حسام کرایی

عرفی شدن در دنیای جدید همه جوامع را درنوردیده است و به این معناست که دین در تحولات و ارزش های جوامع نقش کمرنگی دارد. در این بین عواملی متعددی در شدت این پدیده نقش دارند که یکی از آنها فردگرایی دوران مدرن است. این تحقیق با روش پیمایش به دنبال بررسی رابطه تجربی بین فردگرایی و عرفی شدن دانشجویان دانشگاه یزد بود. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکتری) دانشگاه یزد در سال 1398 بود که با روش طبقه ای ساده 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین از ابزار پرسشنامه برای سنجش متغیرها استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین جنسیت و عرفی شدن (عینی و ذهنی) رابطه ای وجود نداشت ولی بین وضعیت تاهل و عرفی شدن عینی و شاخص کلی عرفی شدن رابطه وجود داشت. بین میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی و عرفی شدن رابطه معنی دار و مثبت وجود داشت. بین فردگرایی عمودی با عرفی شدن ذهنی، عینی و شاخص کلی فردگرایی رابطه وجود داشت ولی فردگرایی افقی تنها با بعد عرفی شدن عینی رابطه داشت. نتایج رگرسیون نشان داد که فردگرایی عمودی و استفاده از رسانه بیش از 16 درصد از واریانس متغیر عرفی شدن را تبیین کرد.

عرفی شدن باعث شده که نقش دین و کارکردهای آن در زمینه اجتماعی و فردی فرو ریزد. مدرنیته و مؤلفه های آن (جهانی شدن، فردگرایی، علم گرایی) فرآیند عرفی شدن را شدت بخشیدند. این تحقیق به روش پیمایش به بررسی تأثیر مؤلفه های مدرنیته بر ابعاد عرفی شدن دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه یزد پرداخته است. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای و برای سنجش متغیرها از پرسش نامه محقق استفاده شد. بر اساس نتایج تحقیق، بین مؤلفه های مدرنیته (فردگرایی و جهانی شدن و علم گرایی) و عرفی شدن دانشجویان رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد (001/0p <). مدل معادلات ساختاری نشان داد که میزان تأثیر مؤلفه های مدرنیته بر عرفی شدن دانشجویان، 47/0 است که نشان دهنده رابطه مستقیم این دو متغیر می باشد. به طور کلی یافته های تحقیق نشان دادند که مدرنیته و عناصر آن نقش اساسی در گسترش فرآیند عرفی شدن داشته است، به صورتی که در اقشار جوان و دانشجو، به علت تغییرات نسلی، پذیرش عناصر عرفی شدن و مدرنیته برای آنها آسان تر می باشد.  

هدف: با توجه به اینکه امروزه احساس بیگانگی از کار مانعی اساسی برای پویایی افراد و به تبع آن سازمان و کل جامعه محسوب می شود، پژوهش های زیادی در این ارتباط صورت گرفته است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر فراتحلیل عوامل اثرگذار بر بیگانگی شغلی است. طراحی/ روش شناسی/ رویکرد : این پژوهش با رویکرد کمی و با روش فراتحلیل انجام شده است. در این پژوهش از تحقیقاتی استفاده شده است که با روش پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه و بر حسب سنجه های مختلف انجام شده اند. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی پژوهش ها (مقالات و پایان نامه ها) در زمینه بیگانگی شغلی از سال 1380 تا 1397 در ایران است. در نهایت از میان آن ها تعداد 20 پژوهش انتخاب شد. بر طبق این 20 پژوهش، در مجموع رابطه 6 متغیر با بیگانگی شغلی بررسی شده است. یافته های پژوهش : نتایج نشان داد که اندازه اثر دو متغیر فرهنگ سازمانی و رضایت شغلی به ترتیب با 53/0- و 50/0- در سطح نسبتاً بالایی قرار داشت. همچنین اندازه اثر متغیرهای تعهد سازمانی و ویژگی های شغلی به ترتیب با 36/0- و 33/0- در حد متوسطی ارزیابی می شود. اما اندازه اثر متغیرهای عدالت سازمانی و کیفیت زندگی کاری به ترتیب با 24/0- و 21/0- در سطح ضعیفی قرار دارند. محدودیت ها و پیامدها : از میان مطالعاتی که در مرحله اول بررسی شدند تنها یک مطالعه به صورت کیفی به مقوله بیگانگی شغلی پرداخته بود. این امر عمق نتایج این پژوهش را خدشه دار می کند. همچنین در مورد سنجش بیگانگی شغلی بین محققان وحدت نظری وجود نداشت. که این امر کار محقق را در تجمیع نتایج با مشکل مواجه می سازد. پیامدهای عملی : اکثر مطالعات انجام شده در بین کارکنان اداری صورت گرفته بود، که با توجه به مزاحمت متغیرهای دیگر، تعمیم نتایج تلخیص شده را به سایر کارکنان زیر سوال می برد. ابتکار یا ارزش مقاله : مقاله به فهم اثر متفاوت متغیرهای سازمانی مختلف بر بیگانگی شغلی می افزاید.