بهناز صبوری

جام جهانی فوتبال یکی از مهمترین رویدادهای بین المللی است که طیف وسیعی از افکار عمومی را درگیر خود می سازد. کشورهای برگزار کننده این رویداد ورزشی بسیار مهم، سعی می کنند با فعال سازی ظرفیت های دیپلماسی عمومی خود، و به ویژه در ذیل آن دیپلماسی رسانه ای، تصویر مطلوبی از کیفیت برگزاری این رویداد را در انظار عمومی جهانیان قرار دهند. پژوهش حاضر با استفاده از مباحث نظری دیپلماسی عمومی و با هدف تبیین ابعاد دیپلماسی عمومی جام جهانی 2022 قطر و شناسایی و طبقه بندی عوامل مؤثر بر آن با تأکید بر پوشش رسانه ای انجام شده است. روش انجام آن کیفی و در دو مرحله بوده است. مرحله اول، مصاحبه نیمه ساختاریافته و مرحله دوم دلفی بوده است. مقوله های پژوهش در قالب 103 کد مفهومی و 7 مقوله اصلی استخراج شده اند. یافته ها نشان می دهد که عوامل مؤثر در دیپلماسی عمومی قطر در جام جهانی فوتبال 2022 را مقولات تسهیلات و زیرساخت ها، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی-فرهنگی، مدیریتی، رسانه و منابع انسانی تشکیل می دهد که در میان آن ها، دیپلماسی رسانه ای نقش بسزایی در نمایش قدرت نرم قطر ایفا کرده است. قطر توانست به واسطه دیپلماسی رسانه ای، ظرفیت های خود را در سازماندهی و برگزاری یک رویداد ورزشی بزرگ برای جهانیان روایت کند. درواقع، رسانه عامل کلیدی در نمایش سایر مقولات بوده است. 

این تحقیق به بررسی تأثیر صنعت گردشگری بر رشد اقتصادی ۸۲ کشور مختلف توسعه یافته و در حال توسعه می پردازد که براساس میزان دسترسی به داده ها انتخاب شده اند (در دوره زمانی ۱۹۹۵ ۲۰۱6). متوسط رشد سالیانه سرانه واقعی در پنج زیردوره ۴ ساله و زیردوره 2 ساله ۲۰۱۵ ۲۰۱۶ انتخاب و تعداد گردشگران بین المللی ورودی و خروجی از هر کشور به عنوان جانشین های متغیر گردشگری در نظر گرفته شده اند. متغیرها عبارتند از: درجه توسعه یافتگی، نرخ سرمایه گذاری فیزیکی، نرخ سرمایه انسانی، درجه باز بودن تجاری، هزینه های مصرفی دولت، نرخ تورم، نوسانات نرخ رشد و حقوق سیاسی. اثر متغیرهای توضیحی بر رشد اقتصادی کشورهای مورد بررسی با روش گشتاورهای سیستمی داده های تابلویی پویا سه بار برآورد شده اند؛ یک بار با کمک لگاریتم تعداد گردشگران بین المللی ورودی به عنوان متغیر جانشین توسعه گردشگری، یک بار هم با کمک متغیر لگاریتم تعداد گردشگران بین المللی خروجی و سرانجام با لحاظ هر دو متغیر به عنوان متغیرهای جانشین توسعه گردشگری. نتایج حاصل از برآورد تجربیات سه مدل نشان می دهد که اثر ورودی و خروجی گردشگری بر رشد اقتصادی، مثبت و معنادار است و ضرایب سایر متغیرهای توضیحی نیز از لحاظ نظری دارای علامت های مورد انتظار هستند.