مرتضی بذرافشان

محیطی که مقصدهای گردشگری در آن قرار دارند هر روز پیچیده تر می شود. افزایش عدم اطمینان و تغییرات محیطی از پیچیدگی هایی هستند که مقصدها باید برای حفظ مزیت رقابتی خود با آن مقابله کنند. نوآوری، انعطاف پذیری، پاسخ گویی و تعریف خلاقانه مجدد از بازار و فرصت ها منابع جدیدی برای کسب مزیت رقابتی هستند. این تغییرات عمدتاً بر استفاده مؤثرتر از سرمایه مبتنی بر دانش، مهارت و تجربه ی بازیگران کلیدی متمرکز است که در ادبیات با عنوان یادگیرندگی شناخته می شوند. مفهوم سازمان یادگیرنده در محیط های گوناگونی مانند شهرها (تحت عنوان شهر یادگیرنده) به کار رفته، اما به ندرت در گردشگری به آن توجه شده است. لذا، این پژوهش در پی ارائه الگویی برای توسعه مفهوم مقصد گردشگری یادگیرنده در شهر یزد است. ازاین رو، با استفاده از روش کیفی تحلیل مضمون و مصاحبه با ۱۴ نفر از خبرگان صنعت گردشگری و مدل سازی ساختاری تفسیری و کسب نظر 12 نفر خبرگان با استفاده از پرسش نامه زوجی، مدل مقصد گردشگری یادگیرنده متشکل از ۱۵ عامل ارائه شد. این مدل از چهار سطح تشکیل شده است که در بالاترین سطح پایداری از نظر برایند و نتیجه یادگیرندگی در مقصد گردشگری قرار گرفتند. در سطح دوم، آینده نگری، تفکر سیستمی و توانمندسازی واقع شدند. عوامل سطح سوم مدیریت سازگار، هماهنگی و مشارکت، تبادل فرهنگی، مسئولیت پذیری، نوآوری و خلاقیت و هوش محیطی بودند و در سطح چهارم هوش رقابتی، هوش فنّاورانه، تحقیق و توسعه و سرمایه فکری و مدیریت دانش واقع شدند. نتایج تحقیق می تواند الگویی برای مدیران شهری و گردشگری به منظور توسعه مقصد گردشگری یادگیرنده در نظر گرفته شود.

زمینه تحلیل پوششی داده ها در حوزه علوم داده و تجزیه وتحلیل آن ها قرار می گیرد. هدف اصلی این تحلیل، بررسی و تحلیل جوانب مختلف و متنوع داده ها در یک مجموعه داده است. تحلیل پوششی برای شناخت بهتر داده ها، شفافیت بیشتر و فهم عمیق تر از الگوها، روابط و خصوصیات داده ها به کار می رود. هدف اصلی تحلیل پوششی داده ها، کشف اطلاعات پنهان و ناشناخته در داده ها و استخراج دانش از آن ها است. با استفاده از روش های تحلیل پوششی، می توان مشاهده و شناخت الگوها، روابط، اختلاف ها و تغییرات در داده ها را انجام داد و به ارائه دیدگاه های جدید و بالقوه مفید در مورد داده ها و فرآیندهای مربوط به آن ها پرداخت. از این رو، در این مقاله با استفاده از فرآیند شبیه سازی بوت استرپ برای بالا بردن دقت کارایی برآورده شده استفاده شده است. برای این منظور امتیاز کارایی کلی و مرحله ای به طور جداگانه برای هر یک از واحدها از طریق مقادیر شبیه سازی شده برای ورودی ها و خروجی ها تعیین می شوند؛ لذا، مهم ترین نوآوری این تحقیق ارائه چارچوبی برای تعیین امتیاز کارایی واحدهایی که به طور شبکه ای در ارتباط هستند با استفاده از تحلیل پوششی داده های بوت استرپ شده است.  برای نشان دادن روش پیشنهادی، یک مورد مطالعاتی واقعی در شبکه زنجیره تأمین رب گوجه فرنگی در نظر گرفته شده است. بر طبق نتایج، دقت روش بکار گرفته شده نشان داده شده است.  

محیطی که سازمان های مختلف در آن قرار دارند هر روز پیچیده تر از گذشته می شود و سازمان ها ناچار شده اند برای ادامه حیات در این خود را با پیشرفت های روزافزون دانش و فناوری انطباق دهند و به اقدامات و تغییرات اصولی و مبتنی بر اندیشه نوآوری، انعطاف پذیری، پاسخگویی، تعریف خلاقانه مجدد از بازار و فرصت ها و منابع جدیدی برای کسب مزیت رقابتی بپردازند. مدیریت این تغییرات نیازمند استفاده مؤثرتر از سرمایه مبتنی بر دانش سازمان است که می تواند با ایجاد یک سازمان یادگیرنده تحقق پیدا کند. این مقاله در تلاش است تا مدلی برای تبدیل هتل ها به سازمان یادگیرنده ارائه دهد لذا با تدوین سوالات مصاحبه بر اساس ادبیات نظری و کسب نظر خبرگان با روش تحلیل مضمون، عوامل هتل یادگیرنده برای صنعت هتلداری ایران با معرفی 61 مفهوم پایه، 11 مفهوم سازمان دهنده و 3 مفهوم فراگیر شامل پیشران های هتل یادگیرنده، عوامل هتل یادگیرنده و پیامدهای هتل یادگیرنده ارائه گردید.

هدف از این پژوهش ارائه چارچوبی برای بهینه سازی زنجیره تأمین میعانات نفتی با استفاده از برنامه ریزی ریاضی و شبیه سازی است. این تحقیق از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی است، همچنین، از نظر ماهیت، کمی است. زیرا تماماً از ابزارهای کمی مانند روش های مدل سازی ریاضی، شبیه سازی و روش های حل فراابتکاری استفاده شده است. در این چارچوب، هزینه های سرمایه گذاری و عملیاتی و انتشار گازهای گلخانه ای برای خطوط انتقال نفت و گاز را می توان به حداقل رساند تا نیازهای فشار و شبکه انتقال برآورده شود. همچنین می توانیم تولید آلاینده ها را در بخش های مرتبط با زنجیره به حداقل برسانیم. با به کارگیری یک مورد مطالعه واقعی، تمام تصمیمات ممکن برای در نظر گرفتن جنبه های زیست محیطی زنجیره تأمین در نظر گرفته می شود؛ بنابراین، ساختار و تصمیمات زنجیره تأمین عموماً بر دو کارکرد هدف شامل کاهش هزینه های انتقال و نگهداری و آلودگی در تصفیه خانه ها و مراکز توزیع استوار است. نتایج نشان داد که استفاده از مدل پیشنهادی، هزینه ها را تا 31 درصد و انتشار گازهای گلخانه ای را تا 51 درصد کاهش می دهد. همچنین افزایش 8 درصدی ظرفیت میادین و پالایشگاه ها و افزایش 65 درصدی صادرات رخ خواهد داد. با استفاده از نتایج به دست آمده از حل مدل می توان سهم هر فرآورده نفتی را در بهای تمام شده و هر قسمت از زنجیره را در تولید گازهای گلخانه ای تعیین کرد. بر اساس نتایج، نفت بیشترین و روغن ها کمترین هزنیه را دارند. علاوه بر این، پالایشگاه ها بیشترین تأثیر و مخازن ذخیره کمترین تأثیر را بر آلودگی محیط زیست دارند.  

امروزه، کشاورزان به درآمد مکمل و نیز ایجاد اشتغال برای کمک به کاهش فقر در آن ها نیاز دارند . گردشگری کشاورزی، به عنوان فرصتی برای رشد و توسعه شناسایی شده است . در این مقاله، با توجه به پژوهش های انجام شده و نظرخواهی از خبرگان (مسئولان، متخصصان و کارشناسان کشاورزی و گردشگری)، عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی بررسی و تعیین شدند. در جمع بندی ابتدایی، 134 شاخص استخراج و در طی سه مرحله نظرخواهی از خبرگان، این تعداد به 34 شاخص تقلیل و تعدیل یافت. تعداد 260 نفر از خبرگان، به سؤال های این پرسشنامه پاسخ دادند. با توجه به تحلیل های آماری صورت گرفته به کمک نرم افزارهای SPSS و LISREL ، پرسش های پژوهش بررسی شدند و مدل نهایی این پژوهش متشکل از: زیرساخت های فکری، زیرساخت های فیزیکی-کالبدی، عوامل نهادی، عوامل ترویج و توسعه و عوامل رقابت پذیری تشکیل شد.

خط مشی گذاری گردشگری، در یک نگاه جامع، شامل سه مرحله ی اصلی تدوین، اجرا و ارزیابی است. در مسیر اجرای کامل خط مشی گردشگری، عوامل و شاخص های متعددی وجود دارند که شناسایی آن ها به منظور کارآمد کردن اجرای خط مشی گردشگری اهمیت ویژه ای دارد. در این مقاله، با توجه به پژوهش های انجام شده، دیدگاه دانشمندان مختلف و نظرخواهی از خبرگان صنعت گردشگری کشور، عوامل مؤثر بر اجرای خط مشی های گردشگری تعیین و بررسی شدند. در جمع بندی ابتدایی، 65 شاخص استخراج شد و طی دو مرحله ی نظرخواهی از پژوهشگران دانشگاهی، این تعداد به 40 شاخص تقلیل و تعدیل یافت. تعداد 83 نفر از پژوهشگران دانشگاهی به سؤال های این پرسش نامه پاسخ دادند. با توجه به تحلیل های آماری صورت گرفته به کمک نرم افزارهای SPSS و LISREL، پرسش های تحقیق بررسی شدند و مدل نهایی این تحقیق متشکل از هفت عامل که در دنباله خواهد آمد، پیشنهاد شد:   1. توجه به ویژگی های رفتاری و شخصیتی مجریان؛ 2. نظام اداری و بوروکراسی؛ 3. هدف گذاری و تدوین صحیح خط مشی؛ 4. تخصص و مهارت مجریان؛ 5. گروه های هدف و استفاده کنندگان؛ 6. حمایت از سوی مراجع قانونی–حقوقی؛ و سرآخر 7. انتخاب ابزار مناسب و منابع لازم برای اجرای خط مشی.