مریم رستم پیشه

اقامتگاه های بوم گردی با دارا بودن اصول و ضوابط متعدد و سازگاری با شرایط محیط مناطق بکر طبیعی و مناطق روستایی، از عناصر مهم خدمات گردشگری و به ویژه، بوم گردی محسوب می شوند. یکی از مهم ترین ضوابط و اصول این اقامتگاه ها، اصول معماری آن ها است. استان گیلان جاذبه های بوم گردی متعددی دارد و مکان مناسبی برای احداث این نوع از اقامتگاه ها است. با توجه روند رو به رشد ورود گردشگران به منطقه، توجه به معماری اقامتگاه های بوم گردی در جهت رونق بوم گردی، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی معماری اقامتگاه های بوم گردی تلارخانه بردبار و دیلمای گشت در استان گیلان به ویژه با تأکید بر ساختار کالبدی این اقامتگاه ها و ویژگی های مرتبط با آن ها است. داده های لازم بر اساس شاخص های معماری که دربرگیرنده شاخص های ساختار کالبدی و فیزیکی اقامتگاه، شاخص های آمایشی، زیبایی شناسی و محیطی است، از طریق مطالعات نظری و میدانی گردآوری شده و از طریق روش تحلیل محتوای کیفی استقرایی، به شیوه کیفی تجزیه وتحلیل شده است. نتایج نشان داد که اقامتگاه تلارخانه از نظر ساختار معماری در سطح بالاتر و استاندارد بهتری قرار دارد و معماری آن نسبت به معماری روستا بسیار متفاوت است و این میزان تفاوت و درجه معماری در اقامتگاه دیلمای گشت کمتر است. اگرچه مدیریت خانوادگی و تلاش در جهت اعمال برخی از هنرها و فرهنگ بومی در هر دو اقامتگاه دیده می شود، اما میزان تشابه معماری اقامتگاه دیلمای گشت با روستا بیشتر است. درعین حال، کمبود سرمایه و هزینه بالای معماری سنتی و انگیزه و علاقه مردم به توسعه اقامتگاه برای هر دو اقامتگاه صدق می کند، اما نتیجه نهایی پژوهش برای اقامتگاه دیلمای گشت، بهبود و برای اقامتگاه تلارخانه، ارتقا است.

این تحقیق با هدف تحلیل و تبیین فضایی پراکنده رویی بندر ماهشهر طی سال های (1400-1360) انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف گذاری کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از مدل های کراس تب، ضریب کاپا، قطاعی، هلدرن و مدل زنجیره ای Markov استفاده شده است. در این راستا، جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از نرم افزارهای Envi 5.3، Terrset، Arc/Gis و Google Map استفاده شده است. محدوده جغرافیایی این پژوهش شهر ماهشهر طبق سرشماری سال 1395 می باشد. ضریب کاپا نقشه تغییرات فضایی بندر ماهشهر برای 1360، 1380 و 1400 به ترتیب برابر با 88/0، 94/0 و 94/0 به دست آمده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد طی سال های 1380 تا 1400 حدود 75 درصد از رشد شهر ماهشهر مربوط به افزایش جمعیت و 25 درصد آن مربوط به رشد افقی و فیزیکی است. الگوی گسترش پراکنده رویی بندر ماهشهر در جهت های شمالی، شمال غربی، غربی و جنوب غربی به صورت خوشه ای در حال گسترش می باشد. طبق نتایج پیش بینی برای افق زمانی 1420، رشد بندر ماهشهر از 1657 هکتار در سال 1400 به 2530 هکتار در سال 1420 خواهد رسید. در صورت عدم مدیریت بهینه پراکنده رویی بندر ماهشهر باغات و اراضی زارعی آن در آینده نه چندان دور دچار تغییرات زیادی خواهد بود و این امر با توجه به وضعیت اقلیمی شهر و گرمایش جهانی زمین آثار سوئی را بر ساکنین این شهر در پی خواهد داشت.

INTRODUCTION: Informal settlements in cities are one of the most vulnerable regions to natural disasters, including earthquakes. The investigation of the vulnerability of Tehran's 20th District to earthquakes revealed that the plans and measures taken to make this area more resilient were unsuccessful. This research was conducted to systematically identify and analyze the key drivers effective on the resilience of District 20 of Tehran against earthquakes. METHODS: The present study was mixed (quantitative-qualitative) with an analytical-exploratory nature, and the statistical population consisted of a group of 35 experts in the two fields of "futuristic approach" and "resilience". The Delphi technique was utilized in this research, and the obtained data were analyzed in MicMac software using structural analysis. FINDINGS: The findings obtained from the distribution of variables in the axes of influence and dependence of factors in MicMac software indicated the instability of the system within the scope of the study, based on which, five categories of variables were identified. CONCLUSION: According to the high score of direct and indirect influences of the factors, 11 main factors were identified as the key drivers affecting the resilience of District 20 of the Tehran metropolis against the earthquake.