صدیقه بنازاده

(المقاومه الإسلامیّه) هی أحد التعالیم القرآنیّه التی تلعب دورًا حاسمًا فی صیانه النظام الإسلامیّ وتثبیت أرکانه. والمقاومه تکون مثمرهً عندما تتحوّل إلى خطاب فی المجتمع الإسلامیّ؛ لهذا نجد القرآن الکریم یطرح مؤشرات وشواخص أخلاقیّه، وسیاسیّه، واقتصادیّه، واعتقادیّه وثقافیّه لتحقیق خطاب المقاومه. ولمّا کان إضعاف الشواخص الثقافیّه یتیح للعدو الاقتراب من الخطوط العقدیّه بما یعرّض النظام الإسلامیّ للصدمات، فإنّ مضمون بعض الآیات یشی بأنّ الشاخص الثقافیّ ینطوی على أهمیّه ودور أکبر. تسعى الورقه الحالیه بأسلوبٍ وصفیٍّ تحلیلیٍّ إلى شرح الشواخص الثقافیّه لخطاب المقاومه من منظار القرآن الکریم. وقد توصّلنا فی هذه الورقه إلى أنّ أهمّ المقومات الثقافیّه لخطاب المقاومه من منظار القرآن: التمحور حول الإسلام، تحقیق الاستقلال المقترن بالاعتزاز بالهویه الوطنیه والوعی، تشکیل جبهه معادیه للاستکبار، تأیید الشعب للقیاده، امتلاک القدوات، والمضی باتجاه وحده العالم الإسلامیّ، ومن خلال تعزیز هذه المقوّمات یمکن المحافظه على الحدود العقدیّه والأیدیولوجیّه للنظام الإسلامیّ. 

یکی از موضوعات مهم مطرح شده در بیانیه ی گام دوم مقام معظم رهبری، مسئله ی «جهاد علمی» است؛ مقصود از این نوع از جهاد (که شاخه ای از جهاد نرم محسوب می شود)، شکستن خط مقدم علوم و واردشدن در عرصه های علمی با چارچوب باور های اسلامی در راستای تحقق ایجاد تمدن نوین اسلامی است. نوشتار حاضر که با تتبع در آیات قرآنی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی تدوین یافت؛ درصدد پاسخ به این پرسش است که «مستندات قرآنی شرایط تحقق جهاد علمی در بیانات رهبری، چیست؟» نتایج برآمده از این تحقیق این است: شرایط تحقق جهاد علمی در کلام رهبری به دو دسته ی شرایط بینشی و رفتاری قابل تقسیم است و مستند به آیات قرآن می باشد. شروط بینشی عبارت است از: خودباوری، گفتمان سازی، فراگیر شدن تفکر جهاد علمی در سطوح مختلف جامعه؛ اموری همانند: عبارت است از: حرکت جهادی در جهت تولید علم و فکر؛ البته بر مبنای فرهنگ خودی و از طریق ارائه ی پژوهش های علمی، برگزاری کرسی های آزاد اندیشی، پرورش نخبگان و سپردن میدان به آنان؛ از شروط رفتاری به شمار می آیند؛ چراکه تنها راه پاسداری از حدود و ثغور مرز های اعتقادی و ایمانی و تأمین حیات طیبه، جهاد علمی و پیشران بودن در علم است.