پیمان رستمی

هدف این پژوهش شناسایی شاخصهای شایستگی دانشجو- معلمان تربیت بدنی و عوامل زمینه ای مؤثر بر آن بود. روش پژوهش شناختی از نوع ترکیبی (کیفی-کمّی) است. نمونه های پژوهش در مرحله کیفی، صاحب نظران (22 نفر) و در مرحله کمّی دانشجو- معلمان دانشگاههای فرهنگیان سراسر کشور به تعداد 324 نفر بوده است. برای گرد آوری داده های پژوهش در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمّی از پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در مرحله کیفی از کدگذاری باز، محوری و گزینشی و در بخش کمّی از روایی سازه و ضریب مسیر استفاده شده است. همه تحلیلها با نرم ا فزارهای مکس کیودا و اسمارت پی ال اس انجام شده است. تجزیه و تحلیل داده های کیفی نشان داده که شایستگی دانشجو- معلمان تربیت بدنی دارای چهار شاخص تربیتی موضوعی، تربیتی، موضوعی و عمومی است. عوامل زمینه ای مؤثر بر شایستگیهای دانشجو- معلمان تربیت بدنی نیز مشمول شاخصهای آشنایی با فناوری اطلاعات، فراهم کردن امکانات، خصوصیات شخصیتی مربیان، فراهم کردن تسهیلات، محیط و حمایت مسئولان بود. نتایج بخش کمی نیز نشان داده است که عوامل زمینه ای بر شایستگی دانشجو- معلمان تریبت بدنی دانشگاههای فرهنگیان ایران تأثیر مثبت و معنادار (0/854) دارد (0/01>P). با توجه به نتایج پژوهش می توان بیان کرد که در صورت فراهم کردن و تقویت عوامل زمینه ای در دانشگاه فرهنگیان می توان شایستگی دانشجو- معلمان تربیت بدنی را افزایش داد. همچنین شناسایی شاخصهای شایستگی را می توان به منزله گامی در راستای تقویت و احیای شایستگیهای دانشجو- معلمان تربیت بدنی (متناسب با نیازهای آموزش تربیت بدنی) در نظر گرفت.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی شایستگی دانشجومعلمان تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان ایران انجام گرفته است. پژوهش از لحاظ هدف بنیادی، با رویکرد کیفی و استراتژی نظریه داده بنیاد اجرا شد. جامعه پژوهش را صاحب نظران شامل کارشناس مسئول تربیت بدنی ادارات کل آموزش و پرورش، مدیران دبیرستان ها، رؤسای آموزشی دانشگاه فرهنگیان کشور و مدرسان تربیت بدنی دانشگاه فرهنگیان تشکیل دادند. براساس معیار اشباع نظری 24 نفر به روش هدفمند انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شد. در نتیجه، 186 مفهوم اولیه و 35 مفهوم اصلی به دست آمد، که در قالب مدل پارادایمی شامل مقوله محوری و شرایط علی (هماهنگی، فرهنگ، توسعه حرفه معلمی، کسب تجربه، توسعه حرفه تربیت بدنی)، عوامل زمینه ای (آشنایی با فناوری اطلاعات، فراهم کردن تسهیلات، فراهم کردن امکانات، محیط، حمایت مسئولان، خصوصیات شخصیتی مربیان)، شرایط مداخله گر (عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، هدف گذاری، زیرساخت، روان شناختی و ساختار سازمانی)، راهبردها (تمرکزگرایی، تخصیص منابع، شایسته سالاری، فرهنگ سازی، توانمندسازی، به کارگیری سیستم های گزینشی کارا و اثربخش، برگزاری رویدادهای ورزشی، اصلاح فرایندهای درون سازمانی، برنامه ریزی، آموزش کاربردی)، و پیامدها (کاهش ناهنجاری ها، افزایش سلامت جسمانی و روانی، بهبود نگرش به ورزش، کشف استعداد، ایجاد انگیزه، گسترش ورزش، توسعه حرفه ای) ارائه شد.