فرزانه دهقانی گیشی

انسان در فضای شهری به دنبال تامین رفاه خود، نیازمندامکانات و راههای رسیدن به آن می باشد ساختارهای تصمیم سازی وتصمیم گیری برای نیل به برنامه ریزی موثر برای شهروندان، بادرنظرگرفتن تغییراتی که در الگوی زندگی جدید افرا پدیدمی آید،پروژه هایی رادرجهت رفاه حال شهروندان و رفع نیازآنها به اجرا درمی آوردند.تصمیم سازان وتصمیم گیران شهری برای اینکه بتوانندپروژه ی مفیدوکارآمدپیاده سازندقبل ازهرچیزمی بایست نیاز سنجی انجام دهند تا میزان مقبولیت این پروژه ها را از دیدگاه جمعیت هدف مورد ارزیابی قرار دهند، به عبارت دیگر جمعیت هدف می تواند ارتباط معناداری بین نیازهای خود و خدمات پروژه برقرار کند، در چنین شرایطی ،وجود فرایند منطقی در جهت تشخیص نیازهای جمعیت هدف و بررسی میزان انطباق آن با ساختار برنامه بسیار راهگشا خواهد بود. این پژوهش در راستای ارزیابی نیاز بازارهای روز کوثر به دنبال دستیابی به میزان تحقق اهداف این پروژه مطابق با نیاز جمعیت هدف می باشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است وداده های مربوط به نیازسنجی جمعیت هدف براساس پرسشنامه و با استفاده از نرم افزارSPSS با آزمون t تک نمونه ای تحلیل شده است. براساس یافته های پژوهش، هرچند ایجاد این بازارهای زنجیره ای، نیاز مراجعه کنندگان را در برخی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و ترافیکی تأمین کرده است اما مهمترین نکته ای که در مجموع می توان به آن اشاره کرد برخی اهداف ایجاد این بازارها در تعارض با روند اجرائی آن می باشد، طراحی بازارهای متعارض با سبک معماری اصیل ایرانی و همچنین متضرر شدن کسبه و اصناف اطراف بازار از جمله مواردی است که عدم همسوئی اهداف ایجاد بازارهای روز کوثر با وضعیت فعلی آن را بیان می دارد، از این رو برنامه ریزی و اتخاذ تدابیر در راستای ساماندهی به مشاغل اطراف بازار و همچنین وضعیت کالبدی بازارها لازم است در دستور کار تصمیم گیران و تصمیم سازان شهر اصفهان قرار داده شود.

هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی و تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ساحلی شهر منجیل و ارائه راهکارهایی به منظور توسعه صنعت گردشگری در این منطقه می باشد. روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و متدولوژی پژوهش، توصیفی - تحلیلی است. به منظور جمع آوری اطلاعات و داده های موردنیاز از روش کتابخانه ای و میدانی بهره گرفته شد. جامعه آماری در پژوهش حاضر را اساتید و دانشجویان دکتری رشته های جغرافیا، برنامه ریزی شهری و شهرسازی، کارشناسان و متخصصین حوزه گردشگری استان گیلان و شهر منجیل تشکیل داده اند که اطلاع کافی از گردشگری و شهر منجیل داشته اند. همچنین حجم نمونه بر مبنای نرم افزار Sample Power، تعداد ۳۰ نفر که در دسترس بودند انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده های میدانی از ابزار پرسش نامه استفاده شد که روایی آن ازنظر محتوایی و ظاهری به تأیید خبرگان رسید. در این پژوهش به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رتبه بندی فریدمن در محیط نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد از میان عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری ساحلی شهر منجیل به جز مؤلفه های اجتماعی - رفتاری با مدیریتی - نهادی و همچنین اجتماعی - رفتاری با زیست محیطی که رابطه معناداری ضعیفی بین آن ها وجود دارد در سایر مؤلفه ها رابطه مثبت و معنادار می باشد. به عبارتی بیشترین میزان همبستگی بین مؤلفه های اقتصادی با مدیریتی - نهادی (۷۲۶/۰) و کم ترین میزان همبستگی بین مؤلفه های اجتماعی - فرهنگی با مدیریتی - نهادی (۲۵۶/۰) می باشد. همچنین با استفاده از آزمون فریدمن مشخص گردید مؤلفه اقتصادی با مجموع میانگین ۲۰۶/۲ نسبت به دیگر مؤلفه های پژوهش در بدترین وضعیت قرار دارد که لازم است مدیران و مسئولین شهر منجیل در راستای بهبود این شاخص تلاش بیشتری داشته باشند.

افزایش مجتمع های مسکونی انبوه، افزون بر پاسخ به نیاز فعلی مسکن، مشکلی برای نوسازی در آینده ی شهرها می باشد. فرسودگی، افت زیست پذیری یک مجموعه مسکونی آپارتمانی (همچون محله بهار در جنوب شهر اصفهان) و اختلافات مالکیتی  ناشی از آن، تهدیدهایی برای ورود سرمایه گذاران به منظور نوسازی می باشد. در این مقاله با هدف به کارگیری ظرفیت های رهیافت مشارکت عمومی-خصوصی به منظور ارتقاء زیست پذیری در مجموعه مسکونی انبوه محله بهار برپایه سودآوری برای بخش خصوصی، پشتیبانی بخش عمومی از ارزش ها و منافع بخش خصوصی، ایجاد فضای رقابتی و بیشینه نمودن منافع مشترک بخش های عمومی و خصوصی، یک پژوهش کاربردی دوگانه توصیفی-تحلیلی در دستورکار قرار گرفته است. با انجام تحلیل هایی چون تحلیل ذینفعان برپایه ماتریس قدرت-منفعت، تحلیل متون مدون و تحلیل نظرات ذینفعان کلیدی، گزینه های چهارگانه ساخت وساز در زمینه سرمایه گذاری برای ارتقاء زیست پذیری در مجتمع های انبوه مسکن در محله بهار اصفهان برپایه رهیافت مشارکت عمومی-خصوصی طراحی و با تحلیل ارزش خالص فعلی[1] و تحلیل نرخ بازده داخلی[2] میزان سودآوری هر یک از گزینه های پیشنهادی محاسبه شده است. یافته های برآمده از تحلیل تمایل توسعه گران بخش مسکن، برای اختیار هر یک از گزینه های سودآور برای ارتقاء زیست پذیری نشان می دهند تشکیل تعاونی (همکاری گروهی)، ارائه مستندات توسط هیأت مدیره مجتمع های مسکونی انبوه (شفافیت)، اعطای تراکم بیشتر از تراکم پیشنهادی از سوی کمیسیون ماده 5 (ارزش افزوده)، خروج همه مالکان از پروژه و خرید کلیه واحدهای مسکونی از مالکان مهم ترین شرایط سرمایه گذار بخش خصوصی برای ورود به فرایند مشارکت با بخش عمومی در راستای ارتقاء زیست پذیری مجتمع های مسکونی در محله بهار هستند.   [1]. Net present value (NPV) [2]. Internal rate of return (IRR)

مسکن از دیرباز به عنوان اساسی ترین نیاز زندگی و بزرگ ترین دغدغه انسان ها به شمار می آید اما افزایش جمعیت در دهه های اخیر و رشد شهرنشینی در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران موجب مشکلات متعددی در تأمین آن شده است. در کلان شهر اصفهان نیز توجه به تأمین و برآورد مسکن در آینده باید مدنظر قرارگیرد. با توجه به اینکه کاربری مسکونی سهم بیشتری در فضای شهری دارد و مورد نیاز انسان ها می باشد، باید در تخمین کاربری اراضی مورد توجه قرارگیرد. در واقع تخمین نیاز به فضا، به منظور تأمین و اساس اندازه گیری زمین مور نیاز در طول دوره برنامه می باشد. لذا هدف پژوهش تخمین نیاز به فضای مسکونی در منطقه 5 شهر اصفهان می باشد که روش پژوهش توصیفی تحلیلی مبتنی بر منابع کتابخانه ای، اسنادی، آمار و سرشماری ها می باشد. به منظور برقرار تعادل میان عرضه و تقاضای زمین مسکونی، ابتدا به تخمین فضای لازم برای کاربری مسکونی پرداخته شده است و با توجه به میزان عرضه در دسترس برای کاربری مسکونی به ارائه سناریوهای مختلف پرداخته شده است. به این ترتیب زمین های خالی و قابل توسعه با اولویت نخست مناسبت محیطی برای کاربرد مسکونی با تراکم زیاد، زمین های با اولویت دوم برای کاربرد مسکونی با تراکم متوسط و زمین های با اولویت سوم برای کاربردهای وابسته به مسکونی که در سطح منطقه با کمبود مواجه است، انتخاب شده اند. سپس با میزان تقاضایی که برای واحدهای مسکونی در سطح منطقه وجود دارد مقایسه می شود و درنهایت از برابری عرضه و تقاضای تخمین نیاز به فضا، کمبود یا فزونی عرضه بر تقاضای منطقه تعیین می شود. با استفاده از روش های تخمین فضای مسکونی، روش های برآورد تقاضا و روش های تعیین عرضه، میزان عرضه و تقاضا در زمینه کاربرد مسکونی معرفی شده است. تخمین نیاز به فضای مسکونی در منطقه 5 شهر اصفهان با استفاده از روش مبتنی بر مقولات فضایی استانداردهای کاربرد زمین و انتخاب سناریوی برتر است. نتایج نشان می دهد که عرضه کل زمین های خالی و مناسب توسعه جدید در منطقه 5 برابر با 88567/11 هکتار می باشد که از این مقدار 0761/11 هکتار مناسب توسعه مسکن می باشد و مابقی برای کاربردهای وابسته به مسکن در نظر گرفته شده است. در واقع 6191 تعداد واحد مسکونی در سطح منطقه مورد نیاز است که در سناریوی دوم منتخب 1006 تعداد واحد مسکونی تأمین خواهد شد و جمعیت طی سال های آتی کنترل شود.