احمد مهربان

عملیات والفجر 8 یا فتح فاو به دلیل نقشی که در ابعاد سیاسی، اقتصادی و نظامی تحولات دفاع مقدس و معادلات سیاسی- ملی، منطقه ای و بین المللی داشته، از ابعاد و زوایای مختلف قابل تحلیل است. منطقه فاو یکی از مناطق مسکوت جنگ تلقی می شد که با توجه به شرایط سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران در آن برهه زمانی مورد توجه فرماندهان جنگ قرار گرفت. این مسئله ضرورت انجام عملیات با اهداف راهبردی و مؤثر در سرنوشت جنگ را دو چندان می کرد. عملیات فتح فاو (والفجر 8) بعد از دو عملیات خیبر و بدر، بزرگ ترین عملیاتی بود که سپاه، آن را در نیمه دوم سال 1364 طرح ریزی و اجرا کرد. انجام عملیات گسترده و بزرگ در این منطقه حساس، نیاز به طراحی دقیق، اقدامات خاص مهندسی، کار اطلاعاتی ویژه و پشتیبانی و ترابری سنگین داشت که با توجه به حضور دشمن در منطقه و وجود ستون پنجم نیاز به رعایت دقیق اصول حفاظتی، به خصوص حفاظت در گفتار و اصل غافلگیری بود و رزمندگان اسلام به حمدالله با رعایت این مهم به اهداف مد نظرعملیات دست یافتند. این تحقیق که حاصل فعالیتی پژوهشی است، به لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش تحقیق متکی به روش توصیفی- استنتاجی است. اطلاعات مورد نیاز با مطالعه در منابع و اسناد با بهره گیری از ابزار فیش برداری عوامل موفقیت عملیات والفجر 8، احصا و با توجه به عنوان، نسبت به تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر با نگاه سیستمی اقدام شد. حاصل این تلاش رسیدن به مدل سیستمی عملیات والفجر 8 بوده است. در این مقاله با موضوعاتی از قبیل حفاظت اطلاعات، حفظ سرّ و رازداری از منظر احادیث، اصل غافلگیری و سیستم اطلاعات مدیریت و نقش آن در نتایج عملیات مذکور آشنا خواهید شد. امید است این نوشته دریچه ای نو برای تحلیل سیستمی عملیات های مختلف دفاع مقدس پیش روی خوانندگان عزیز باز و آنان را ترغیب به تکمیل مقاله مذکور و تحریر مقالات مشابه در سایر عملیات های دفاع مقدس کند.

در حال حاضر گروه های افراطی و سازمان های تروریستیِ فعال در جهان اسلام، از روش ها و شیوه هایی استفاده می کنند که به هیچ عنوان قابل انطباق با آموزه های اسلام نیست. این در حالی است که این سازمان ها، اعمال خویش را تنها شکل صحیح احیای اصول اسلام تلقی می کنند. فعالیت گروه های تروریستی تاکنون از منظرهای مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. در این مجال، فرآیند گسترش توده ای این افکار از طریق بازخوانی روند تدوین و تکوین آنها صورت می گیرد. در پرتو رمز گشایی از اسطوره های سید قطب، فرصت ها و محدودیت های اندیشه وی در تکوین سازه ذهنی اسلام گرایان رادیکال تحلیل می شود و تحلیل فنی جهان بینی و استعاره های سید قطب، استعداد محیط نهادی شکل گرفته در خاور میانه را در ایجاد و باز تولید بنیادگرایی و تروریسم مشخص می سازد.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان انطباق محتوای آموزشی و تربیتی دوره عمومی تربیت پاسداری دانش آموخته ها با انتظارت سپاه (قابلیت های مورد انتظار از فراگیران) از دیدگاه فرماندهان و مربیان دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع) است. لذا مسئله کلی این تحقیق این است که محتوای دوره عمومی تربیت پاسداری دانش آموخته ها از دیدگاه فرماندهان و مربیان دانشگاه افسری و تربیت پاسداری امام حسین(ع) تا چه میزان انتظارات سپاه از فراگیران را برآورده می کند؟ نوع تحقیق کاربردی است و روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق نیز شامل مربیان و فرماندهان دانشگاه است که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته است. روایی پرسشنامه نیز از طریق خبرگان و پایایی آن نیز با محاسبه آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده های پرسشنامه نشان داد که محتوای دروس دوره عمومی تربیت پاسداری دانش آموخته ها در ابعاد پنج گانه(توانمندی ارزشی پاسداری، آمادگی نظامی رزمی، توانمندی نهادی سازمانی، سبک زندگی پاسداری و برنامه های اردویی) با انتظارات سپاه از فراگیران در حد زیاد و خیلی زیاد مطابقت دارد. در جمع بندی کلی از تحلیل داده ها در ابعاد پنج گانه محتوای دوره، دروس مرتبط با «برنامه های اردویی» (با میانگین رتبه 4.47) در رتبه اول و دروس مرتبط با «توانمندی های نهادی و سازمانی» (با میانگین رتبه 1.65) در رتبه آخر (پنجم) قرار دارد.

عملیات والفجر 8 یا فتح فاو به دلیل نقشی که در ابعاد سیاسی، اقتصادی و نظامی تحولات دفاع مقدس و معادلات سیاسی- ملی، منطقه ای و بین المللی داشته، از ابعاد و زوایای مختلف قابل تحلیل است. منطقه فاو یکی از مناطق مسکوت جنگ تلقی می شد که با توجه به شرایط سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران در آن برهه زمانی مورد توجه فرماندهان جنگ قرار گرفت. این مسئله ضرورت انجام عملیات با اهداف راهبردی و مؤثر در سرنوشت جنگ را دو چندان می کرد. عملیات فتح فاو (والفجر 8) بعد از دو عملیات خیبر و بدر، بزرگ ترین عملیاتی بود که سپاه، آن را در نیمه دوم سال 1364 طرح ریزی و اجرا کرد. انجام عملیات گسترده و بزرگ در این منطقه حساس، نیاز به طراحی دقیق، اقدامات خاص مهندسی، کار اطلاعاتی ویژه و پشتیبانی و ترابری سنگین داشت که با توجه به حضور دشمن در منطقه و وجود ستون پنجم نیاز به رعایت دقیق اصول حفاظتی، به خصوص حفاظت در گفتار و اصل غافلگیری بود و رزمندگان اسلام به حمدالله با رعایت این مهم به اهداف مد نظرعملیات دست یافتند. این تحقیق که حاصل فعالیتی پژوهشی است، به لحاظ هدف کاربردی و از حیث روش تحقیق متکی به روش توصیفی- استنتاجی است. اطلاعات مورد نیاز با مطالعه در منابع و اسناد با بهره گیری از ابزار فیش برداری عوامل موفقیت عملیات والفجر 8، احصا و با توجه به عنوان، نسبت به تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر با نگاه سیستمی اقدام شد. حاصل این تلاش رسیدن به مدل سیستمی عملیات والفجر 8 بوده است. در این مقاله با موضوعاتی از قبیل حفاظت اطلاعات، حفظ سرّ و رازداری از منظر احادیث، اصل غافلگیری و سیستم اطلاعات مدیریت و نقش آن در نتایج عملیات مذکور آشنا خواهید شد. امید است این نوشته دریچه ای نو برای تحلیل سیستمی عملیات های مختلف دفاع مقدس پیش روی خوانندگان عزیز باز و آنان را ترغیب به تکمیل مقاله مذکور و تحریر مقالات مشابه در سایر عملیات های دفاع مقدس کند.

تضمین امنیت غذایی و معیشت کشاورزی مستلزم نگرشی جامع و سیستماتیک با هدف استفاده پایدار و مدیریت منابع طبیعی از طریق توسعه و انطباق تکنولوژی کشاورزی است. کنجد از مهمترین دانه های روغنی می باشد. با توجه به اهمیت راهبردی آن تعیین مناطق مناسب با در نظر گرفتن پارامترهای اقلیمی و خاک، یکی از بهترین راه حل در تولید پایدار محسوب می گردد. بنابراین، هدف از این مطالعه پهنه بندی توان اکولوژیک کشاورزی 6 شهرستان (هیرمند، زابل، زاهدان، زهک، هامون و نیمروز) در شمال و مرکز استان سیستان وبلوچستان جهت کشت کنجد با استفاده از پارامترهای اقلیمی و خاک می باشد. در این مطالعه برای پهنه بندی کشت کنجد مجموعا از 16 معیار مکانی (دمای مطلوب، مجموعه دمایی، دمای کمینه، دمای بیشینه، بارش، شیب، ارتفاع، ماده آلی، شوری خاک، pH و میزان عناصر غذایی در خاک شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن و روی) استفاده شده است. برای به دست آوردن وزن معیارها از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، از منطق بولین جهت کلاس بندی معیارها به دو کلاس مناسب و نامناسب و از روش ترکیب خطی وزنی (WLC) جهت به دست آوردن نقشه پهنه بندی استفاده شده است. نتایج نشان داد که در بین معیارهای انتخاب شده جهت تهیه نقشه کشت کنجد معیارهای بارش متوسط و دمای کمینه به ترتیب دارای بیشترین و کمترین وزن می باشند. نتایج نقشه نهایی تناسب جهت کشت کنجد در منطقه مورد مطالعه نشان داد که بیشترین درصد مساحت متعلق به کلاس خیلی نامناسب (616/0) و کمترین درصد متعلق به کلاس خیلی مناسب (016/0) می باشد. همچنین، نتایج درصد مساحت کلاس های مختلف به تفکیک هر شهرستان برای کشت کنجد نشان داد که در بین شهرستان های مورد مطالعه، شهرستان زاهدان دارای مساحت بیشتری در کلاس خیلی مناسب نسبت به سایر شهرستان ها می باشد. نتایج عملکردی کنجد در مناطق مورد مطالعه، با نتایح حاصله از تحقیق تطابق داشت.