کاظم استادی مقدم

تفسیر منسوب به امام حسن بن علی عسکری(ع) از تفاسیر روایی متقدم شیعه در قرن سوم است که از جهات مختلفی مناقشه آمیز است و توسط برخی از اندیشمندان متقدم و متأخر امامیه نقد و گفت گوهای انتقادی شده است. باتوجه به برخی مطالب سست و نادرستِ موجود در این تفسیر و نیز مناقشات راجع به آن و مخصوصاً روشن شدن عدم انتساب تفسیر به امام یازدهم(ع)، اکنون این سؤال به وجود می آید که اگر تفسیر کنونی برای امام حسن عسکری(ع) یا پدر بزرگوارشان نیست، پس مؤلف کتاب کنونی تفسیر چه کسی است؟ چه دلایلی وجود دارد که نشان دهد تفسیر کنونی متعلق به شخص به خصوصی است؟ یا اینکه این کتاب با فرض عدم انتساب به امامین عسکریین(ع)، به نوعی مجهول المؤلف است؟ نوشتار حاضر طی مقدماتی به شناسایی مؤلف این تفسیر می پردازد و با دلایل و شواهدی از متن خودِ تفسیر و اسناد تاریخی دیگر نشان می دهد که مؤلف تفسیر کنونی در واقع حسن بن علی عسکری، ملقب به ناصر للحق اطروش، امام زیدیه و حاکم علوی طبرستان است.