لیلا سادات عزیزی ضیابری

اختلال وسواس فکری عملی اختلال رایج و مزمنی است که بر بسیاری از جنبه های کیفیت زندگی شامل تحصیلات، شغل، استقلال مالی تأثیر دارد و دهمین بیماری پرهزینه جهان است. هدف این پژوهش بررسی رابطه حافظه ی فعال و توجه پایدار با فراشناخت در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی می باشد. پژوهش براساس هدف، کاربردی و بر اساس شیوه ی جمع آوری داده ها، توصیفی است و براساس اهداف پژوهش، این مطالعه از نوع همبستگی می باشد. جامعه مورد مطالعه را مراجعان سرپایی مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی که طی اردیبهشت 1398 تا خرداد 1398، برای درمان به مراکز مشاوره و کلنیک های روان پزشکی شهرستان گنبد مراجعه کرده اند را تشکیل می دهد که در دسترس انتخاب شدند. برای بررسی متغیر ها از پرسشنامه وسواس فکری عملی مادزلی ، آزمون حافظه ی فعال دانیمن وکارپنتر، آزمون توجه پایدار و پرسشنامه باورهای فراشناختی ولز استفاده گردید. یافته ها حاکی از آن است که بین حافظه ی فعال با فراشناخت سطح معناداری 023/0 و بین توجه پایدار و فراشناخت 036/0 برقرار است . از آنجایی که مقدار سطح معناداری کمتر از 05/0 است؛ بنابراین بین حافظه ی فعال با فراشناخت و توجه پایدار با فراشناخت در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی رابطه مثبت معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که حافظه ی فعال و توجه پایدار توان پیش بینی فراشناخت در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی را دارد. لذا می توان گفت تاثیر فراشناخت با کارکردهای اجرایی در افراد مبتلا به وسواس فکری- عملی نه تنها می تواند افراد وسواسی را از افراد غیر وسواسی تفکیک کند، بلکه این باورها با شدت وسواسی بودن نیز رابطه نیرومندی دارند.

مقدمه: تفاوتهای فردی در شخصیت، بازتاب تفاوت در حساسیت افراد در سیستمهای بازداری (BIS ) و فعال سازی رفتاری(BAS) است. حساسیت اضطرابی بیانگر ترس از نشانه های اضطرابی است و از این فرض سرچشمه می گیرد که این نشانه ها به پیامدهای آسیب زای بدنی، روانشناختی و اجتماعی منجر می شود، بنابراین هدف از مطالعه تعیین رابطه سیستم های مغزی رفتاری و حساسیت اضطرابی با آسیب پذیری روانی دانش آموزان مقطع متوسطه می باشد. روش کار: مطالعه (توصیفی - همبستگی) در سال 1398 با روش نمونه گیری در دسترس بر روی 373 دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول شهرستان گرگان- ایران انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه سیستم های بازداری/فعال سازی رفتاری، پرسشنامه حساسیت اضطرابی و پرسشنامه نشانه های اختلالات روانی بود. داده ها در SPSSنسخه 20 آنالیز شد. سطح معنی داری آزمون ها 05/0 در نظر گرفته شد. یافته ها: با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن مشخص شد بین سیستم های فعال سازی رفتاری با میزان آسیب پذیری روانی دانش آموزان ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد (278/0=r ، 005/0p=) و همچنین بین حساسیت اضطرابی با میزان آسیب پذیری روانی دانش آموزان مقطع متوسطه دوره اول شهرستان گرگان در سال 1398 ارتباط مستقیم و معنی داری وجود دارد(246/0=r ، 00/0p). نتیجه گیری: بین سیستم های مغزی رفتاری و حساسیت اضطرابی با آسیب پذیری روانی دانش آموزان رابطه مستقیم وجود دارد یعنی هر چه سیستم های مغزی رفتاری و حساسیت اضطرابی بیشتر باشد آسیب پذیری روانی دانش آموزان بیشتر است.

پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی هیجان مدار بر بخشش زناشویی زنان آسیب دیده از روابط فرازناشویی انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون -پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی زنان آسیب دیده از روابط فرازناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره ی شهر گرگان در 9 ماهه ی اول سال 1399 بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 45 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری قرار گرفتند. گروه آزمایش اول، زوج درمانی هیجان مدار و گروه آزمایش دوم، زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد را در 12 جلسه ی 90 دقیقه ای دوبار در هفته دریافت کردند. ابزار پژوهش پرسش نامه ی بخشش زناشویی (MFQ) ری و همکاران (2001) بود. داده ها با روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار SPSS 16 در سطح معناداری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. هر دو رویکرد زوج درمانی هیجان مدار و زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بخشش زناشویی در مرحله ی پس آزمون و پیگیری تأثیر معناداری دارند (01/0>P). همچنین نتایج نشان داد که زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد اثر بیشتری بر بخشش زناشویی (0.002p< )، وجود مثبت (0.001p<) و نبود منفی (0.014p<) نسبت به زوج درمانی هیجان مدار داشت. در نتیجه، می توان به منظور افزایش بخشش زناشویی از هر دو مداخله بهره جست اما با توجه به اثربخشی بیشتر زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد، این رویکرد ارجح است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و بخشش زناشویی زنان آسیب دیده از بی وفایی زناشویی انجام شد. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون -پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی زنان آسیب دیده از بی وفایی زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره ی شهر گرگان در 9 ماهه ی اول سال 1399 بود. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 30 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را در 8 جلسه ی 90 دقیقه ای دوبار در هفته دریافت کرد. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های تنظیم شناختی هیجان (CERQ) گارنفسکی و همکاران (2002) و بخشش زناشویی (MFQ) ری و همکاران (2001) بود. داده ها با روش تحلیل کوواریانس چند متغیری (MANCOVA) با استفاده از نرم افزار 16-SPSS در سطح معناداری 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین پس آزمون گروه آزمایش و گواه در تنظیم شناختی هیجان و بخشش زناشویی تفاوت معناداری در سطح 05/0 وجود دارد .با توجه به نتایج می توان بیان نمود درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند به عنوان یک مداخله ی مؤثر به منظور بهبود بخشش زناشویی و تنظیم شناختی هیجان در زنان آسیب دیده از بی وفایی زناشویی مورد استفاده قرار گیرد.