مجتبی وزینی افضل

آموزه های اسلام به عنوان ارزش متعالی، سبب بسترسازی و تقویت سرمایه اجتماعی می شود. معارف و مفاهیم ارزشی از یک سو به عنوان نظامی جامع، فعلیت و انباشت سرمایه اجتماعی را محقق می سازد و ازسوی دیگر، سرمایه اجتماعی از طریق ایجاد شبکه های اعتماد و پیوندهای گوناگون زمینه ایجاد توسعه اجتماعی و فرهنگی پایدار را فراهم می کند. از این رو این پژوهش درصدد ارائه راهکارهای تقویت سرمایه اجتماعی از دید نظام ارزشی اسلام است. در ایﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از دو روش کﻤی و کیﻔی اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه است. این تحقیق با توجه به هدف توصیفی کاربردی، و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی است. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﺗﺤﻘیﻖ دانشجویان مدیریت ارشد و دکتری پردیس فارابی دانشگاه تهران هستند که ﺑﻪ روش ﺗﺼﺎدﻓی در دسترس و هم چنین در رابطه با نخبگان و متخصصان از روش گلوله برفی استفاده شد. تمامی شاخصهای سنجش سازه عوامل راهکارهای تقویت سرمایه اجتماعی بار عاملی بسیاری دارد و بنابراین مورد تأیید قرار گرفت به طوری که در بعد ذهنی، علائق متفاوت و در بعد عینی سازمانهای دانشی بیشترین اهمیت را داشت. در مجموع بعد عینی با ضریب مسیر 84/0 نسبت به بعد ذهنی با ضریب مسیر 81/0 در این تقسیم بندی، رتبه بهتری دارد.       

تجرد گرایی در جامعه ایرانی رو به گسترش است و در تمام شهرستانها شروع به ازدیاد کرده است. باورها و نگرشهای دختران و پسران در این مورد تاثیر گذار است. بدون قضاوت در مورد ماهیت این پدیده، در پژوهش حاضر، نگرشها و باورهای جوانان مجرد مورد مطالعه قرار گرفت. تحقیق حاضر یک سیاست پژوهی بود و با نظریه داده بنیاد و از طریق مصاحبه با بیست و نه نفر از افراد مجرد ساکن شهر قم به این سؤال پاسخ می دهد که به نظر آنها علت تجرد چیست و چه نگرشی نسبت به ازدواج دارند؟ یافته های این تحقیق نشان داد که پسران و دختران از زوایای مختلفی به این پدیده می نگرند. به طور مثال، دو سوگرایی پسران در مقابل نگرش مثبت دختران به ازدواج، عاطفه گرایی و عاطفه زدایی پسران در مقابل عاطفه زدایی دختران، خودمحوری در پسران و موضع منفعلانه در دختران مشاهده شد. در هر دو جنس، کمالگرایی و انسانی زدایی از همسر فرضی بارز بود. نتیجه این که برای سیاسگذاری کلان برای ازدواج توجه به بافت فرهنگی و روان شناختی همزمان مورد نیاز است.