فرشته مقدم

هدف از انجام دادن این پژوهش، شناسایی مدل نظری مدیریت جهادی براساس اسناد تحولی نظام آموزش وپرورش جمهوری اسلامی ایران بوده است. این پژوهش ازنوع کیفی است و برای انجام دادن آن از رویکرد نظریه زمینه ای و الگوی اشتراوس و کوربین (1990) استفاده کرده ایم. جامعه آماری پژوهش در بخش مدیریت جهادی، شامل کلیه اسناد معتبر مربوط به حوزه مدیریت جهادی و در قسمت مرتبط با اسناد تحولی، مشتمل بر مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم وتربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران (1390)، سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران (1391) و سند تحول بنیادین آموزش وپرورش (1390) است. روش نمونه گیری در این پژوهش ازنوع نظری بوده است و یافته ها درقالب شش محور مدل مذکور طبقه بندی شدند. مقوله تربیت جهادی (محور مرکزی) از مقوله های اهداف تربیت جهادی، اصول تربیت جهادی، ویژگی های نسل تربیت یافته جهادی و باور جهادی؛ محور شرایط علّی از مقوله های ایمان به مبدأ و معاد، حقایق هستی و حاکمیت قطعی سنن الهی؛ محور شرایط مداخله گر از مقوله های درمقابل مانع و دشمن بودن؛ و محور زمینه مدیریت جهادی از مقوله های ساخت جهادی، روابط جهادی و ارکان تربیت جهادی تشکیل شده است. در محور راهبردها، به مقوله های تعالی مجدّانه مرتبتی، موقعیت محوری، شایستگی محوری، علم محوریِ اسلامی، انعطاف پذیریِ معیارمدار، رصد و پایش مداوم و جامع، و رویکردهای ترکیبی، مرتبه ای، تمدن سازی، تربیتی- فرهنگی، مشارکتی و راهبردی اشاره شده است. محور پیامد، مقوله های تربیت فرد صالح، تربیت جامعه صالح، تأسیس تمدن نوین اسلامی و تحقق یافتن حیات طیبه را شامل می شود. مؤلفه های مدیریت جهادی درقالب مدل پارادایمی مدیریت جهادی در اسناد تحولی عرضه شده اند و از این مدل می توان در مدیریت سطوح مختلف نظام آموزش وپرورش استفاده کرد.

هدف از تدوین مقاله حاضر، شناسایی و طبقه بندی مؤلفه های مدیریت جهادی به منظور به کارگیری آن ها در سازمان های آموزشی بود. روش انجام پژوهش از نوع مطالعات کیفی با استفاده از روش تحلیل متن بود. جامعه آماری پژوهش، تمام مقالات برگرفته از پژوهش های کیفی مرتبط با حوزه مدیریت جهادی بود. در این پژوهش از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد. همچنین با مروری بر نتایج پژوهش های کیفی در زمینه مدیریت جهادی، به شناسایی و طبقه بندی مؤلفه های احصاشده حاصل از نتایج این پژوهش ها پرداخته شد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مؤلفه های مدیریت جهادی احصاشده در پژوهش های مورد نظر، در قالب 11 مقوله ساخت جهادی، انعطاف پذیری، رابطه ولایی، مجاهدت محوری، مشارکت پذیری، تکلیف مداری، شایسته سالاری، تفکر پیشرو، معنویت محوری، رشدگرایی و استکبارستیزی با زیرمقولات مختلف طبقه بندی می شوند. نتایج این پژوهش می تواند در قالب راهبردهای تربیتی به منظور ارتقای عملکرد سازمان های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.

به دنبال پایان جنگ سرد ، موقعیت ژئوپولتیک جهانی دستخوش تغییرات عمیق شد و متعاقب آن تحولات در خاورمیانه بسیار مهم‌تر از گذشته تلقی گردید . منطقه خاورمیانه که از دیرباز دارای موقعیت خاص ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک می‌باشد ، در طول تاریخ همواره مورد تعدی و تعرض کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرار گرفته است و تحولات عمیق پس از جنگ سرد در عرضه بین الملل اعم از ، واقعه یازدهم سپتامبر و به تبع آن حمله نظامی آمریکا به افغانستان و سپس عراق به طور فزاینده‌ای بر موقعیت حساس و مهم منطقه افزود ...