ناصر اصغری

هدف از این پژوهش شناخت و ارزیابی (اولویت بندی) عوامل (ثابت و متغیر)، کُدها و ژنوم های ژئوپلیتیک ترکیه در تدوین چشم انداز سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران می باشد؛ لذا از حیث هدف کاربردی و به لحاظ نوع روش و ماهیت از انواع تحقیقات «توصیفی موردی یا ژرفانگر»است. جامعه آماری شامل اساتید و صاحب نظران دانشگاهی و نظامی آشنا به موضوع پژوهش شامل دو گروه از خبرگان (مصاحبه شوندگان به تعداد ده تن که به صورت کاملاً هدفمند انتخاب گردیده اند) و پاسخگویان به پرسشنامه (59 تن که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردیده اند)، بنابراین ابزار جمع آوری داده ها و اطلاعات پژوهش عبارت است از: مصاحبه، پرسشنامه محقق ساخت و مطالعات کتابخانه ای. روش تجزیه و تحلیل داده های کیفی، تحلیل محتوا و برای آزمون فرضیه های پژوهش از آمار توصیفی (محاسبه ضریب میانگین) وآمار استنباطی(مقایسه زوجی و رتبه بندی فریدمن) استفاده شده است. یافته های پژوهش دال بر شناسایی 77 عامل، کُد و ژنوم ژئوپلیتیک ترکیه موثر بر تدوین چشم انداره سیاست دفاعی ج.ا.ایران است که با توجه به کُدگذاری های انجام شده به 34 عامل تلخیص و تقلیل یافته اند. از مجموع این عوامل 9 عامل ثابت، 5 عامل متغیر، 20 کُد و ژنوم ژئوپلیتیک که مهمترین آن ها به ترتیب رتبه بندی فریدمن عبارتند از: عضویت ترکیه در ناتو و استقرار سپر موشکی در آن کشور، روابط و مناسبات ترکیه با ایالات متحده آمریکا، ساختار و قدرت ارتش ترکیه، موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواسترتژیک ترکیه، ساختار سیاسی قدرت، سیاست خارجی، نقش آفرینی نیابتی و روابط با رژیم صهیونیستی. همچنین با توجه به سایر یافته های پژوهش نقش و اثر کُدها و ژنوم های ژئوپلیتیک ترکیه در مقایسه با عوامل ژئوپلیتیک (ثابت و متغیر) بر تدوین سیاست دفاعی ج.ا.ایران به میزان قابل توجهی بیشتر است.