نیما اسکندری نیا

در سال های اخیر، رویکردهای پست مدرن و عملگرا به نظریه های مدیریت استراتژیک، باعث شکل گیری نگاهی کاملاً متفاوت، عاری از انتزاع و عملگرا به مدیریت استراتژیک شده است. نظریه های متعدد و پیچیده انتزاعی مدیریت استراتژیک، نه تنها در عمل قابل کاربرد نمی باشند بلکه منجر به گمراه شدن تصمیم گیرندگان سازمانی می شوند. هر چند که تلاش های اخیر در زمینه آشکارسازی ماهیت عملی و واقعی استراتژی، منجر به ارائه نظریه های عملگرا و توجیه پذیرتر شده است اما سازمان ها از کمبود روشی گام به گام به عنوان راهنمای عملی استراتژیک سازی، رنج می برند. سازمان ها بیشتر از آنکه نیازمند نظریه باشند، نیازمند اقدام عملی در راستای پیاده سازی استراتژی های خود می باشند. بنابراین، هدف از انجام این پژوهش، ارائه نظریه ای عملگرا و تجربی برای استراتژیک سازی سازمان به کمک مطالعه طولی یک شرکت تولید و پخش مواد غذایی در طی 4.5 سال می باشد. این مقاله از طریق انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته رسمی، مصاحبه های غیررسمی قوم نگارانه، مشاهدات میدانی و مصاحبه های پساکیفی، در بازه زمانی 1396 تا 1400 هجری شمسی، به انجام رسیده است. یافته های این پژوهش نشان می دهند که به کمک روش گام به گام عادت سازی مبتنی بر مکانیزم محرک-پاسخ و تقویت عادت ها در راستای جهت گیری کلی سازمان می توان استراتژی ها را پیاده سازی نمود. این نظریه در تناقض با نگاه رایج کل نگر مدیریت استراتژیک است و به طور همزمان به سطح کلان و سطح خرد سازمان توجه دارد.

امروزه شرکتها در یک محیط پر از تلاطم و نوسانات فعالیت می کنند؛ که این عامل موجب گردیده است که ابزارهایی مانند مدیریت دانش مخصوصا در شرکتهای کوچک و متوسط اهمیت بیشتری داشته باشند بنابراین هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر مدیریت دانش بر عملکرد شرکتهای کوچک و متوسط در شهر تهران می باشد که از نظر هدف کاربردی و از نظر روش همبستگی- توصیفی است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه شرکتهای کوچک و متوسط در شهر تهران می باشد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 384 نفر به دست آمد که بر اساس روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری متغیرها از پرسشنامه استاندارد استفاده شد. روایی پرسشنامه به صورت تشخیصی، همگرا و واگرا و پایایی پرسشنامه نیز با ضریب آلفای کرونباخ بررسی گردید. آزمون مدل پژوهش بر اساس روش معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL انجام گرفت. نتایج نشان داد که مدیریت دانش تاثیر مثبت و معنادار بر عملکرد شرکتهای کوچک و متوسط دارد و همچنین رابطه مثبت و معنادار ابعاد مدیریت دانش از جمله بیرونی سازی (Externalization)، ترکیب (Combination)، درونی سازی (internalization)، اجتماعی سازی ((socialization، با عملکرد شرکتهای کوچک و متوسط تایید شد.

مفهوم سازی مدیریت استراتژیک با انبوهی از استعاره ها همراه شده است. از دیرباز تا کنون، صاحبنظران حوزه مدیریت استراتژیک برای تعریف مفهوم استراتژی از تمثیل ها و تشبیه های متنوعی بهره برده اند. هدف از انجام این پژوهش، درک واگرایی های شناختی بین اعضای سازمان از مفهوم استراتژی، تحلیل تاثیرات اجتماعی این چندگانگی مفهومی بر روی رفتارها و اقدامات پنهانی اعضای سازمان و نهایتاً آموزش اعضای سازمان در راستای دستیابی به همگرایی مفهومی به کمک روش نوآورانه استعاره-نمایشنامه پژوهی یادگیرنده می باشد. روش شناسی نوآورانه مقاله از این جهت ارزشمند است که به کمک تحلیل استعاره به درک معانی ذهنی کاربران از مفهوم استراتژی کمک می کند، باعث تشخیص تفاوت های شناختی بین برداشت های ذهنی کاربران از مفهوم استراتژی می شود، با بهره برداری از تحلیل نمایشنامه ای نسبت به احتمال شکل گیری رفتارهای پشت صحنه (پنهانی) در سازمان هشدار می دهد در این پژوهش، شرکت هیروآسانسور برای مطالعه موردی انتخاب شده است. یافته های پژوهش حاکی از چندگانه پنداری اعضای سازمان در مورد مفهوم استراتژی و احتمال شکل گیری رفتارهای پنهانی است

نظریه های مزیت رقابتی، با طیف وسیعی از دیدگاه های متنوع از جمله دیدگاه مبتنی بر منابع، دیدگاه مبتنی بر صنعت، رویکرد هزینه مبادله، رویکرد نوآوری و کارآفرینی و نهایتاً اقتصاد رفتاری مواجه شده اند که هر یک از این پارادایم ها، دلیل موفقیت سازمان ها را به عوامل متفاوتی نسبت داده اند. هدف از این پژوهش، واکاوی نظریه های مزیت رقابتی و دستیابی به رویکردی نوین به کمک روایت پژوهی داستان زندگی لئونل مسی می باشد تا از این طریق، بینش جدید و متفاوتی در مورد مزیت رقابتی ایجاد شود. در این مقاله از روش پژوهش تکرارپذیر تجربی، که رویکردی استقرایی-قیاسی دارد و همزمان از داده های دست اول و همچنین چارچوب های نظری موجود، برای ساخت نظریه ای جدید بهره می برد، استفاده شده است. ابتدا داده های مرتبط با زندگی لئونل مسی از کتاب زندگی نامه او استخراج شده اند، این داده ها دو مرحله کدگذاری شده اند، سپس با نظریه ها و مفاهیم موجود و مرتبط، پیوند خورده اند و نهایتاً از طریق ترکیب و تفسیر کدها، نظریه جدید مزیت رقابتی شکل گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهند که مزیت رقابتی، موضوعی فراتر از رویکردهای موجود مبتنی بر منابع، مبتنی بر صنعت و نظریه های رفتاری می باشد و دربرگیرنده نظریه های جامعه شناسی، از جمله اثر پیگمالیون، تعامل گرایی نمادین، حسگری اجتماعی، حمایت اجتماعی، عادت واره ها و عقلانیت عاشقانه می باشد. نظریه جدید مزیت رقابتی، هم به لحاظ ماهیت، یعنی ارائه مفاهیم جامعه شناسی مزیت رقابتی و هم به لحاظ سطح تحلیل، یعنی توجه به سطح جامعه شناختی سازمان، با نظریه های موجود، کاملاً تفاوت دارد.