محمدحسین متقی

نابرابری در دست یابی به فرصت های بروز توانایی، و در نتیجه رشد استعدادهای فردی در عرصه های خانوادگی و اجتماعی، معضل بزرگی برای زنان در جامعه و محیط های کاری پدید آورده که برخاسته از تضاد و دوگانگی موجود در روند تربیتی خانواده و جامعه نسبت به آنان است. از آن جا که محیط فرهنگی همیشه جزئی از تار و پود تجربه ی اضطراب به شمار آمده، دوگانگی موجود، اضطراب ترس از موفقیت را در پی داشته و همواره مانعی در راه ارتقا و پیشرفت حرفه ای زنان بوده است. این مقاله کوششی است برای بررسی نظر کارکنان زن مؤسسات دولتی در باره ی علل ترس از موفقیت در آنها. یافته های این پژوهش نشان می دهد که ماهیت سنت گرایانه و روند تربیت و رشد اخلاقی در جامعه که برخاسته از نحوه ی جامعه پذیری بر پایه ی جنسیت و توأم با آموختن معیارهای ضد و نقیض به آنان است، عوامل اصلی بروز ترس از موفقیت می باشد. از این رو، لازم است این آگاهی به زنان شاغل داده شود که دوگانگی پدید آمده، برآمده از آنها و به خاطر عدم شایستگی شان نیست، بلکه از جامعه و عوامل باز دارنده ی فردی که بازتابی از عوامل محیطی محسوب می شود ریشه می گیرد. بر این اساس، چشم انداز و شناخت لازم پدید می آید و زمینه ی مبارزه با آن برای گسترش توانائی ها و افزودن بر قدر و منزلت اجتماعی شان فراهم می آید.

با شناخت صفات شخصی مدیران موفق، ترسیم الگوی موفقیت در جامعه امکان پذیر گشته و صفات معینی که به رفتارهای مطلوب در سازمان منجر می‌شود، مشخص می‌شود. در این پژوهش از روش همبستگی و همچنین جامعه آماری که شامل کلیه مدیران سازمان‌های دولتی شهر کرمان به تعداد 68 نفر بودند، برای جمع آوری اطلاعات از سه پرسش‌نامه صفات شخصیتی، صفات انگیزشی و موفقیت مدیران استفاده شد. یافته‌های حاصل از این مطالعه نشان داد که بین صفات شخصیتی مدیران مثل ابتکار، توانایی سرپرستی، اعتماد به نفس، قاطعیت و بلوغ و کمال با ارزیابی آنان از میزان موفقیت‌شان رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد، و بین برخی صفات شخصیتی مدیران مثل هوش، وابستگی با کارکنان و مردانگی با ارزیابی آنان از میزان موفقیت‌شان رابطه‌ای وجود ندارد. از طرفی، بین صفات انگیزشی مدیران مثل نیاز به پیشرفت حرفه‌ای و نیاز به خود شکوفایی با ارزیابی آنان از میزان موفقیت‌شان رابطه معنی‌داری وجود دارد، و بین برخی صفات انگیزشی مدیران مانند نیاز به قدرت، نیاز به پاداش مالی و نیاز به امنیت شغلی با ارزیابی آنان از میزان موفقیت‌شان رابطه‌ای وجود ندارد. در نتیجه مدیرانی که ارزیابی مثبتی از موفقیت خود دارند دارای صفات شخصیتی و انگیزشی خاصی هستند که به‌واسطه آن به رفتارهای مطلوب معینی در سازمان مبادرت می‌ورزند. پی آمد این رفتار مطلوب موفقیت است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش میانجی اعتماد بین فردی در رابطه بین خودکارآمدی با دوستی در محل کار اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی بود. این تحقیق ازحیث جهت گیری، کاربردی و ازلحاظ راهبرد پژوهش، توصیفی همبستگی و ازنظر افق زمانی، پژوهشی تک مقطعی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در سال تحصیلی 1396-1395 بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای 393 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شد و به سه پرسشنامه؛ خودکارآمدی شرر(1982)، اعتماد بین فردی مک آلیستر (1995) و دوستی در محل کار نلسون و همکاران (2000) پاسخ دادند. پایایی پرسشنامه ها به روش آلفای کرانباخ به ترتیب 87/0، 89/0و 82/0 به دست آمد و برای تعیین روایی از نظرات خبرگان استفاده شد. برای تحلیل داده ها ازمدل یابی معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج نشان داد خودکارآمدی اثر مستقیم بر دوستی در محل کار ندارد، بلکه اعتماد بین فردی نقش میانجی دررابطه بین خودکارآمدی با دوستی در محل کار دارد. براین اساس، مدیران دانشگاه ها باید با تلاش درجهت ارتقای خودکارآمدی اساتید، موجبات افزایش حس اعتماد بین آنان را فراهم کرده و از این مسیر، دوستی در محل کار را بهبود بخشند.