اکبر خداپرست حقی

 در دانشگاه مادرید و والنسیای اسپانیا برای نزدیک شدن به آموزش مهندسی جهانی فقط از بهبود امکانات و برنامه تحصیلی صحبت به میان نمی آید، بلکه آنها بر این باورند که سه عامل اساسی ( یادگیری ، نو آوری و ابداع ، روابط بین المللی و صنعتی مؤثر ) تأثیر بسزایی در آموزش مهندسی دارد . در این مقاله به بررسی این موارد پرداخته شده است.

یکی از وظایف دانشگاهها، که مهم ترین و مؤثرترین نهادهای آموزشی به حساب می آیند، این است که باید دانشجویان را به گونه ای تربیت کنند که هر دانش آموخته ای بتواند متناسب با رشته و مدرک دانشگاهی خود جذب بازار کار شود، ولی مشکل بیشتر دانشگاهها این است که نمی توانند دانشجویان را به درستی برای بازار کار تربیت کنند. مطالعه تجربه های دانشگاه آلبورگ در زمینه تربیت مهندسان کارآزموده نشان می دهد که چگونه دانشجو در طول مدت تحصیل موارد عملی را یاد می گیرد تا وقتی که وارد بازار کار شد بتواند از عهده وظایفش برآید؛ به عبارت دیگر، دانشجویان به گونه ای تعلیم می بینند که بتوانند به صورت نظری-کاربردی تحصیل کنند و درنتیجه، تخصص و کارایی لازم را در رشته مورد نظر به دست آورند تا در بازار کار جذب همان رشته ای شوند که در آن تخصص یافته اند. در واقع، رشته های مهندسی را طوری طراحی می کنند که نتیجه کار دانش آموختگان عینی تر، محسوس تر و کاربردی تر شود.

 پیشرفت سریع فناوری موجب شده است تا نیاز مهندسان به "روز آمد" کردن اطلاعات حرفه ای و علمی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. به منظور تأمین این نیاز تخصصی برای مهندسان فارغ التحصیل و شاغل تا حدودی روش های آموزش مهندسی به کمک اینترنت توانسته است مورد توجه مخاطبان قرار گیرد. در این مقاله روش جدیدی معرفی شده است که کارفرما نخست نیاز تخصصی مهندسان شاغل در محیط کار را به استادان مراکز آکادمیک گزارش می دهد و سپس، متخصصان مرکز آکادمیک مورد نظر به بررسی و تأمین نیاز های تخصصی مهندسان می پردازند. محیط webبرای هر شرکت دقیقاً بر اساس نیاز های تخصصی طراحی شده است و گردش اطلاعات به طور سیستماتیک و از طریق اینترنت در اختیار کاربران قرار می گیرد. روز آمد ساختن این اطلاعات از شروط اولیه این روش است. کاربران می توانند مشکلات تخصصی خود را از طریق اینترنت به این مرکز گزارش داده و درخواست مشاوره دهند. مطالب درسی به نحوی با تجارب صنعتی ادغام می شود که اشتیاقی مضاعف در مهندسان برای یادگیری بیشتر ایجاد می کند. بخشی از این روش آموزشی مستمر در بر گیرنده دروس دوره کارشناسی ارشد است و مهندسان یاد می گیرند که چگونه آموخت ه های دوره مهندسی را با مهارت های عملی و کار آفرینی در عر صه های صنعتی به کار ببرند.

 در خصوص تأسیس مراکز آموزشی در سطح نهادها و سازمان ها با هدف پیشرفت کیفیت تدریس و تحصیلات تأکید زیادی شده است . به همین منظور، نهادهای مهندسی در کشور دانمارک یک شرکت بین المللی برای کمک کردن به پیشرفت کارمندان و استادان دانشگاه ایجاد کرده اند . شبکه آموزشی بین المللی برای آموزش و تحصیلات مهندسان (IPN ) در سال 1996 تأسیس شد و هدف آن بهبود کیفیت برنامه آموزشی و توسعه آن در تمام نهادهای تحصیلی مهندسی شامل دانشگاه ها و کالج ها بود. در این مقالهIPN دانمارک معرفی و همچنین ، مزایا و زیان های این استراتژی بررسی شده است .

 دانشگاه های خصوصی با هدف تأمین نیازهای آموزش عالی در لهستان که به منظور کمک به تحصیلات دولتی پایه گذاری شده است، تا حد زیادی بخش تحصیلات عالی لهستان را متحول ساخته است. دانشجویان مشغول به تحصیل در دوره هایی خاص در این دانشگاه ها که دروس نظری عملی را در سطوح تحصیلی عالی فرا می گیرند، توانسته اند با همکاری مراکز آموزش مهندسی در کشور آلمان در پروژه های کاربردی (صنعتی) نیز مشارکت کنند و با عنوان مهندس حرفه ای فارغ التحصیل شوند. در این روش تدریس پروژه های کاربردی با مشارکت و حمایت مستقیم صنایع آلمان و نظارت دقیق دانشگاه های دو کشور بر روند پیشرفت دانشجو در به کار گرفتن نکات نظری آموخته شده در آموزشگاه های لهستان به مرحله اجرا در می آید. بدین ترتیب، دانشجو پس از تکمیل دروس نظری و اخذ نمره قبولی مجوز مشارکت در تحلیل یک مشکل صنعتی را در کشور آلمان به دست می آورد.

دانش آموختگان رشته های مهندسی، بازاریابی، حسابداری و طراحی صنعتی برای طراحی و توسعه جدید و پیشرفته در صنعت ساخت با چالش هایی مواجه هستند. شرکت های پیشرو بیش از یک دهه است که از گروه های مختلف علمی برای تحقیق این هدف استفاده کره اند، اما به ندرت راه سومی برای اطمینان یافتن از اینکه آیا این دانش آموختگان مهارت های لازم را برای ایقای نقش در چنین گروه هایی دارند، در برابر آنان وجود دارد. از آنجایی که حرفه مهندسی بر مبنای علم و هنر استوار است، شخص با استعداد و ایده آل کسی است که تربیت دانشگاهی رسمی را با تجربه های عملی همراه سازد. تجربه می تواند از تحصیل در دانشگاه یا غیر از آن بدست آید. مهم تر از همه آموزش محور جامعه اطلاعاتی است. اکنون زمان آن رسیده است که بحث کردن درباره اصلاحات ممکن و دنبال کردن راهکارهای محافظه کارانه و محتاطانه را کنار بگذاریم و به جای آن با وسعت نظر بیندیشیم و شجاعانه جهت گیری های جدیدی داشته باشیم تا مدل های متداول را به شیوه های مبتکرانه و شای رادیکال تبدیل سازیم . در این مقاله فایده های تشکیل گروه های علمی مختلف تحلیل می شود. چالش ما اطمینان یافتن از این مسئله است که ما سرنوشت خود را با توسعه دیدگاه جدید در آموزش مهندسی رقم می زنیم. در این تحقیق به طور خلاصه بیان می شود. که استفاده از این روش ها تأثیر بسیاری بر دانشجویان دارد. فواید بهره گیری از این روش ها هم از نظر آکادمیک و هم از نظر کسب مهارت های ارتباط و مدیریتی چشمگیر هستند. این تحقیق در زمینه روش شناسی برای یافتن روش های تدریس مفید و مؤثر صورت گرفته است. روش ها برای پربارکردن تجربه های دانشجویان در بهبود عملکرد آکادمیک و احساس رضایت آنها بیان شده اند. این مقاله با ادغام دو دهه گذشته حاصل شده، به رشته تحریر درآمده است تا یک رویکرد دانشگاهی استراتژیک برای بهبود همه حوزه های آموزش مهندسی توسعه یابد. یکی از عوامل مؤثر در این زمینه، ایجاد همکاری بلند مدت بین صنعت و دانشگاه است.