فائزه عزتی آراسته

با توجه به چالش های پیچیده اجتماعی و عدم کفایت نوآوری فناورانه در حل آنها، ادبیات حوزه نوآوری در سال های اخیر به سمت نوآوری اجتماعی گرایش پیدا کرده است. افزایش توجه به نوآوری اجتماعی و ورود حوزه های مطالعاتی گوناگون به آن، بر گستردگی این مفهوم افزوده است، به طوری که هنوز تعریف جامعی از آن ارائه نشده است. بنابراین پژوهش کنونی تلاش می کند با استفاده از روش فراتلفیق (الگوی سندلوسکی و باروسو)، یک چارچوب جامع از حوزه های مطالعاتی نوآوری اجتماعی ارائه دهد تا بدین ترتیب بتواند تا حدی از پراکندگی این حوزه مطالعاتی بکاهد و مسیر را برای پژوهشگران علاقه مند روشن سازد. جامعه آماری، پژوهش های منتشرشده در پایگاه داده های گوگل اسکالر، ساینس دایرکت و اسکوپوس بودند که بر این اساس، 126 مقاله شناسایی و با روش نمونه گیری هدفمند، 34 مقاله انتخاب شد. همچنین برای تحلیل داده ها از روش تحلیل مضمون استفاده شد. در پایان، 75 شناسه، 12 مضمون فرعی و هشت بُعد یا مضمون اصلی شامل نهادها، حکمرانی و توسعه محلی، تغییر نظام مند و مقابله با چالش های اجتماعی، مشارکت ها، اتحادها و شبکه ها، جنبه های روانشناختی، مدیریت و کسب وکار، جنبه های اخلاقی و توسعه رویکرد فرارشته ای، شناسایی و تحلیل شد. درنهایت نیز براساس یافته های به دست آمده، چارچوبی برای مطالعات حوزه نوآوری اجتماعی ارائه شد و موضوعاتی برای تحقیقات آتی پیشنهاد شد.

پژوهش تغییر پارادایم از حوزه مدیریت منابع انسانی به مدیریت سرمایه های انسانی، اهمیت بهره گیری از دانش های ضمنی منابع انسانی را دوچندان کرده است. مستندسازی، مدیریت دانش و تجارب منابع انسانی خبره و بهره گیری از آن ها برای تحقق اهداف سازمان ها، نیازمند شناسایی فرآیند مدون سازی دانش است. در این پژوهش با استفاده از رویکرد پژوهش کیفی و انجام مصاحبه با مدیران اصلی، پایه، میانی و ذی حسابان اداره کل دارایی و امور اقتصادی همدان و با روش نمونه گیری قضاوتی به این سؤال پاسخ داده می شود که مدل مدون سازی دانش ضمنی در این اداره کل و راه کارهای اجرایی برای پیاده سازی آن چگونه است. تحلیل داده های گردآوری شده از تعداد 20 مصاحبه به شیوه تحلیل مضمون، به شناسایی تعداد 186 تِم فرآیند مدون سازی دانش ضمنی و تعداد 31 تِم موانع پیاده سازی این فرآیند منجر شد. پس از طبقه بندی تم ها، مراحل فرآیند مدون سازی دانش ضمنی شامل شناسایی یا کشف دانش ضمنی، استخراج یا کسب دانش ضمنی، ثبت و ذخیره دانش ضمنی، تسهیم دانش ضمنی و کاربست دانش ضمنی شناسایی شد. همچنین اقدامات موردنیاز و پیشنهادهایی در تحقق هر کدام از مراحل مذکور ارائه شدند. در نهایت، موانع مدون سازی دانش ضمنی، شناسایی و راه کارهایی برای رفع آن ها پیشنهاد شد.