فهیمه فهیمی نژاد

این گفتار، ترجمه و شرح قصیده عماد عبدالکریم سرور دانشمند معاصر سوری در باب ایمان ابوطالب است. در این قصیده که در پایان کتاب او صحوة الطالب فی ردّ الشبهات عن ابی طالب آمده و نوعی تلخیص کلّ کتاب به شمار است، شاعر به شیوة نقضی و حلّی ایمان ابوطالب را ثابت و گزارش می کند. نگارنده مقاله، موارد نیازمند به شرح را توضیح داده است.

یکی از قدیمی ترین و مهم ترین مباحث مطرح در ادیان الهی، رابطه ی دین با عقل و عقلانیت می باشد و هرکدام از این ادیان الهی به گونه ای این رابطه را تشریح و تبیین نموده اند. در دین اسلام و مکتب اهل بیت علیهم السلام این رابطه یک رابطه ی دوسویه است چراکه در هر ۴۹ باری که مشتقات واژه ی عقل (به صورت فعلی) در قرآن کریم به کار رفته است؛ این رابطه به بهترین وجه بیان شده است خواه استدلال در مقابل یهود، معارضه با کافران و تأکید بر اعتقادات باشد و خواه آموزش احکام، مسائل حقوقی، مسائل اخلاقی، طبیعت شناسی، عبرت پذیری و خرافه شناسی … که همه و همه در پرتوی عقل و با هدایت عقل امکان پذیر است در این مقاله این حوزه ها واکاوی شده است. روش مقاله استفاده از گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و تحلیل و استنتاج از ظواهر آیات قرآنی است. * این مقاله با استفاده از رساله ی دکتری محسن احتشامی نیا تحت عنوان «کاربرد واژه ی عقل در قرآن و روایات» که در سال ۱۳۸۰ شمسی و در واحدعلوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی دفاع شده، نگارش یافته است.