فرناز قره داغی

توانایی سینما در به تصویر کشیدن تصاویر ماورایی و متافیزیکی سبب شده است سینما و دین از ابتدای تاریخ سینما رابطه نزدیکی با یکدیگر داشته باشند. معجزه به عنوان یکی از ارکان اصلی ادیان آسمانی در اثبات گفتار پیامبران و نیز راهی برای ایمان به خدا، از طریق این قابلیت سینما به نمایش درآمده است. این پژوهش با تعریف معجزه از دیدگاه مسیحیت و نیز یافتن سه عامل مشترک برای شناخت لحظه معجزه یعنی چیستی قانون طبیعت، چیستی نقض قانون طبیعت و عامل معجزه، در تلاش بوده است تا چگونگی نمایش این مفاهیم را در سینما مشخص کند. در این راستا با انجام تحلیلی نئوفرمالیستی در فیلم های «اردت» و «مسیر سبز» برای نمونه پژوهش، نمایش لحظه معجزه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد عواملی که شناخت لحظه معجزه را ممکن می کنند، در المان های سبکی و فرمی سینما نیز قابل تشخیص هستند و این المان ها به هنگام وقوع معجزه دچار دگرگونی در ساختار خود می شوند.

خشونت نمادین مفهومی است که توسط پیر بوردیو مطرح شد و به شکلی از خشونت که غیرفیزیکی، برآمده از هنجارهای جامعه، آرام و پنهان بود، اشاره داشت. یکی از حوزه های مهم در خصوص اعمال خشونت نمادین، مسئله زنان است. زنان در جامعه امروز و به ویژه در قشر متوسط از قربانیان اصلی خشونت نمادین محسوب می شوند. با توجه به اهمیت هنر سینما در بازنمایی جامعه، این هنر تبدیل به بستری مناسب برای ارائه تحلیل های جامعه شناسی شده است. سه اثر اصغر فرهادی، سینماگر شاخص ایرانی، «درباره الی»، «جدایی نادر از سیمین» و «فروشنده» با تمرکز بر زندگی قشر متوسط و توجه ویژه بر امر زنان، قابلیت ارائه تحلیلی جامعه شناختی را فراهم آورده اند. این پژوهش با توجه به اهمیت مسئله خشونت نمادین علیه زنان، به بررسی گفتمان شخصیت های این سه اثر پرداخته تا وجود و نحوه بازنمایی این شکل از خشونت را مورد تحلیل قرار دهد. برای رسیدن به این هدف، نظریه بی ادبی کلامی جاناتان کالپپر که بر اساس هنجارهای اجتماعی تعریف می شود به عنوان روش تحقیق انتخاب شده است. در نهایت این پژوهش ثابت می کند که زنان قشر متوسط در سینمای اصغر فرهادی با استفاده از مضامینی چون دروغ، طلاق، تجاوز و مالکیت مردانه مورد خشونت نمادین واقع می شوند.