فاطمه سادات علوی

سابقه و هدف: با توجه به اینکه متغیّر ادراک خدا با بسیاری از مؤلفه های روان شناختی در ارتباط است و متغیّر پیچیده ای محسوب می شود، پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر معنی درمانی بر کیفیت رشد ادراک از خدا با توجه به متغیّرهای فردی در میان بیماران نامزد جراحی قلب انجام شد. روش کار: پژوهش حاضر از زمره پژوهش های نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش تمامی بیماران نامزد جراحی قلب باز مراجعه کننده به بیمارستان مرکز قلب تهران بود که از میان این جامعه، نمونه ای به حجم 60 نفر (30 نفر گروه آزمون و 30 نفر گروه کنترل) به شیوه تصادفی انتخاب شدند. مطالعه با کمک ابزار پرسش نامه سه قسمتی جمعیت شناختی، تصور فرد از خدا (بازسازی مقیاس لارنس) و پرسش نامه وضعیت مذهبی خانواده گرنکویست اجرا شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن، تی، من ویتنی، تحلیل واریانس و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که در گروه مداخله و کنترل رابطه معنی داری بین متغیّرهای سن، جنسیت، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات با نمره کل ادراک خدا وجود نداشت (05/0<P)؛ ولی رشد ادراک خدا ارتباط معنی داری با شدت مذهبی بودن خانواده داشت (0001/0(P=. نتیجه گیری: ادراک خدا متغیّر پیچیده ای است که با بسیاری از مؤلفه های روان شناختی در ارتباط است. یافته های این مطالعه نشان داد که رشد ادراک خدا ارتباط معنی داری با شدت مذهبی بودن خانواده دارد ولی ارتباط معنی داری با سن، جنسیت، وضعیت تأهل و سطح تحصیلات ندارد. بر اساس نتایج مطالعه حاضر احتمالاً مؤلفه های دیگری در کیفیت رشد ادراک خدا مؤثر باشد و نیاز است بررسی های گسترده تر و عمیق تر انجام شود.

یکی از واژگان پرکاربرد و کلیدی در ادبیات دینی، واژه حب است. اهمیت این مفهوم تاحدی است که مضامین دینی حاکی از آن است و دین، چیزی غیر از حب و بغض نیست. بنابراین، بررسی و تبیین این واژه از نگاه دین ضروری است. اصلی ترین منبع در نزد مذاهب اسلامی قرآن کریم است، پس نوشتار حاضر برای حصول این مهم از آیات قرآن کریم استمداد گرفته است. هدف از پژوهش حاضر نشان دادن به دست آوردن دید جامع و کامل تر نسبت به عنصر محبت در اندیشه دینی است تا تلنگری باشد برای برخی افراد که بدانند هر واژه در قرآن چه کاربردهایی دارد. از آنجا که روابط میان واژگان سه نسبت همنشینی، تقابل و جانشینی است روابط معنایی حب در قرآن در این سه نسبت تبیین شده است. براساس رابطه همنشینی در عرصه حب الهی، متعلق حب خداوند در برخی موارد عبارتند از: محسنی ن ، متقین، صابرین، مقسطین و ... . حب در عرصه حب انسانی در رابطه همنشینی متضمن معانی ذیل است: اراده و اختیار، شدت نیاز، ارزشمندبودن و وحدانیت در حب و ... . نخستین واژه ای که با حب رابطه تقابل دارد واژه لایحب است. این واژه نیز مانند واژه حب در دو عرصه حب الهی و حب انسانی قابل بررسی است. با مراجعه به قرآن کریم می توان دریافت که واژگانی چون مودت، خلت، شغف، ولی، اولیا و صدیق از لحاظ معنایی ارتباط نزدیکی با حب دارند و با آن رابطه جانشینی برقرار می کنند. بنابراین، نوشتار حاضر در محدوده تفسیر و علوم قرآنی و به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای گردآوری شده است.

کرونا ویروسی طبیعی و جدید است که درباره منشأ پیدایش آن آگاهی چندانی وجود ندارد؛ اما زندگی بشر را در ابعاد وسیع تمدنی تحت تأثیر قرار داده است، تاکنون که تنها چند ماه از عمر آن گذشته میلونها نفر را مبتلا کرده، موجب مرگ صدها هزار نفر شده و جریان عادی حیات روی زمین را برای انسانها مختل کرده است. با توجه به تأثیرات گسترده ای که ویروس کرونا بر حیات و زندگی بشر گذاشته است، پژوهش پیرامون آن از منظر منشأ پیدایش، ابعاد اثرگذاری و آینده زیست محیطی از اهمیت زیاد برخوردار است. در این پژوهش ویروس کرونا به صورت توصیفی و کتابخانه ای مورد پژوهش قرار گرفته و به نکات زیر دست یافته است: -        کرونا پدیده رازآلودی است که تاکنون باعث ابتلای میلیونها انسان و مرگ صدها هزار نفر شده، همه گیر شده و عنوان مهمترین رویداد قرن را به خود اختصاص داده است. -        تاکنون سه نوع تمدن در مواجهه با کرونا واکنش داشته است؛ تمدن شرقی، تمدن اسلامی و تمدن غربی که دو تمدن نخست هر چند از لحاظ مبانی با هم تفاوت دارند؛ اما به دلیل تأکید بر اخلاق و معنویت در مواجهه با کرونا مسئولانه و موفقانه عمل کرده اند. -        همه تمدن های کنونی بشری علیرغم تفاوتها و برتری هایی که یکی بر دیگری دارند؛ حتی تمدن اسلامی برای بهتر عمل کردن و هر چه انسانی تر بودن باید در مورد باورها، اندیشه ها و عملکردهایشان به پرسش های بیشتر جواب دهند و در زمینه های مختلف تمدنی لازم است تأمل و بازبینی هایی داشته باشند.