رقیه رهبری فرد

تجربه سالخوردگی جمعیت در ژاپن و میزان تأثیرگذاری سیاست های مختلف اجرا شده در این کشور درس های مهمی برای سالخوردگی جمعیت در ایران دارد. این تجربه نشان می دهد که اولاً، افزایش میزان باروری پس از رسیدن به یک سطح حداقلی، بیش از حد انتظار پیچیده و احتمالاً غیرقابل انجام است. چنین موضوعی موجب اصلاح سیاست گذاری ژاپن و اتخاذ رویکردهایی برای جامعه مستقل از سن افراد شد. بدین معنا که مردم با هر سنی بتوانند با حداکثر توانایی خود نقش فعالی در جامعه داشته باشند. درس دوم تأثیر حافظه تاریخی ملت ها از تصمیم های گذشته و نحوه مواجهه با آن در تصمیم گیری سیاستمداران فعلی است. به کارگیری سیاست های ترکیبی و چندوجهی نیز ازجمله درس هایی است که می توان از تجربه ژاپن آموخت. درس آخر چگونگی رویکرد ژاپن در شناسایی موانع فرهنگی و استفاده از برنامه های اجتماعی در کنار مشوق های مالی و اقتصادی می باشد. مثال ها و تجربه های متعدد در این پژوهش به تفصیل بحث و بررسی شده است و با استفاده از داده های جمعیتی موجود در بانک های داده سازمان ملل، مرکز آمار ایران و با مطالعه اسناد دست اول منتشر شده توسط دولت ژاپن در پایگاه های نهادهای مربوطه، شاخص های جمعیتی ایران با ژاپن مورد مقایسه قرار گرفت، کشوری که در مقایسه با سایر کشورها با بیشترین سرعت به جامعه ای فوق سالخورده تبدیل شد و به اذعان بسیاری از اندیشمندان و تحلیل گران این حوزه، مجموعه سیاست های متنوع و مؤثری را برای مواجهه با این پدیده به کار برده است.