محمد طایر

خلیج فارس منطقه ای ژئوپولتیکی است که از زمان های گذشته در کشورهای جهان جایگاه والایی داشته است. تراکم کشورهای نفت خیز در این منطقه، اوضاع متشنج و ضعف داخلی کشورهای منطقه، متکی بودن به قدرت های خارجی، مجاورت ژئوپولتیکی با شبه قاره هند و نیز تمایز عمده در بافت و ساختار سیاسی - اقتصادی خلیج فارس از ویژگی های متمایز این منطقه در مقایسه با سایر مناطق ژئوپلتیکی جهان است، منطقه خلیج از زمان کشف و صدور نفت، و هم چنین تحولات در نظام های سیاسی، اقتصادی و امنیتی درکانون توجه قدرت های جهان مبدل کرده است. موقعیت حساس و استراتژیک ایران در منطقه خاورمیانه و وجود بحران ها و عدم ثبات سیاسی در کشورهای مجاور و وجود چالش های سیاسی با همسایگان استراتژیک باعث به وجود آمدن تهدیدهایی برای امنیت جمهوری اسلامی ایران می شود. ایالات متحده آمریکا بزرگ ترین تهدید فرامنطقه ای است که حوزه نفوذ آن به این منطقه حساس و استراتژیک گسترده شده است. این مقاله در تبیین علل اهمیت خلیج فارس وتنگه هرمز برای امنیت ملی ایران و آمریکا  است کهبا استفاده از روش AHP و مقایسه معیارهای موقعیت جغرافیایی، ذخایرعظیم نفت و گاز، بازارمصرف، نقش فرهنگی و ایدئولوژیکی، علل اهمیت خلیج فارس و تنگه هرمز برای امنیت ملی ایران وآمریکا تبیین می نماید.

در این تحقیق با روش توصیفی و با رویکرد تحلیل آمیخته تلاش بر این بوده است تا ضمن تبیین موانع فعالیت های عوایدزای داخلی آجا در حوزه های موانع قانونی، موانع ساختاری، موانع آموزشی و مهارتی و موانع فرهنگی، شیوه های رفع موانع مذکور مورد بررسی قرار گرفته و راه کارهای مناسب ارائه گردد. جامعه آماری، کلیه افسران و کارمندان ارشد رسته دارایی شاغل در ستاد آجا، دارآجا و ستاد نیروها است. در این راستا با توجه به مطالعه اسناد و مدارک و نظرات صاحب نظران و پرسش شوندگان، موانع قانونی با اهمیتی در حوزه عواید داخلی آجا شناسایی نشد؛ لیکن در خصوص مؤلفه های دیگر یعنی موانع ساختاری، موانع آموزشی و مهارتی و موانع فرهنگی شاخص های مهمی شناسایی شد؛ به نحوی که مشخص گردید موانع فرهنگی مهم ترین مانع در راه فعالیت های عوایدی آجا می باشد.