نگین امیرارده جانی

کودکان با آسیب بینایی از مشکلات رفتاری عمده ای رنج می برندکه فرآیند رشد و انطباق کودک با محیط پیرامونش را تحت تأثیر قرار می دهد. از این رو، این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی عروسک درمانی شناختی رفتاری بر مشکلات درونی سازی و برونی سازی شده کودکان با آسیب بینایی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی کودکان (9-7 سال) با آسیب بینایی زیر نظر اداره بهزیستی منطقه 5 شهر تهران در سال 1399 بودند که از بین آنها 24 نفر به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در 2 گروه آزمایش (12نفر) و گروه گواه (12نفر) گمارده شدند. از سیاهه ی مشکلات رفتاری کودک (فرم والدین) آخنباخ (1991) (CBCL)، برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. برنامه عروسک درمانی شناختی رفتاری بر روی گروه آزمایش در 9 جلسه 90 دقیقه ای (هر هفته یک جلسه) به صورت گروهی اجرا شد. تحلیل داد ه ه ای پژوهش با اس تفاده از تحلیل کوواریان س چندمتغی ره انجام ش د. نتای ج پژوه ش نش ان داد ک ه پ س از کنت رل نم رات پیش آزم ون بی ن 2 گ روه آزمای ش و گواه در مؤلفه های مشکلات رفتاری درونی سازی شده (اضطراب، انزوا و شکایت های جسمانی) و مشکلات رفتاری برونی سازی شده (مشکلات اجتماعی، مشکلات تفکر، مشکلات توجه، نادیده گرفتن قواعد و رفتار پرخاشگرانه)، تفاوت معناداری وجود داشت (001/0 >P). براس اس یافته ه ای فوق می توان نتیجه گرفت که عروسک درمانی بر کاهش مشکلات درونی سازی و برونی سازی شده کودکان با آسیب بینایی، اثربخش است.

این پژوهش با هدف تعیین تأثیر آموزش گروهی راهبردهای فراشناختی بر تجربه غرقگی و منبع کنترل دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه پژوهش را تمامی دانش آموزان دختر پایه سوم دوره دوم متوسطه شهر تهران در نیم سال تحصیلی اول 1401-1400 تشکیل دادند. 30 نفر آنها به روش نمونه گیری هدفمند و با توجه به ملاک های ورود و خروج، به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر)، گمارده شدند. افراد گروه آزمایش، برنامه آموزشی مهارت های فراشناختی را در 9 جلسه 90 دقیقه ای (هر هفته دو جلسه) به صورت گروهی دریافت کردند؛ گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفت. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های غرقگی (FQ) (مارتین و جکسون، 2008) و منبع کنترل (LCQ) راتر (1996)، استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیری، استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین نمرات پس آزمون افراد گروه آزمایش و گواه در متغیرهای تجربه غرقگی و منبع کنترل، تفاوت معناداری وجود داشت (001/0>P). با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت که آموزش گروهی راهبردهای فراشناختی بر افرایش تجربه غرقگی و منبع کنترل درونی و کاهش منبع کنترل بیرونی دانش آموزان، مؤثر بود.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری بر سرزندگی تحصیلی، درگیری تحصیلی و شایستگی اجتماعی- هیجانی دانش آموزان محروم از آموزش مجازی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوره دوم شهر تهران در نیم سال دوم تحصیلی 1399 بودند که از بین آنها 30 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (15نفر)، گمارده شدند. گروه آزمایش بسته آموزشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری را در 8 جلسه 90 دقیقه ای (هر هفته 2 جلسه) دریافت کردند؛ گروه گواه به مدت 2 ماه در لیست انتظار قرار گرفت. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های سرزندگی تحصیلی دهقانی زاده و حسین چاری (1391) ( AVQ )، درگیری تحصیلی بلومنفیلد و پاریس (2004) ( SES ) و شایستگی اجتماعی- هیجانی زو و جسی (2012) ( SECQ )، استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیری، استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین نمرات پس آزمون افراد گروه های آزمایش و گواه در متغیرهای سرزندگی تحصیلی، درگیری تحصیلی و شایستگی اجتماعی- هیجانی، تفاوت معناداری وجود داشت ( 001 . 0 p< ). در مجموع، با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت که استفاده از آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی یادگیری می تواند به عنوان مداخله ای مؤثر در جهت افزایش سرزندگی تحصیلی، درگیری تحصیلی و شایستگی اجتماعی- هیجانی دانش آموزان، مورد توجه مشاوران قرار گیرد.