فاطمه خلجی

انسان دو جنبه وجودی دارد و مباحث اقتصادی به بُعد مادی او به طور مستقیم و به بُعد روحی وی نیز به صورت غیر مستقیم، ارتباط دارد. کارآفرینی و ایجاد اشتغال، از جمله مهم ترین مسئله ای است که زیربنای اقتصاد هر جامعه است. توجه به جایگاه مباحث کارآفرینی و اشتغال در آموزه های قرآن و حدیث، مهم ترین مسئله این نوشتار است که با روش توصیفی- تحلیلی به آن پرداخته شده است. در قرآن و روایات، کار و تلاش اهمیت فراوان داشته، به جهاد در راه خدا تشبیه شده است. خداوند با فراهم کردن مقدمات و لوازمِ اشتغال همچون خلقت دنیا و مافیها، از انسان خواسته که تلاش خود را در دنیا به کار بندد. اشتغال و کارآفرینی و روزی رسانی به دیگران از نظر آموزه های دینی ضروری است و امر و تشویق به انجام صنعت های مختلفی در قرآن و روایات به چشم می خورَد و هر یک از این آیات رهنمودهایی برای اهل فن و صنعت گران دارد. طبق تعالیم دینی فقط کار و تلاش باعث ارتقاء تولید و رونق و پیشرفت اقتصاد می شود.

ترجمه قرآن کریم همیشه دستخوش چالش ها و انتقادهای متعددی بوده و ترجمه ساختارها و ادوات نحوی از مهم ترین مصادیق این مقوله به شمار می رود. یکی از این مصادیق ترجمه «کاد»ی منفی است. بررسی میدانی معنای «کاد» منفی در بعضی ترجمه های فارسی قرآن، حکایت از ابهام به وجود آمده ناشی از رویکرد مترجم است که آیا حرف نفی، مختص فعل «کادَ» بوده، یا فعل پس از «کادَ» (خبر کاد) را نیز منفی می کند؛ و یا اصولاً «کادَ» به شکل منفی، چه مفهومی را القاء می کند. نقد و ارزیابی آسیب شناسی بعضی ترجمه های موجود در این زمینه و بررسی توصیفی- تحلیلی آرای بعضی مفسران و نحوییون، مشخص می دارد آیاتی که دارای «کاد»ی منفی است به دو دسته آیات تمثیلی و غیر تمثیلی تقسیم می شوند. در آیات تمثیلی نفی «کاد» در راستای نفی مقاربه برای مبالغه عدم رخداد فعل؛ و در آیات غیرتمثیلی حرف نفی وارد بر «کاد» مختص فعل پس از «کاد»(خبر کاد) می باشد که موجب اثبات رخداد فعل پس از نوعی رنج، سختی و اکراه خواهد بود.

هدف اصلی این تحقیق شناسایی کارکردهای  فرهنگی- ارتباطی مساجد دانشگاهی می باشد. مسجد از نهادها و کانون های اصلی فرهنگی و اجتماعی جامعه است. دانشگاه نیز با توجه به نوع مخاطب خاص خود که قشرهای هیات علمی، دانشجو و کارکنان و نخبگان علمی و فرهنگی جامعه را شامل می شود، از نهادهای تاثیرگذار بر جامعه و مردم بوده که می تواند زمینه ساز بسیاری از تحولات کشور باشد. بنابراین طرح ریزی، تدوین و اجرای شایسته ی برنامه های فرهنگی در این نهاد مهم (مسجد دانشگاه) ضروری و سودمند به نظرمی آید. برای انجام این پژوهش با روش تحقیق کیفی و تحلیل مضمون و انجام نمونه گیری هدفمند، مصاحبه هایی با متولیان امر در سه مسجد دانشگاه تهران، تربیت مدرس و شریف، با رویکرد کارکردهای ارتباطی و فرهنگی مسجد، صورت پذیرفته؛  و جزییات برنامه های فرهنگی و ارتباطی مسجد دانشگاهی در جدول نکات کلیدی بارگذاری شده اند. با بررسی صد مورد نکات کلیدی و درنظر گرفتن همسان بودن برخی مفاهیم و مقوله های اصلی، مضامین پایه استخراج شده اند. با بررسی مشابهت این مضامین و اعمال هم پوشانی بین آنها، هشت مورد مضامین سازمان دهنده که در واقع همان کارکردهای فرهنگی- ارتباطی مسجد دانشگاهی بوده، احصا گردیده است.در پایان، کارکردهای ویژه فرهنگی- ارتباطی مسجد دانشگاهی با رویکردهای آموزشی، روشنگری، فرهنگ سازی، تبلیغی، خدمت رسانی، اطلاع رسانی، ارتباط با مخاطب و ارشادی، بررسی و شناسایی شده اند.