فرهاد شریعتی

هدف اصلی این پژوهش طراحی مدل ارتقاء کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای بود. در این تحقیق از روش ﭘﮋوﻫﺶکیﻔی مبتنی بر رویکرد ﻧﻈﺮیه داده ﺑﻨیﺎد استفاده شد. در ایﻦ پژوهش ﺟﺎﻣﻌه آماری صاحب نظران حوزه فنی و حرفه ای ﺷﺎﻣﻞ اعضای هیئت علمی، مدیران و صاحبان صنایع در استان کردستان و در سال 1397 بود. از طریق روش نمونه گیری گلوله برفی تعداد 18 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته گردآوری شد. اعتبار و روایی داده ها از طریق دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان به دست آمد. بر اساس نتایج به دست آمده این الگو دارای شرایط علّی از جمله (شایستگی های حرفه ای مربیان، عوامل آموزشی و عوامل مدیریتی)، زمینه ای (بسترسازی فرهنگی و بسترسازی اقتصادی)، مداخله گر (عوامل بین المللی و عوامل تکنولوژیکی)، راهبردها (برون سپاری، توانمندسازی، توسعه و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات، سیاست گذاری و برنامه ریزی آموزشی) و پیامدها (رشد اقتصادی، بهبود عوامل آموزشی و توسعه اجتماعی) می باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای انجام شد. روش پژوهش از نوع آمیخته با رویکرد اکتشافی متوالی بود. بخش کیفی مبتنی بر نظریه برخاسته از داده ها (طرح نظام مند) بود. در این بخش از پژوهش 18 نفر به عنوان مشارکت کننده به صورت هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری جهت مصاحبه نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. در بخش کمّی، جامعه آماری شامل کلیه مدیران، کارشناسان و مربیان دوره های آموزش غیررسمی وابسته به سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور در استان های کردستان، کرمانشاه و همدان بودند که تعداد آن ها 1268 نفر و با استفاده از فرمول کوکران 297 نفر آن ها از طریق روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها در بخش کمّی از یک پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ (0.94) محاسبه و روایی سازه آن از طریق تحلیل عاملی تأیید شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که به ترتیب اهمیت سه عامل کلی مدیریتی، آموزشی و شایستگی های حرفه ای مربیان که در مجموع از شانزده مؤلفه تشکیل شده اند، جزء عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای محسوب می شوند. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند به عنوان یک چارچوب در فرایند برنامه ریزی آموزشی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور مورد استفاده قرار گیرد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان برازش مدل مفهومی تعالی سازمانی بر اساس مدیریت دانش و نوآوری سازمانی با نقش میانجی گری اشتیاق شغلی با مدل تجربی در دبیران دوره اول و دوم متوسطه شهرستان ایوان غرب، انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دبیران دوره اول و دوم متوسطه شهرستان ایوان غرب به تعداد 250 نفر در سال تحصیلی 1401-1400 بود که با روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 148 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده برای گردآوری داده ها، پرسشنامه تعالی سازمانی دمینگ (1950)؛ پرسشنامه اشتیاق شغلی سالوناوا و شوفلی (2001)؛ پرسشنامه مدیریت دانش صالحی (1391) و پرسشنامه نوآوری سازمانی چوپانی (1390) بود. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی با استفاده از نرم افزار SmartPLS؛ استفاده گردید. نتایج حاکی از آن بود که تمامی فرضیه های مطرح شده در پژوهش تایید شد. مدیریت دانش (002/0=P، 002/0=B)، نوآوری سازمانی (021/0=P، 019/0=B) و اشتیاق شغلی (001/0=P، 007/0=B) بر تعالی سازمانی تأثیر مستقیم و معنی دار دارند. همچنین مدیریت دانش (001/0=P، 001/0=B) و نوآوری سازمانی (018/0=P، 015/0=B) بر اشتیاق شغلی تأثیر مستقیم و معنی دار دارند. علاوه بر این اثر غیرمستقیم مدیریت دانش (008/0=P، 008/0=B) و نوآوری سازمانی (045/0=P، 002/0=B) از طریق اشتیاق شغلی بر تعالی سازمانی معنی-دار بود. به طور خلاصه نتیجه می شود مدل علی تعالی سازمانی براساس مدیریت دانش و نوآوری سازمانی با نقش میانجی اشتیاق شغلی با مدل تجربی برازش دارد.

تحقیق حاضر با هدف شناسایی آسیب های موجود در سازمان آموزش فنی و حرفه ای (شامل سه بعد فرایند، ساختار و محیط) انجام شده است. رویکرد پژوهش حاضر از نظر روش، کیفی بود و سازمان مورد مطالعه آموزش های فنی و حرفه ای استان کردستان بود و لذ،ا مشارکت کنندگان در پژوهش طیف متنوعی از مدیران و کارشناسان بودند. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. مصاحبه ها با توجه به سطح اشباع نظری تا 18 نفر انجام شد. بر اساس یافته ها، سازمان آموزش فنی و حرفه ای استان کردستان در هر سه بعد فرایندی، ساختاری و محیطی دچار آسیب است. بعضی از راهبردهای مهم این پژوهش عبارت از: توجه به پتانسیل های منطقه ای در فرایند نیازسنجی آموزشی، برنامه ریزی برای ارتقای مهارت های کلیدی اقتصاد دانش بنیان همانند خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی، برنامه ریزی برای آموزش مهارت های نرم  همانند کار تیمی و اخلاق کار به کارآموزان و پیاده سازی مدیریت یکپارچه آموزش های مهارتی است.