاهده شده، نمره واقعی، و نمره خطا استوار است. این نظریه تاکنون مبنای اندازه گیری ویژگیهای رفتاری مورد استفاده بسیاری از متخصصان آزمون سازی قرار گرفته است. محدودیتهائی که اخیرا در این نظریه مشاهد شد موجب گردید تا نظریه (1993)، وانگهارد (1994) ارایه گردد. نظریه سوال - پاسخ تاثیر مهمی در ساخت آزمونهای روانی و تربیتی داشته است. بر پایه مبانی نظری، این نظریه نشان داده است که هم در پاسخگوئی به سوالات آزمون سازی و هم ارایه راهکارهای مناسب بر نظریه کلاسیک آزمون برتری دارد. در این مقاله مفروضه های دو نظریه قدیم و جدید و تفاوتهای موجود در مدلهای ریاضی آنها ارایه می شود. در باره شاخصهائی که این دو نظریه برای برآورد پارامترهای سوالهای آزمونهای روانی و تربیتی استفاده می کنند بحث خواهد شد. علاوه بر این، مزایا و محدودیتهایی که هر یک از دو نظریه در ساخت آزمونهای روانی و تربیتی دارند بررسی می شود. در پایان، به تفاوتها و تشابهات بین دو نظریه و شیوه هایی که آزمونها براساس این تفاوتها و تشابهات ساخته می شود اشاره خواهد گردید.

این طرح با هدف گسترش اطلاعات موجود در زمینه عادات کتابخوانی و مطالعه آزاد در جامعه به اجرا در آمده است. جامعه آماری این تحقیق را دانش آموزان متوسطه استان فارس تشکیل می دهند و چارچوب نمونه گیری شامل مرکز استان به اضافه پنج شهرستان دیگر بوده است که به طور تصادفی از بین شهرستانهای استان فارس انتخاب شده اند. نمونه مورد بررسی متشکل از 3585 دانش آموز پایه های اول تا سوم متوسطه می باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در مجموع، بخش زیادی از اوقات فراغت دانش آموزان در ایام تحصیل بیهوده تلف می شود (36.2 درصد از کل اوقات فراغت)، 22.8 درصد از اوقات فراغت روزانه صرف مطالعه درسی، 17.6 درصد صرف تماشای تلویزیون و تنها 1.1 درصد صرف مطالعه غیر درسی می شود. به طوری که سرانه مدت مطالعه آزاد دانش آموزان متوسطه در روز حدود 5.5 دقیقه است. دختران هم از لحاظ مطالعه درسی و هم مطالعه غیر درسی مدت زمان زیادتری را گزارش کرده اند. تحلیل رگرسیون به عمل آمده نشان می دهد که پس از جنسیت، سرعت مطالعه، عضویت در کتابخانه های عمومی، میزان مطالعه اعضای خانواده، میزان برخورداری از کتاب و قصه گویی در دوران کودکی، معدل درسی و سطح شغلی پدر از متغیرهای مهم و معنی دار در زمینه پیش بینی میزان مطالعه آزاد به حساب می آیند.