فاطمه جعفرپور

امروزه مسئله مفاسد اقتصادی و تأثیرات نامطلوب آن بر ثبات و امنیت اجتماعی از دید صاحب نظران حقوقی تا اندازه زیادی مغفول مانده است. بر هم زدن امنیت اقتصادی کشور به مثابه دیگر اعمال خلاف قانون از حیث وحدت و تکثر فاعلان آن، نمودهای گوناگونی می یابد، اما در سال های اخیر از سویی به خاطر بهره وری از مزیت اختفا از دید سیستم ضد خراب کاری اقتصادی کشور و به تبع، زیست طولانی مدت، میل به ارتکاب مفاسد اقتصادی به واسطه تشکیل باندها و گروه های مجرمانه افزایش داشته و از سوی دیگر، عمده مفسدان مطرح اقتصادی، به علت فقدان اعتماد مکفی به افراد فاقد علقه خویشاوندی با خود، ترغیب به تشکیل باندهای خانوادگی اخلال در ثبات اقتصادی کشور از طریق خریدوفروش غیرقانونی ارز، پول شویی، کلاهبرداری، قاچاق و مواردی ازاین قبیل شده اند. به رغم تصریحات مکرر مقام معظم رهبری به لزوم صیانت از نظام اقتصادی کشور در قبال مفاسد اقتصادی، قانون گذاران در مقام تعیین نوع ضمانت اجرا، اقدام به تقنینی همه جانبه در راستای پیشگیری از ایراد لطمات به نظم اقتصادی کشور از طریق سوء استفاده از روابط درون خانوادگی نکرده اند.  این بی توجهی منجر به مواجهه منفعلانه ساختار قضایی با پدیده تشکیل باندهای خانوادگی مفاسد اقتصادی در سطح کلان می شود. خلأ تقنینی و قضایی در عرصه تزلزل اقتصادی کشور از گذرگاه روابط خانوادگی، اهمیت پژوهشی درخور در این زمینه را توجیه می سازد. در همین راستا، گرانیگاه این پژوهش مبتنی بر این است که وظایف و اختیارات حاکم اسلامی در خصوص ریشه کن سازی آسیب های ناترازی اقتصادی تسهیل یافته از طریق روابط خانوادگی، چه گستره ای را شامل می شود؟ این پژوهش از طریق روش تحلیلی-توصیفی به رصد اقدامات قوای مقننه و قضائیه در راستای اصلاح رویه تقنین و به تبع، صدور آرای قضایی همسو با اجرای فرامین کلی رهبری ناظر به مبارزه با مفاسد اقتصادی می پردازد.

از زمان های قدیم تا به امروز فلسفه اخلاق به ویژه اخلاق حرفه ای نقش بسیار پررنگی در جوامع به ویژه جامعه اسلامی داشته است به طوری که می توان یکی از راه های تداوم هر حرفه و فعالیت را لزوم رعایت اخلاق حرفه ای در کسب و کار دانست. رعایت اخلاق حرفه ای صرفا به رشته حسابداری محدود نشده و در بسیاری از رشته ها مانند مدیریت، روانشناسی، حسابرسی، پزشکی و... نیز می توان مشاهده نمود. با نگاهی گذرا به رویکرد های حسابداری نیز به صراحت می توان دریافت که تاریخچه اخلاق ورعایت اصول اخلاقی در رشته حسابداری تقریبا به زمان های دور برمی گردد. زمانی که رویکرد سنتی (تئوریک) برای تدوین تئوری حسابداری به رویه های عمل توجه داشته و منطق در آن توجه کمتری داشت. بااین حال اخلاق در رویکرد سنتی نیز، هم تاکید بسیاری بر مفاهیم انصاف، حقیقت و عدالت دارد. باید توجه داشت رعایت ارزش های اخلاقی به ویژه در رشته حسابداری سبب حفظ اطلاعات، گزارش ها و صورت های مالی از غرض ورزی های ممکن در آن میشود. در این مقاله سعی شده ضمن تعاریف کلی اخلاق وتاثیر آن بر رفتار به دلایل با اهمیتی از ارائه راهکاری مناسب، اهمیت رعایت آن در حسابداری و تاثیر آن بر حسابرسی به صورت مختصر اشاره شود.