محمدحامد هومان فرد

در نگاهِ پژوهشگرانِ زبانِ دوم، مشارکتِ دریافت کننده بازخوردِ متن که به شکلِ پیاده سازیِ آن در متن بازنویسی شده باشد، یکی از مسئله های مهمِ یادگیریِ نگارش، در زبان دوم است. بررسی و حذفِ عوامل بازدارنده بهره گیری از بازخوردها، می تواند به افزایشِ مشارکت دانشجویان و بهبود یادگیری آن ها منجر شود. پژوهش حاضر، با نگرشی کیفی، به بررسی علت های بازدارنده پیاده سازیِ بازخوردِ استادهای راهنما، به وسیله دانشجویان تحصیلات تکمیلی پرداخته است که پایان نامه یا رساله خود را به زبان دوم خود – زبان انگلیسی- می نویسند. این پژوهش، همچنین تفاوت میانِ دیدگاه های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا را مورد بررسی قرار می دهد. با استفاده از مصاحبه برانگیخته، دلایلی که به وسیله 54 دانشجوی کارشناسی ارشد و دکترا در پیوند با نادیده گرفتن بازخوردِ استادهای راهنما ارائه شدند، مورد بررسی قرار گرفتند. با بهره گیری از روش طبقه بندی استنتاجی، دلیل های دانشجویان در چهار گروه معناییِ کلی بودن، ناواضح بودن، ناهمخوانیِ بازخورد با توانایی های دانشجویان و نگهداری از استقلال و مالکیت متن، گروه بندی شدند. یافته ها نشان دادند که هر دو گروه کارشناسی ارشد و دکترا، ناواضح بودن و کلی بودن را به عنوان عمده ترین عوامل به کار نبستن بازخوردها در متن بر شمردند. همچنین، یافته ها نشان دهنده تفاوت هایی میان دیدگاه های دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا بود. این گونه که دانشجویان دکترا به میزان معناداری بیش از دانشجویان کارشناسی ارشد برای نگهداری از استقلال فکری و مالکیت متن، بازخوردِ استاد راهنما را نادیده گرفتند. از سوی دیگر، دانشجویان کارشناسی ارشد، شمار بیشتری از بازخوردها را به سبب ناهمخوانی با توانایی های خود پیاده سازی نکردند

پژوهش حاضر، به بررسی جوانب گوناگونِ بازخوردِ برخطِ ارائه شده توسط معلم و گروه همتایان می پردازد. تأثیر انواع بازخورد بر توانایی نگارش فراگیران، نوع بازخورد زبان آموزان و دقتِ بازخورد زبان آموزان مورد بررسی قرار گرفتند. دانشجویان سه کلاس که در رشته های زبان و ادبیات انگلیسی و آموزش زبان انگلیسی تحصیل می کردند، در این مطالعه شرکت نمودند. به فراگیران یکی از کلاس ها، بازخورد برخط توسط معلم داده شد. در دو کلاس دیگر بازخورد توسط گروه همتایان ارائه شد که در یک کلاس به صورت سنتی و در کلاس دیگر به صورت برخط بود. با بررسی اطلاعات گردآوری شده معلوم شد که زبان آموزانی که بازخورد برخط (همتایان و یا معلم) دریافت کردند، در امتحان پایانی عملکرد بهتری در نگارش نسبت به گروهی که بازخورد سنتی دریافت کردند، داشتند. یافته های پژوهش همچنین نشان دادند که فراگیرانی که در گروه بازخورد برخط همتایان بودند، در مقایسه با گروه بازخورد سنتی، شمار بیشتری بازخورد مرتبط با محتوا ارائه دادند. علاوه بر این، زبان آموزانی که در گروه بازخورد برخط بودند در ارائه بازخورد درست، موفق تر از گروه بازخورد سنتی بودند. در نهایت، فراگیران ضعیف تر در گروه های برخط بیش از دانشجویان گروه سنتی در نگارش پیشرفت داشتند.