شریفه فهیمی

شریفه فهیمی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۷ مورد از کل ۷ مورد.
۱.

رابطه دعا با اصل علیت

نویسنده:

کلید واژه ها: دعا و نظام تکوین اجابت استجابت علیت نظام تکوین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۸۰
پژوهش حاضر، رابطه دعا با اصل علیت را بررسی می کند. هدف از مسئله این است که تبیینی فلسفی-کلامی از دعا صورت گیرد و تاحدودی ابهامات مربوط به شیوه تأثیرگذاری دعا در نظام هستی رفع و فرهنگ دعا که آموزه ای دینی است شفاف سازی شود؛ زیرا درمیان حکما، نخستین بار ابن سینا به طور جدی و مدون برای تبیین دعا و شیوه تأثیرگذاری آن در نظام هستی تلاش کرد. پژوهش حاضر از منابع دست اول کتابخانه ای استفاده کرده است و با روشی تبیینی-تحلیلی، مسئله دعا و اصل علیت را یررسی می کند. با تبیین رابطه دعا با اصل علیت این نتیجه حاصل شد که دعا با اصل علیت منافات ندارد، بلکه خود، علتى فراطبیعی در سلسله علت ها و معلول هاست که نقش مقتضی یا جزء علت را در تحقق پدیده ها ایفا می کند. بنابراین، دعا از بعد عقلی نیز قابل پذیرش است.
۲.

تبیین خاتمیت از دیدگاه متفکران مسلمان

نویسنده:

کلید واژه ها: خاتمیت تحریف نقص اجتهاد وحی عقل استقرایی تجربه دینی بسط تجربه نبوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۶۱
مقاله حاضر، دیدگاه متفکران مسلمان در تبیین خاتمیت را بررسی می کند و هدف از آن دست یافتن به تبیینی صحیح از خاتمیت به دلیل بحث های دامنه دار در بین متفکران معاصر است. ازبین دیدگاه های موجود، دیدگاه شهید مطهری، اقبال لاهوری و دکتر سروش بررسی شده است. نوع منابع استفاده شده در مقاله حاضر کتب و آثار این متفکران و برخی منابع مربوط به دیدگاه آنها به روش توصیفی است. از بررسی دیدگاه ها در تبیین خاتمیت روشن می شود که متفکران مسلمان دیدگاه های متفاوتی در تبیین خاتمیت ارائه کرده اند. شهید مطهری با منتفی دانستن علل تجدید نبوت ها، خاتمیت را تبیین می کند و به نظر می رسد صحیح ترین دیدگاه در این مورد باشد که براساس آن، راز خاتمیت در جاودانگی و تکامل اسلام است و ارکان آن مبتنی بر وضع خاص قانون گذاری اسلام، استعداد پایان ناپذیر کتاب و سنت و به ویژه عنصر اجتهاد در اسلام است. اقبال لاهوری معتقد است که در دوره جدید به دلیل به کمال رسیدن عقل استقرایی بشر، نیازی به دستورات بیرونی وحی نیست. این استدلال، تام نیست. دکتر سروش با ارائه سه تفسیر متفاوت از خاتمیت، گاهی راز خاتمیت را تجربه تفسیرنشده پیامبر (ص) می داند. به همین دلیل وحی را زنده و انسان ها را هر لحظه از آن بهره مند می داند. گاهی خاتمیت را به معنای استغنا از وحی و گاه به معنای برداشتن عنصر مأموریت و ولایت از تجارب دینی و بسط تجربه های پیامبرانه عنوان می کند که همه این تفاسیر، اشکال دارد و متناقض است.
۳.

ویژگی های انبیا از دیدگاه یهود

نویسنده:

کلید واژه ها: نبی نبیه پیش گویی بنی اسرائیل یهود عهد قدیم وحیی عصمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۱۵
در پژوهش حاضر سعی شده است ویژگی های انبیای بنی اسرائیل از دیدگاه یهودیان تحقیق و تبیین شود. با توجه به اینکه نبوت یکی از مهم ترین مسایل اعتقادی ادیان ابراهیمی بوده و بنی اسرائیل بیش ترین انبیا را به خود اختصاص داده اند، هدف از پژوهش حاضر تبیین ویژگی های انبیا از دیدگاه یهودیان به منظور رفع ابهام و ایجاد شناخت مبنایی نبوت در دین یهود از متون اصلی این دین بزرگ ابراهیمی است. با بررسی آموزه های عهد قدیم، روشن می شود که با این که نبوت، یک اصل مهم و تأثیرگذار در یهود است، واژه نبی در کتاب مقدس، معنایی وسیع و گسترده داشته و عنوان کلی برای هر شکل و حالت پیامبرانه بوده است. همه انبیا دارای وظایف و ویژگی هایی شبیه هم نبوده و درجه نفوذ و شکل رسالت آنها نیز یکسان نبوده است. با این وجود، برای نبی، ویژگی های کلی را ذکر کرده اند که در پژوهش حاضر به آن پرداخته می شود.
۴.

جایگاه عقل در کرامت ارزشی انسان از دیدگاه علامه طباطبایی

کلید واژه ها: انسان نفس عقل کرامت ذاتی کرامت ارزشی علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۷ تعداد دانلود : ۴۹۵
در این پژوهش، سعی شده است جایگاه عقل در کرامت ارزشی انسان از دیدگاه علامه طباطبایی مورد تبیین و بررسی قرار گیرد.با توجه به اهمیت مسئله کرامت انسان و جایگاه عقل در این بحث، هدف از این پژوهش، تبیین جایگاه عقل در رسیدن انسان به کرامت ارزشی از دیدگاه علامه طباطبایی به عنوان برجسته ترین اندیشمند حکمت متعالیه در عصر حاضر است. بدین منظور، پژوهش حاضر با روش تحلیلی - توصیفی و با رویکردی کلامی – تفسیری و بهره گیری از آثار علامه طباطبایی و برخی آثار حکمت متعالیه، ابتدا به عقل و رابطه آن با کرامت انسان و سپس مراتب استکمالی عقل نظری و عقل عملی در رسیدن به کرامت ارزشی انسان از دیدگاه علامه طباطبایی پرداخته شده است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که از دیدگاه علامه طباطبایی، افزون بر اینکه قوه عقل، منشأ کرامت ذاتی انسان است، بالاترین مرتبه کرامت ارزشی انسان، در پرتوی کمال عقل، هم در عرصه عقل نظری و هم در عرصه عقل عملی به دست می آید؛ کمال عقل نظری، رسیدن به مقام تجرد عقلی و فوق عقلی نفس در مرتبه عقل مستفاد و اتحاد با عقل فعال است و کمال عقل عملی، رسیدن به مقام فنا در فعل و وصف و ذات خداوند است که عالی ترین مرتبه کرامت انسان است.
۵.

جایگاه نفس در کرامت انسان از دیدگاه علامه طباطبایی

کلید واژه ها: انسان نفس کرامت علامه طباطبایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۶ تعداد دانلود : ۲۹۰
در پژوهش حاضر جایگاه نفس در کرامت انسان از دیدگاه علامه طباطبایی تبیین و بررسی میشود. با توجه به اهمیت مسئله کرامت انسان و جایگاه ویژه نفس در آن هدف از این پژوهش تبیین جایگاه نفس در رسیدن انسان به کرامت برای اصلاح و ارتقای سطح بینش پژوهشگر و دیگر افراد جامعه نسبت به این موضوع از دیدگاه علامه طباطبایی یکی از برجستهترین اندیشمندان حکمت متعالیه در عصر حاضر است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی-توصیفی و با بهرهگیری از آثار علامه طباطبایی و برخی آثار حکمت متعالیه ابتدا سیر نزولی و صعودی نفس در رسیدن به کرامت، حرکت استکمالی نفس در سیر صعودی و جامعیت وجودی نفس در عوالم وجود را بررسی میکند و سپس حقیقت کرامت نفس از دیدگاه علامه طباطبایی را بیان میکند. نتیجه این پژوهش نشان میدهد که از دیدگاه علامه طباطبایی حقیقت نفس از عوالم بالای تجرد است که در کمال پذیری و تکامل به بدن وابسته است و از کرامت جامعیت وجودی عوالم سهگانه وجود برخوردار است، یعنی نفس میتواند با حرکت اشتدادی خود همه کمالهای مادون و کاملتر از آن را به دست آورد و کرامتهای وجودی شدیدتری بهدست آورد. بالاترین مرتبه کرامت نفس رسیدن به تجرد عقلی و فوق عقلی است و حقیقت کرامت نفس رسیدن آن به کمال نهایى خود است که همان فناى ذاتى، وصفى و فعلى در حق تعالی است و انسان برای رسیدن به آن میتواند با علم و عمل از مرحله قوه و استعداد درآمده و به مرحله فعلیت برسد.
۶.

نقش دعا در تکامل معنوی انسان

نویسنده:

کلید واژه ها: دعا عبادت تکامل معنوی مراتب ایمان کمال حقیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۷۵۸
پژوهش حاضر، کوششی برای تبیین نقش دعا در تکامل معنوی انسان است. هدف از این پژوهش، تبیین چگونگی تأثیر دعا در تکامل معنوی انسان و تصحیح نگرش به آموزه دعا به عنوان راهی برای رسیدن به کمال حقیقی است. این پژوهشبا روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع دست اول و مختلف جمعآوری شده است. با بررسی حقیقت دعا و کمال حقیقی انسان روشن میشود که کمال حقیقی انسان، قرب به پروردگار است و دعا به عنوان یک عمل اختیاری، یکى از راههاى تکامل معنوی انسان است. میزان کسب تکامل معنوی در دعا، به مرتبه ایمانی شخص دعاکننده بستگی دارد.
۷.

نگرشی بر دیدگاه های رایج قلمرو دین در حوزه اخلاق با تمرکز بر اخلاق اجتماعی

نویسنده:

کلید واژه ها: دین قلمرو دین اخلاق اخلاق اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۲۰۳
در این پژوهش، سعی شده است، دیدگاههای رایج ناظر به قلمرو دین در حوزه اخلاق با تمرکز بر اخلاق اجتماعی مورد تبیین و بررسی قرار گیرد. هدف از این پژوهش، بررسی دیدگاههای مطرحشده در باره دین و اخلاق برای دست یافتن به دیدگاه صحیح در باره قلمرو دین در حوزه اخلاق اجتماعی، با توجه به اهمیت دینو اخلاق اجتماعی در زندگی انسان وسعادت  اجتماعی او است. بدین منظور، ابتدا به تعریف دین، اخلاق و اخلاق اجتماعی و سپس به بررسی معرفی دیدگاهها و رویکردهای مختلف در باره رابطه دین و اخلاق و قلمرو دین در حوزه اخلاقپرداخته است. با بررسی دیدگاهها در این باره، روشن میگردد که دین و اخلاق در اصول کلی مستقل از یکدیگرند و عقل بشر توانایی درک کلی مفاهیم اخلاقی را دارد، امابه لحاظ معرفتشناختی، مفاهیم و گزارههای دینی و اخلاقی، از جهت محتوا، متعلّق، آثار و آنچه بدان ناظر هستند، اتحاد دارند و اخلاق جزیی از دین به شمار میآید. افزون برآن، اخلاق و دین، در جهات بسیاری، با هم تعامل دارند و به یکدیگر وابسته هستند؛ اخلاق برای شناخت مصادیق و ضمانت اجرایی آنها نیازمند به دین است و دین نیز در خداشناسی، پذیرش و تبلیغ دین به اخلاق وابسته است. دین اسلام، تأکید فراوانی به ارزشهای اخلاقی دارد، به طوریکه بسیاری از احکام و آموزههای متون دینی به ارزشهای اخلاقی، به ویژه اخلاق اجتماعی اختصاص یافته است. بنابراین، قلمرو دین در حوزه اخلاق اجتماعی بسیار گسترده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان