عباس برجویی فرد

بحران ژئوپلیتیکی سوریه، یکی از مهم ترین چالش های امنیتی است، که طی یک دهه اخیر منطقه خاورمیانه را تحت تأثیر قرار داده است. با توجه به اهمیت این مسئله، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که منازعات بحران ژئوپلیتیکی سوریه چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی داشته است؟ فرضیه مقاله گویای آن است که، بحران سوریه ابعادی فراتر از نارضایتی سیاسی و چالش های قومی، مذهبی داشته و ریشه در دخالت منفی و رقابت های ژئوپلیتیکی قدرت منطقه ای و فرامنطقه ای دارد. با اتکای بر نظریه موازنه تهدید، نتایج پژوهش حاکی از تهدیدهای ژئوپلیتیکی جمهوری اسلامی در حوزه های نظامی، سیاسی، فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی است و پیامدهایی همچون افزایش تهدیدات قومیتی و فرقه گرایی در کشور، ظهور و تقویت گروه های تروریستی تکفیری در ایران، افزایش تهدیدات مرزی، افزایش حضور قدرت های فرامنطقه ای، تغییر موازنه قوای منطقه ای، تضعیف محور مقاومت دارد.

تاکنون راه حل های متعددی در عرصه دیپلماسی برای بحران فلسطین طرح و اجرا شده،  (تاریخچه) در حالی که هیچ یک به حل بحران منجر نشده است. (مسئله) البته کوشش هایی برای تبیین این راه حل ها صورت گرفته، اما بحران فلسطین در نگاه آینده پژوهی و رهبری انقلاب مورد بررسی قرار نگرفته است. (پیشینه) خروج از غزه، طرح صلح و تشکیل دولت مستقل فلسطینی با حاکمیت محدود را می توان از جمله این کوشش ها دانست. در این مقاله با استفاده از نظریات آینده پژوهی در چارچوب نظریه پیتر شوآرتز، تأثیر دیدگاه پیشنهادی مقام معظم رهبری (برگزاری همه پرسی و تسلیح کرانه باختری) بر آینده رژیم صهیونیستی بررسی شده است. پرسش مطرح این است که دیدگاه ایشان، چه تأثیری در آینده اسرائیل خواهد داشت؟ (سؤال) رشد جمعیت و بازگشت آوارگان فلسطینی موجب بر هم خوردن موازنه جمعیتی به سود فلسطینی ها می شود و انتفاضه مسلحانه در کرانه باختری تهدیدات اصلی امنیتی فراروی اسرائیل طی دهه های آینده خواهد بود. (فرضیه) طرح این دو دیدگاه راهبردی از سوی مقام معظم رهبری برای دفاع از ملت مظلوم فلسطین در مقابل طرح های غربی و عربی است که در راستای به رسمیت شناختن و حفظ امنیت و بقای رژیم صهیونیستی مطرح می شود. (هدف) این مقاله با کاربست روش سناریونویسی به بررسی تأثیر دیدگاه مقام معظم رهبری بر بقا یا فروپاشی اسرائیل و تحقق حقوق ملت فلسطین می پردازد. (روش) این دو دیدگاه آینده پژوهانه را می توان از عوامل اصلی تسریع در فروپاشی رژیم صهیونیستی دانست. (یافته)