ندا پیوند

هدف اصلی این پژوهش مدل سازی مکانی نقشه ی کاربری اراضی شهر همدان جهت تولید نقشه آلودگی صوتی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. داده های نظری پژوهش به روش کتابخانه ای و طرح های پژوهشاتی، آمارنامه ها، کتب موجود و مقالات، طرح های شهری جمع آوری شد. هم چنین اطلاعات میدانی به روش مشاهده گردآوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا با بهره گیری از آراء خبرگان از مدل چند متغیره (FAHP) برای وزن بخشی به شاخص ها استفاده شده، سپس اصول و معیارهای همجواری مدنظر استخراج و شناسایی گردیده است و با استفاده از  GIS نقشه های همجواری طراحی شده اند. در این مرحله نقشه های تولید شده فاقد واحدهای همگن می باشد، جهت استانداردسازی و همگن کردن و هم چنین افزایش انعطاف پذیری آن ها از منطق فازیFuzzy Membership استفاده می شود.  پس از ارزش گذاری و تعیین وزن ها، نتایج را در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی در لایه ها تأثیر داده و در انتها با استفاده از ابزار Fuzzy Overly با گامای 9/0 نقشه های لایه های موردنظر تلفیق و تحلیل مکانی گردیده اند. تحلیل یافته ها نشان می دهد که در پهنه با خطرپذیری خیلی کم 34/7 درصد کل کاربری های منتخب، پهنه با خطرپذیری کم 02/6، پهنه با خطر متوسط 49/7 درصد، پهنه با خطرپذیری زیاد 48/40 درصد و در محدوده با خطرپذیری خیلی زیاد 67/38 درصد از تعداد 1354367035کاربری موجود را در بر گرفته است.

مدیریت مواد زائد جامد یکی از مسائل و معضلات مهم زیست محیطی است که شهر های بزرگ ایران با آن روبه رو هستند. هدف اصلی از انجام این پژوهش مکان یابی بهینه دفن مواد زائد جامد در شهرستان خرمشهر با رویکرد مدل-سازی و مکان یابی است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از منظر روش شناسی توصیفی- تحلیلی محسوب می شود که با مطالعه در ادبیات مبانی نظری پژوهش 12 شاخص منتخب در این زمینه استخراج شدند. با توجه به الگوی اثرپذیری و اثرگذاری در فرآیند تعیین بهترین مکان برای دفن پسماند از تکنیک ترکیبی Anp-Dematel برای مدل سازی در قالب نمایش علّی شاخص ها، تعیین وزن و اولویت آن استفاده شده و در ادامه حریم و سطح بندی مناسب بر اساس استانداردهای موجود انجام گرفته است. همچنین برای توزیع فضایی پهنه مناسب دفن پسماند از نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در بخش نتایج موضوعی زیر معیار مراکز جمعیتی با میزان اثرگذاری 0.108 اثر گذارترین شاخص و در خصوص اثرپذیری در شاخص های کلان، معیار زمین ساختی با وزن 0.326 و دسترسی با وزن 0.103 در رتبه اول قرار دارند. در بخش نتایج مکانی مشخص شد از بین 1805947 کیلومتر مربع مساحت شهرستان خرمشهر، 647823 کیلومتر مربع یعنی 87/35 درصد وضعیتی کاملا مناسب داشتند. در پایان و با توجه به نتایج پژوهش، پیشنهادهایی در سه سطح قابل تفکیک ارائه شد؛ در سطح اول با توجه به عامل هزینه دوری از مراکز جمعیتی، گسل، چاه تغذیه و سنگ بستر مناسب مکان مناسب پیشنهاد شد. در سطح دوم باتوجه به عامل دسترسی به شبکه ارتباطی مناسب و شیب کمتر از 5 درصد، سطح مناسب پیشنهاد می شود. در سطح سوم که مربوط به کم خطرترین مکان برای دفن زباله های جامد است، توجه به اصول دوری از مراکز شهر و روستا و آب های سطحی پیشنهاد شده است اما این سطح از منظر میزان هزینه و فایده به صرفه نیست.

تغییرات آب وهوایی درنتیجه انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از فعالیت های انسانی و گسترش شهرنشینی، شرایط زیست انسان را روی کره زمین با چالش های جدی روبه رو کرده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش شناسی، توصیفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی و تحلیل پرسش نامه ای است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، شاخص هایی در هشت دسته با توجه به اهداف پژوهش استخراج شد. با استفاده از فرمول کوکران، 100 نفر از متخصصان حوزه محیط زیست شهری به مثابه نمونه پژوهش تعیین شدند؛ سپس با استفاده از روش ترکیبیAnp-Dematil ، مهم ترین معیارها و شاخص های زیست محیطی شهر کربن صفر در شهرکرد رتبه بندی شد. برای اندازه گیری ردپای بوم شناختی در شهرکرد از نرم افزارIPCC  استفاده شد. برمبنای نتایج بررسی شاخص های مؤثر بر استقرار شهر کم کربن در شهرکرد، شاخص های خلاقیت زیست محیطی و طراحی منظر شهری به مثابه پایدارترین شاخص ها و شاخص انرژی به مثابه ناپایدارترین شاخص شناخته شدند؛ همچنین برای تعیین ردپای بوم شناختی از سرانه انتشار دی اکسیدکربن شهرکرد در سال 1396، 4.51 تن، بهره گرفته شد که در مقایسه با مقیاس جهان که 4.47 تن است، بیشتر و در مقایسه با مقیاس ایران که 6.76 تن در سال است، کمتر است. نتایج نشان داد ردپای بوم شناختی کربن در شهرکرد فراتر از میانگین جهانی و کمتر از میانگین ایران است.

در دهه های اخیر توجه به مطلوبیت فضاهای شهری باعث جذب طبقات خلاق می شود؛ که برای تبدیل فضاهای شهری باکیفیت و مطلوبیت بالا به فضاهای شهری، عنصر خلاقیت و ابتکار نقش بسزایی دارد شهرهای خلاق مکانی برای کار کردن وزندگی شهروندان خود به خصوص برای نسل جوان، مکانی جذاب برای گردشگران در شکوفایی بخش های مختلف اقتصادی نوظهور (خوشه ها و مراکز تحقیقاتی به ویژه در زمینه فناوری برتر) هستند. هدف این مقاله بررسی و ارزیابی مؤلفه های شهر خلاق در منطقه چهار شهر اهواز در راستای حرکت به سوی ایجاد منطقه خلاق می باشد. با توجه به اهداف تحقیق و مؤلفه های موردبررسی، نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است جامعه آماری منطقه چهار شهر اهواز می باشد و حجم نمونه پژوهش حاضر با توجه به این که آمار دقیقی از متخصصین این حوزه مشخص نبود، به صورت تصادفی یازده نفر از کارشناسان دانشگاهی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی می باشد که پس از مطالعات کتابخانه ایی، مؤلفه های شهر خلاق گردآوری شد و جایگذاری آن ها در یک پرسش نامه بسته بین یازده نفر از متخصصین دانشگاهی توزیع شد روش آنالیز تحقیق بر اساس مدل های کمی بوده که از میان تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره از مدل AHP استفاده شده است سپس میزان برخورداری هریک از محلات منطقه چهار از مؤلفه های شهر خلاق به صورت مشاهده وزن دهی شده اند. پس از جمع آوری پرسش نامه جهت تحلیل نهایی از نرم افزار Expert choice استفاده شده است نتایج تحقیق نشان می دهد در قلمرو موردمطالعه محلات گلستان، منازل منابع طبیعی، سعدی، کوی اساتید، بهارستان، بوستان؛ معین زاده، فرهنگ شهر، کوی سیلو، منازل شهرداری، شهرک دانشگاه، مجتمع مسکونی، شهرک برق، شهرک پیام، لشکرآباد، کوی بیست ودو بهمن، پردیس یک، پردیس سه پردیس دو، شهرک الهایی، چنیبیه علیا، کوی مجاهد، رفش آباد و سایر محلات ترتیب برخورداری از مؤلفه های شهر خلاق می باشند.

فضاهای آموزشی، از مهم ترین کاربری های شهری محسوب می شود و تعیین بهینه مکان استقرار مدارس، از جمله وظایف برنامه ریزان شهری است. عدم مکان گزینی صحیح کاربری های شهری خصوصاً کاربری آموزشی، منجر به ناهماهنگی بین نیاز ها و خدمات ارائه شده از سوی کاربری ها می شود. تحقیق حاضر با هدف آسیب شناسی محل استقرار مراکز آموزشی مقطع ابتدایی منطقه 7 شهر اهواز انجام یافته است. این تحقیق به لحاظ هدف؛ کاربردی و روش بررسی آن؛ توصیفی- تحلیلی می باشد. به منظور وزن دهی و تعیین اندازه اثر متغیرهای مورد-مطالعه در هدف نهایی تحقیق، از مدل FAHP استفاده شده است. برای تهیه لایه نهایی با استفاده از گزینه Raster Calculator و استفاده از عمل گر جمع، لایه ها به روش هم پوشانی با یکدیگر تلفیق شده است. نتایج تحلیل FAHP در ارتباط با استخراج ارزش وزنی شاخص های موثر در ارزیابی محل استقرار مدارس ابتدایی منطقه 7 شهر اهواز نشان داده است که؛ کاربری های صنعتی و مسکونی هرکدام با وزن(164/0) و (138/0) به عنوان مهم ترین شاخص ها شناخته و دارای بیشترین وزن بوده اند. نتیجه نهایی تلفیق لایه ها نیز نشان می دهد که: از مجموع 27 مدرسه مقطع ابتدایی منطقه 7 شهر اهواز از نظر الگوی همجواری و سازگاری با سایر کاربری-های همجوار؛ 8 دبستان در طیف نامناسب و کاملا نامناسب، 9 دبستان در طیف متوسط و 10 دبستان هم در طیف کاملا مناسب و مناسب قرار گرفته اند.