سلیمان فیاضی

خط مشی پژوهی به عنوان یکی از اساسی ترین مراحل خط مشی گذاری از اهمیت زیادی در نزدیک کردن عمل خط مشی گذاران به دانش رشته خط مشی گذاری برخوردار است. خط مشی پژوهی فرآیند انجام پژوهش در باب مسئله اجتماعی به منظور ارائه توصیه های علمی به خط مشی گذاران است. پژوهش حاضر با هدف دست یابی به عوامل مؤثر بر خط مشی پژوهی در قوهمقننه ایران انجام شده است. طبعاً با توجه به آنکه بازوی خط مشی پژوهی قوه مقنّنه، مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی است، داده های پژوهش از خبرگان، کارشناسان و مدیران این نهاد گردآوری شده است. در این راستا و با تلفیق دو روش تحلیل مضمون مبتنی بر مصاحبه با خبرگان و مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) تلاش شده است تا عوامل تأثیرگذار بر خط مشی پژوهی قوه مقنّنه شناسایی و سپس سطح بندی گردند. یافته های پژوهش بیانگر یک مدل چهارسطحی است. سطح اول مدل شامل مضامین «گروه های ذی نفع بانفوذ»، «ایراد در آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی»، سطح دوم شامل مضمون «ابهام در اولویت دهی به طرح یا لایحه»، سطح سوم شامل مضامین «منفعت گرایی برخی نمایندگان» و «سلایق سیاسی نمایندگان» و نهایتاً سطح چهارم شامل مضامین مختلفی نظیر «رویکرد دانای کلّ نمایندگان» و «تفاوت در نوع دیدگاه مرکز پژوهش ها دولت و مجلس» است.