بهرام موحدزاده

امروزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به عنوان یک شاخص مهم برای ارزیابی نظام آموزشی موردتوجه قرارگرفته است. به علت همین اهمیت می باشد که نظریه پردازان تربیتی بسیاری از پژوهش های خود را بر شناخت عوامل مؤثر بر پیشرفت یا افت تحصیلی متمرکز کرده اند. در همین راستا، این پژوهش باهدف بررسی رابطه بین ادراک شایستگی و پیشرفت تحصیلی با در نظر گرفتن نقش تعدیل کنندگی خودکارآمدی ادراک شده در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 2 شیراز انجام شد. طرح پژوهش توصیفی – همبستگی بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ناحیه 2 شیراز در سال تحصیلی 96-95 بودند بر اساس جدول اعداد تصادفی کرجسی و مورگان 195 نفر از دانش آموزان به عنوان نمونه ی پ ژوهش انتخاب شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه ی خود ادراکی نوجوانان هارتر (2012)، پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر (GSF) و معدل به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی استفاده شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون تعدیل گر استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که بین ادراک شایستگی و خودکارآمدی با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (0/05>P). همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که خودکارآمدی ادراک شده ارتباط بین ادراک شایستگی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان را تعدیل می کند.

پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به شیوه گروهی بر افسردگی، کیفیت زندگی و امیدواری در مددجویان کمیته امداد شهرستان قروه بوده است. در یک طرح شبه آزمایشی، یک کار آزمایی کنترل شده تصادفی با سنجش در خط پایه پس از مداخله و پی گیری 2 ماهه با گروه کنترل انجام گرفت. تعداد 30 مددجوی کمیته امداد به صورت در دسترس انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه، گروه آزمایش تحت درمان شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (n=15) و یک گروه کنترل (n=15) گماشته شدند. کلیه شرکت کنندگان پرسشنامه دموگرافیک، پرسشنامه کیفیت زندگی و پرسشنامه امیدواری، پرسشنامه افسردگی همیلتون را در سه مرحله خط پایه، پس از مداخله و پیگیری دوماهه تکمیل کردند. داده ها با مدل تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر چند متغیری تحلیل شدند. یافته ها نشان داد پس از اتمام شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی تفاوت معناداری بین نمرات افسردگی، کیفیت زندگی و امیدواری در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری وجود دارد. با توجه به نتایج به دست آمده شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به صورت گروهی باعث کاهش افسردگی و افزایش کیفیت زندگی و امیدواری در مددجویان پس از خاتمه جلسات درمانی و بعد از پیگیری 2 ماهه شده است.

پژوهش حاضر باهدف بررسی میزان شیوع مصرف مواد مخدر و ارزیابی دانش، نگرش و عوامل مرتبط با مواد مخدر در دانش آموزان دبیرستانی شهر یاسوج در سال 1398 انجام شد. این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی و از حیث داده ها یک پژوهش کمی است که بر تکنیک پیمایش استوار می باشد. جامعه آماری شامل 9573 دانش آموز و شرکت کنندگان پژوهش 361 دانش آموز دبیرستانی دختر و پسر شهر یاسوج بود که به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. از پرسشنامه ارزیابی نگرش و عملکرد دانش آموزان نسبت به مصرف مواد گرامیان (1388) برای جمع آوری داده ها استفاده شد؛ 35/7 درصد از دانش آموزان موردمطالعه گزارش کردند مصرف مواد مخدر داشته اند که 6/5 درصد حداقل یک بار و 29/2 درصد مصرف دائمی داشته اند. میزان مصرف انواع مواد سبک به ترتیب شیوع قلیان، مشروبات الکلی، سیگار و مواد سنگین ماری جوانا، تریاک، هروئین، ناس، اکستازی، شیشه، شیره تریاک، کوکایین، ال.اس.دی و کراک به دست آمد. در بین دانش آموزان دبیرستانی یاسوج از مواد سبک، قلیان، مشروبات الکلی و سیگار و از مواد سنگین ماری جوانا شیوع بیشتری دارند و الگوی مصرف در مطالعه ی حاضر برخلاف مطالعات قبلی داخلی شباهت زیادی به الگوی مصرفی کشورهای اروپایی، آمریکایی و آفریقایی دارد.

هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر آموزش مهارت های تفکرانتقادی بر خلاقیت دانش آموزان پسر پایه سوم دبیرستان های شهر بهبهان بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموز پسر پایه سوم دبیرستانی شهر بهبهان، که در سال تحصیلی 95-1394 مشغول به تحصیل بودند نمونه ی پژوهش 50 نفر از دانش آموز پسر پایه سوم متوسطه که با روش نمون ه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به دو گروه آزمایشی و گواه گمارده شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های مهارت های تفکرانتقادی هالپرن نسخه 21، سال 2010 و خلاقیت عابدی (1372) استفاده شد. نتایج تحلیل های کواریانس یک راهه و چندمتغیری (مانکوا) در متغیرهای تفکرانتقادی (22/402 = F و 0001/0 = p )، خلاقیت (23/19 = F و 0001/0 = p ) و در خرده مقیاس های سیالی (21/6 = F و 0001/0 = p )، ابتکار (16/6 = F و 0001/0 = p )، انعطاف پذیری (59/5 = F و 003/0 = p ) و بسط (41/2 = F و 008/0 = p ) می باشد که نشان داد آموزش مهارت های تفکر انتقادی باعث افزایش معنی دار خلاقیت و خرده مقیاس های آن در دانش آموزان شد. همچنین، نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیری در خرده مقیاس سیالی (212/63 = F و 0001/0 = p )، ابتکار (141/6 = F و 017/0 = p )، انعطاف پذیری (596/5 = F و 022/0 = p ) و بسط (413/2 = F و 127/0 = p ) نشان داد که آموزش مهارت های تفکرانتقادی در طول زمان بر خلاقیت و خرده مقیاس های آن در دانش آموزان اثر پایدار دارد.

مقدمه: یکی از مشکلات و ناراحتی های روانی شایع بین فرزندان شاهد و ایثارگر، افسردگی و وجود نشانه های آن است. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان گروهی فعال سازی رفتاری برکاهش علائم افسردگی و اجتناب شناختی رفتاری دانشجویان فرزند شاهد و ایثارگر بود. روش: در یک طرح آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل، تعداد 30 نفر به صورت نمونه گیری دردسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه درمان فعال سازی رفتاری و گروه کنترل قرار گرفتند. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشجویان خانواده های شاهد و ایثارگر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز بود. ابزارهای مورد استفاده، پرسشنامه افسردگی و پرسشنامه اجتناب شناختی رفتاری بود. داده ها نیز به کمک تحلیل کواریانس چندمتغیره تحلیل شد. نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که درمان فعال سازی رفتاری بر کاهش علائم افسردگی (0/01>F=11/26,P) و اجتناب شناختی رفتاری (F=7,P