امیدعلی کهریزی

با گذشت بیش از یک دهه از معرفی «اقتصاد مقاومتی و سیاست گذاری در این حوزه در کشور»، این پرسش مطرح است که آیا مفاهیم جدید مطرح در جهان غرب، مرجح و برتر از مفاهیم موجود در مکاتب اقتصاد اسلامی است؟ بین دو دیدگاه «اقتصاد مقاومتی» و «اقتصاد چرخشی» چه تفاوت ها و همپوشانی هایی وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش، پژوهشگر سعی کرده است پس از مطالعه پژوهش های انجام شده با موضوع اقتصاد چرخشی تا سال 2021، با روش فرا ترکیب، مؤلفه های مربوط را بیابد و در ادامه با روش تحلیل محتوا، بیانات آیت الله خامنه ای درباره مؤلفه های اقتصاد مقاومتی را استخراج و درنهایت، تناظر بین دو اقتصاد چرخشی و اقتصاد مقاومتی را بررسی کند. بر اساس یافته های پژوهش تعداد ده مؤلفه موجود در منظومه اقتصاد مقاومتی، فاقد مفاهیم متناظر در مؤلفه های اقتصاد چرخشی هستند. این مؤلفه ها عبارت اند از: مصون سازی اقتصادی؛ رشد درون زا مبتنی بر رونق تولید؛ زیست بوم کسب وکار؛ تاب آوری اقتصادی؛ تأمین مالی هوشمند؛ گذار از اقتصاد تک محصولی؛ برندسازی اقتصاد مقاومتی؛ اقتصاد دانش بنیان؛ جایگزینی واردات با تولید داخل؛ سرمایه اجتماعی. در طرف دیگر، تمام مؤلفه های موجود در منظومه اقتصاد چرخشی(هشت مؤلفه)  مفاهیم متناظر در اقتصاد مقاومتی را دارند که شامل این مواردند: قوانین حفاظت از محیط زیست؛ سبک زندگی اسلامی‑ ایرانی پایدار؛ اصول سه گانه اقتصاد چرخشی؛ مدیریت پایدار؛ حاکمیت پایدار؛ ارزش های اجتماعی؛ اکولوژی صنعتی؛ توسعه پایدار.

یکی از مباحث مهم در مطالعات کسب وکارهای بَرخط، نگهداشت مشتریان است. هدف از این پژوهش، طراحی و اعتبارسنجی الگوی نگهداشت مشتریان در کسب وکارهای بَرخط بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر رویکرد، آمیخته بود. مشارکت کنندگان در بخش کیفی شامل خبرگان نظری (اساتید مدیریت بازاریابی) و خبرگان تجربی (مدیران صنعت پوشاک)  بودند، که 15 نفر از آن ها به صورت هدفمند برای مصاحبه انتخاب شدند. در بخش کمی، جامعه آماری نیز شامل مشتریان کسب وکارهای بَرخط پوشاک بودند که تعداد 400 نفر از آن ها به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که روایی آن با استفاده از روایی محتوا و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ بررسی شد. به منظور تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش فراترکیب و در بخش کمی از روش ISM و حداقل مربعات جزئی استفاد شد. تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کیفی  توسط نرم افزار Maxqda و دربخش کمی توسط نرم افزار MicMac و Smart PLS انجام شد. براساس یافته های پژوهش، تعامل پذیری، زیبایی شناسی و عملکرد سامانه بَرخط بر تبلیغ، ترفیع و همچنین امنیت کسب وکارهای بَرخط تأثیرگذار بود. تبلیغات، ترفیع و امنیت کسب وکار بَرخط بر تجربه مشتری تأثیر داشت و منجر به بهبود وفاداری مشتری، اعتماد الکترونیکی و رضایت مشتری می شد. بنابراین، از طریق بهبود وفاداری، رضایت و اعتماد مشتری می توان در جهت  نگهداشت مشتریان کسب وکارهای بَرخط اقدام کرد.