سید محمد ساداتیان

این پژوهش با هدف تعیین نقش واسطه ای راهبردهای حل تعارض بین فردی در رابطه تعارض والد نوجوان و سازگاری تحصیلی دانش آموزان پسر انجام شد. در یک طرح همبستگی، 248 دانش آموز پسر به فرم نوجوان پرسشنامه سنجش تعارض والد نوجوانان (اسدی یونسی، مظاهری، شهیدی، طهماسیان و فیاض بخش، 1390)، سیاهه سبک حل تعارض (کاردک، 1994) و سیاهه سازگاری دانش آموزان (سینها و سینگ، 1993) پاسخ دادند. به منظور آزمون روابط ساختاری در مدل پیشنهادی از روش آماری مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل واسطه ای نسبی راهبردهای انطباقی و غیرانطباقی حل تعارض بین فردی در رابطه بین تعارض والد نوجوان و سازگاری تحصیلی در دانش آموزان پسر با داده ها برازش مطلوبی دارد. افزون بر آن، نتایج نشان داد که در مدل مفروض، تمامی وزن های رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار بودند و متغیرهای پیش بینِ تعارض والد نوجوان و راهبردهای حل تعارض، 65 درصد از واریانس نمرات متغیر سازگاری تحصیلی را تبیین کردند. نتایج با تأکید بر نقش کیفیت تعامل های درون فردی در بافت خانواده نشان داد که بخشی از پراکندگی بین قلمروهای مفهومی تعارض والد نوجوان و سازگاری تحصیلی از طریق تغییر نمرات راهبردهای حل تعارض های بین فردی قابل تبیین است.

مقدمه: سرمایه اجتماعی به مجموعه منابعی گفته می شود که هر فرد یا گروه برای برقراری ارتباط در اختیار دارد، این منابع با فراهم آوردن حمایت های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقاء سلامت روان افراد دارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سرمایه اجتماعی و مؤلفه های دوگانه آن بین دانش آموزان دختر و پسر شهر تهران انجام گرفت.  روش:جامعه آماری این پژوهش، نوجوانان 12 تا 18 ساله شهر تهران بودند که از بین آن ها نمونه ای به حجم 255 نفر (109 دختر و 146 پسر) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه سرمایه ی اجتماعی دانش آموزان نوجوان (SCQ-AS؛ پاویا و همکاران، 2014) استفاده شد. این پرسشنامه توسط پژوهشگران حاضر هنجاریابی و برای نخستین بار به کار گرفته شد. در نسخه هنجار شده برای نوجوانان ایرانی ساختار دوعاملی به دست آمد. توزیع داده های مربوط به متغیر سرمایه اجتماعی و ابعاد آن غیرطبیعی بود. بنابراین داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی و آزمون U مان ویتنی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: دختران نسبت به پسران در سطوح بالاتری از سرمایه اجتماعی قرار دارند. در بعد «انسجام اجتماعی در مدرسه» نیز نمرات دختران سطوح بالاتری را نشان می دهد. در بعد «اعتماد» اگرچه پسران نمرات بالاتری را کسب کرده اند اما تفاوت نمرات در این بعد بین دو گروه معنادار نیست. نتیجه گیری: جنس دانش2آموزان در میزان سرمایه اجتماعی آن ها تأثیر گذار است. یافته های این پژوهش می تواند در تدارک بسته های آموزشی مخصوص والدین و معلمان و کمک به ارتقای سلامت روان شناختی دانش آموزان نوجوان مفید واقع شود.