فرشته ثابتی

مطالعه الگوی رفتاری رسانه ها در برابر تغییرات سیاسی مهم جوامع نظیر کودتا با توجه به تأثیر آن بر افکار عمومی و کلیت جامعه مهم است. هدف مقاله تطبیق پوشش خبری مطبوعات در کودتای 28 مرداد سال 1332 ایران و مطبوعات ترکیه در کودتای 15 جولای 2016 است. پرسش آن است که مطبوعات ایران و ترکیه، کودتا را چگونه و به چه میزان پوشش داده اند؟ روش تحقیق تحلیل محتوای کمی است. جامعه آماری پژوهش اخبار مرتبط با کودتاست که در سه روزنامه ایرانی آتش، باختر امروز و اطلاعات و نیز سه روزنامه ترکیه ای زمان، حریت و جمهوریت، با سه گرایش حامی دولت، منتقد دولت و بی طرف منتشر شده اند. یافته ها نشان داد مطبوعات منتخب در قبال رویداد موضع بی تفاوتی یا بی طرفی اتخاذ نکردند؛ بر نقش مردم و لزوم مشارکت آنها تأکید کردند و نقش عوامل خارجی در کودتا را تقبیح نمودند. در مجموع روزنامه ها به رغم اتخاذ مواضع حزبی و جناحی، اما به توجه به فضای سیاسی سنگین، برخی مواضع مشترک در حمایت از مردم و حرکت های ضدکودتا را نیز از خود نشان دادند. در عین حال مطبوعات منتخب ترکیه بیش از مطبوعات منتخب ایران به تحلیل رویداد توجه نشان دادند. این تفاوت می تواند ریشه در تنوع دیدگاه های رسانه های ترکیه در مقایسه با ایران و نیز حضور رسانه های جدید داشته باشد که اطلاع رسانی در لحظه رویداد را بر عهده داشتند.