مصطفی مزارعی

تحلیل محتوا یک علم و روش تحقیق است که در زمینه کتب درسی به دلیل اهمیت موضوع، طرفداران زیادی پیدا کرده است. «هدف از تحلیل محتوا، یافتن نسبت بین اهداف و محتوا به منظور بهبود محتوای موجود می باشد (سمیعی و افضل خانی، 1392).» با تحلیل محتوا می توانیم با فعال و پویا کردن کتاب و انتخاب مفاهیم خوب کیفیت کتاب درسی را بالا ببریم. این پژوهش با هدف تحلیل محت وای کت اب علوم تجربی پایه ششم ابتدایی بر اساس الگوی مریل انجام شده است. جامعه آماری، محتوای کتاب درسی علوم تجربی پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 1398 – 1397 می باشد. نمونه آماری برابر با حجم جامعه آماری می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق آن، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا می باشد، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشتر دروس کتاب از نوع عملی بود همچنین انواع ارائه اولیه و ثانویه به میزان مناسبی به کار رفته بود همچنین اصل تفکیک در بیشتر درس های این کتاب رعایت شده، اصل تنوع مثال، اصل همتاسازی و سطح دشواری در این کتاب رعایت شده است.

یکی از امور ضروری در وزارت آموزش وپرورش، انتخاب افراد شایسته برای تعلیم و تربیت است. شایسته سالاری یعنی قرار دادن افراد در پست ها و مسئولیت ها بر اساس مهارت ها و توانایی های آنان به گونه ای که بهره وری سازمان را افزایش بدهد به همین خاطر این مقاله به دنبال این است تا با بهره گیری از روش کیفی و تحلیلی به نحوه انتخاب معلمان با استفاده از سخنان ارزشمند امام علی (علیه السلام) در نهج البلاغه برسد. در این پژوهش ابتدا ماده ۲۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی که در رابطه با نحوه انتخاب معلمان بود برسی شد سپس تعدادی از سخنان ارزشمند امام علی (علیه السلام) تجزیه وتحلیل شد و این نتیجه یافت شد که معلمان به عنوان تربیت کنندگان نسل آینده این سرزمین وظایف و نقش مهمی بر عهده دارند و بر اساس سخنان ارزشمند و گران بهای امام علی (ع) در نهج البلاغه یک معلم به عنوان اسوه و الگوی جامعه باید شایستگی های لازم و کافی را داشته باشد تا بتواند دانش آموزان خود را برای دستیابی به حیات طیبه آماده کند. ازجمله این صلاحیت ها می توان به داشتن علم و دانش کافی در خصوص احکام دین و مباحث علمی اشاره کرد.

این پژوهش ضمن بررسی و تحلیل گذشته تربیت معلم، با استفاده از تجربیات گذشته، تاریخچه تربیت معلم و تجربیات به ظهور فناوری و تأثیر آن در نظام آموزشی می پردازد و با نگاهی جامع، چشم اندازی مهم را به ارمغان می آورد. نوید دوره ای تازه در تربیت معلم را می دهد که ابزار علمی و عملی لازم را مشخص می کند. این پژوهش بررسی میزان استفاده از دانش و فناوری و اهمیت آموزش الکترونیک باهدف شناسایی آینده (آینده پژوهی) در تربیت معلم است. روش پژوهش از نوع توصیفی – پیمایشی بوده و دانشجویان بر اساس نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. جامعه آماری این پژوهش 285 نفر از دانشجو معلمان استان فارس بوده که 145 دانشجو معلم پسر و 140 دانشجو معلم دختر دانشگاه فرهنگیان استان فارس را تشکیل می داد. در تجزیه وتحلیل اطلاعات این پژوهش از آمار توصیفی (فراوانی و میانگین) و استنباطی (آزمون t) با استفاده از نرم افزار spss استفاده گردید. همچنین در این پژوهش از آلفای کرونباخ نیز محاسبه شده است. نتایج به دست آمده نشان داد در صورت استفاده از فناوری های نوین آموزشی در دانشگاه فرهنگیان، دانشجو معلمان را به عنوان یادگیرندگان مادام العمر معرفی می کند و علاقه این دانشجویان را پس از تحصیل به استفاده از رویکردهای فناورانه تشویق می کند که این خود زمینه ساز تفکر انتقادی و خلاق در دانش آموزان می شود.

این پژوهش به دنبال بررسی پیش بینی هوش اجتماعی بر اساس سبک مطالعه و عملکرد تحصیلی دانش آموزان متوسطه دوم شهر شیراز بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهر شیراز که در سال تحصیلی 1398-1397 مشغول به تحصیل بودند. نمونه آماری پژوهش حاضر متشکل از 200 نفر بود که نمونه گیری در این پژوهش به صورت خوشه ای چندمرحله ای انجام شد. به این صورت که از بین چهار ناحیه آموزش وپرورش شهر شیراز، ناحیه 2 و 4 به صورت تصادفی انتخاب شدند و از هر ناحیه دو دبیرستان متوسطه دوم پسرانه و دو دبیرستان متوسطه دوم دخترانه به صورت تصادفی انتخاب شد و از هر مدرسه یک کلاس به صورت تصادفی انتخاب شد و پرسشنامه های هوش اجتماعی ترومسو، عملکرد تحصیلی فام و تیلور و پرسشنامه سبک های مطالعه مارتون و سلجو روی آنان اجرا شد و داده ها با استفاده از رگرسیون به روش هم زمان و گام به گام تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که سبک مطالعه با سطوح هوش اجتماعی رابطه مثبتی دارد. همچنین ابعاد علاقه مند بودن به موضوعات، پیشرفت و موفقیت و نظارت بر اثربخشی با میزان سطوح هوش اجتماعی رایطه مثتی دارد . میزان عملکرد تحصیلی با سطوح هوش اجتماعی رابطه مثبت دارد.