علی اکبر ظفری زاده

اختلال سوء مصرف مواد، یک اختلال عودکننده مزمن است و پیامدهای ناخوشایند آن از مهمترین مشکلات سلامت عمومی در جهان به شمار می رود. بنابراین، این پژوهش با هدف تعیین تأثیر مداخلات روان شناسی مثبت نگر بر تاب آوری، بهزیستی روان شناختی و شادکامی در پدران وابسته به مواد مخدر دانش آموزان انجام گرفت. این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بود. جامعه آماری مطالعه حاضر پدران وابسته به مواد مخدر مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد قرچک در سال ۱۳۹۵ بودند. از میان آن ها ۳۰ نفر با روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه ۱۵ نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایش ۱۵ جلسه ۹۰ دقیقه ای با روش مداخلات روان شناسی مثبت نگر آموزش دیدند و گروه کنترل در فهرست انتظار قرار گرفتند. هر دو گروه پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون (۲۰۰۳)، پرسشنامه بهزیستی ریف (۱۹۸۹) و پرسشنامه شادکامی آرگایل و لو (۱۹۹۰) را به عنوان پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار اس.پی.اس.اس و به روش کوواریانس تحلیل شد. یافته ها نشان داد میان گروه آموزش مداخلات روان شناسی مثبت نگر و گروه کنترل تفاوت معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر، آموزش مداخلات روان شناسی مثبت نگر باعث افزایش معنادار تاب آوری، بهزیستی روان شناختی و شادکامی شده بود (05/0>P). بنابراین، روان شناسان می توانند برای افزایش تاب آوری، بهزیستی روان شناختی و شادکامی در افراد وابسته به مواد از این روش استفاده کنند.

هدف پژوهش حاضر، هنجاریابی مقیاس کنجکاوی و اکتشاف بر روی دانش آموزان دبیرستانی شهر اصفهان بود. این مطالعه از نوع توصیفی و تحلیل عاملی اکتشافی است. 448 دانش آموز از شهر اصفهان با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و مقیاس کنجکاوی و اکتشاف را تکمیل کردند. همچنین تحلیل داده ها با استفاده از روش همسانی درونی، روایی همزمان و تشخیصی و ساختار عاملی اکتشافی و تأییدی انجام شد. نتایج تحلیل عاملی دو عامل «اکتشاف» و «جذب شدن» را نشان داد که در مجموع 68/256از واریانس پرسش نامه را تبیین می کنند. همچنین، نتایج نشان داد که دامنه ضرایب آلفا برای 2 عامل پرسش نامه از 0/78 تا 0/83، ضریب آلفای کل مقیاس 0/84و ضریب همبستگی آن با پرسش نامه عزت نفس روزنبرگ 0/27به دست آمد (0/001> p). با توجه به روایی و پایایی مطلوب این مقیاس، می توان از آن جهت سنجش ویژگی های کنجکاوی و اکتشاف در بین جامعه دانش آموزی استفاده کرد.